Οι χάρτες είναι ένα εξαιρετικό εποπτικό μέσο όταν μιλάμε για χώρο. Αν μια εικόνα δίνει το νόημα χιλίων λέξεων, ο χάρτης μπορεί πιθανότατα να δώσει πολλαπλάσιο. Θέλει βεβαίως δουλειά για να παραχθεί και να είναι σωστός. Για πάρα πολλούς αυτή η δουλειά είναι επαγγελματικό αντικείμενο και αμείβεται ανάλογα, ενίοτε προβάλλεται κιόλας ή μνημονεύεται ο δημιουργός της.
Ο χώρος είναι βασική παράμετρος σε θέματα απεικόνισης σχέσεων γειτονικών κρατών. Για τα ελληνοτουρκικά, που είναι και το πιο γνώριμο σε εμάς τέτοιο ζήτημα, η ιστοσελίδα του ΥπΕξ έχει μια ενδιαφέρουσα λεκτική περιγραφή, λείπουν όμως οι χάρτες που θα βοηθούσαν τον ενδιαφερόμενο (υποστηρικτή, αντίπαλο, ή τρίτο παρατηρητή που καλείται να πειστεί) να δει τη χωρική διάσταση.
Η προσπάθεια της εφημερίδας Καθημερινή να καλύψει αυτό το κενό (σε έντυπη βέβαια έκδοση, ανοικονόμητου μεγέθους) θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ενδιαφέρουσα και επίκαιρη ιδέα. Φυσικά χρησιμότερη θα ήταν μια ηλεκτρονική έκδοση, που μάλιστα θα μπορούσε να επικαιροποιείται, καθώς διανύουμε περίοδο εξελίξεων. Το έντυπο του 2020 περιλαμβάνει μεν τη συμφωνία με την Ιταλία, όχι όμως αυτή με την Αίγυπτο. Το αποτέλεσμα είναι, το ανατολικό μέρος της νότιας οριογραμμής (Ελλάδα-Αίγυπτος) να εμφανίζεται στη μέση γραμμή και όχι εκεί που πραγματικά συμφωνήθηκε, που είναι βορειότερα δηλαδή ελαφρώς σε βάρος της Ελλάδας - καθώς οι Αιγύπτιοι τράβηξαν μια ευθεία "γραμμή βάσης" για όλες τις δυτικά του Νείλου ακτές τους, μεταχειριζόμενοι την πολύ αμβλεία καμπύλη ακτογραμμή σαν να ήταν κόλπος (που δεν είναι).
Ακόμη κι αν δεχτούμε όμως το τεύχος σαν αυτό που είναι -την αποτύπωση μιας μη επακριβώς προσδιορισμένης κατάστασης κάπου στα μέσα του 2020- δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει κάποιες ατέλειες που δυστυχώς αδυνατίζουν την έκδοση. Διότι θα ήθελα να πιστεύω ότι δεν απευθύνεται στον βιαστικό και αδιάφορο αναγνώστη αλλά σε αυτόν που θα τα ψάξει για να έχει την καλύτερη δυνατή ενημέρωση.
Ορμούζ: Εδώ έχουμε ένα κλασικό χαζό λάθος. Το χρωματικό υπόμνημα μπήκε ανάποδα κι έτσι η ανοιχτόχρωμη σκίαση αναφέρεται στα 12 μίλια (κι όχι στα 3), και το αντίστροφο για τη σκουρόχρωμη. Ωστόσο είναι πολύ χρήσιμο το επιχείρημα που αναπτύσσεται: Αφού η ναυτιλία πάει όπου θέλει (χωρίς να λογαριάζει διεθνή ύδατα, με αβλαβείς διελεύσεις), ποιος ο λόγος να υπάρχει ανοιχτός διεθνής διάδρομος;
Προσάρτηση νησιών: Αυτός ο χάρτης έχει δύο ελλείψεις. Η μία είναι ότι παραλείπει τα νησιά του Αργοσαρωνικού, που ήταν εξίσου ελληνικά με Εύβοια-Κυκλάδες-Σποράδες από την εποχή της ανεξαρτησίας. Η δεύτερη έχει να κάνει με τις χρονολογίες "προσάρτησης", για τις οποίες σε διάφορες πηγές δίνονται διαφορετικές τιμές. Εδώ δεν είναι προφανές αν ως προσάρτηση θεωρείται η υπογραφή της σχετικής συνθήκης ή άλλο ορόσημο πρακτικής έναρξης της κυριαρχίας. Για παράδειγμα, το πρωτόκολλο του Λονδίνου (πρώτο ανεξάρτητο και αναγνωρισμένο ελληνικό κράτος) ήταν το 1830 αλλά ο χάρτης αναφέρει το 1831. Κι όσον αφορά το ΒΑ Αιγαίο δίνονται οι χρονολογίες 1912-13 και 1923, από τις οποίες πιθανότατα θα έπρεπε να αναφέρεται μόνο το 1923 - χρονιά της συνθήκης Λωζάννης - κι όχι η διετία των στρατιωτικών επιχειρήσεων που τα έθεσε υπό ελληνικό έλεγχο.
