Τα Ζάππεια κι οι Νίβιτσες

Μας είχαν ζαλίσει (οι Συριζαίοι, οι Ανεξάρτητοι Έλληνες, η Χρυσή Αυγή, το ΚΚΕ, η Ανταρσύα, ο Καζάκης, οι Δεν Πληρώνω, ενίοτε η Δημάρ, διάφορα ΜΜΕ και πάμπολλες ιστοσελίδες που συνέπλεαν, όπως και μεγάλο μέρος της "διανόησης") ότι τα μνημόνια που συνόδευαν τον πολλαπλό διεθνή δανεισμό της χώρας ήταν, λίγο-πολύ, πραξικοπηματικά. Μπορεί κανείς να πει πολλά για τα "κατεπείγοντα" νομοσχέδια εκατοντάδων σελίδων -που συνεχίζει ανενδοίαστα πάντως να καταθέτει και η σημερινή κυβέρνηση- αλλά στο τέλος όλα περνούσαν από τη βουλή. Κι όσο κι αν εξυπνάκηδες βουλευτές δικαιολογούνταν στο ποίμνιο, παρντόν, στην πελατεία τους, ότι "δεν το διάβασαν", η κοινοβουλευτική διαδικασία ακολουθήθηκε. Και το 2010, και το 2012, ακόμη και το 2015 (όπου η μαϊμουδιά ήταν άλλη και ονομάζεται "δημοψήφισμα εξπρές").

Η διεθνής συμφωνία, που υπογράφεται σε λίγη ώρα στο χωριό Ψαράδες/Νίβιτσα της Μεγάλης Πρέσπας, παράγει αποτελέσματα πριν την κύρωσή της από τη βουλή. Η Ελλάδα δεσμεύτηκε να μην φέρει αντίρρηση στην αίτηση εισόδου της "Βόρειας Μακεδονίας" (εφόσον υιοθετήσει αυτό το όνομα) στο Νάτο, την ΕΕ και τυχόν άλλους οργανισμούς. Δεσμεύτηκε να υποστηρίξει την έναρξη διαπραγματεύσεων ένταξης στην ΕΕ και την εισδοχή στο ΝΑΤΟ με μόνη την κύρωση από πλευράς Σκοπίων.

Ανεξάρτητα από το αν "συμφωνούμε ή διαφωνούμε με το περιεχόμενο" (κάτι που συζητήθηκε εξαντλητικά αυτές τις μέρες), στέκει -νομικά, συνταγματικά, ηθικά- μια τέτοια διεθνής δέσμευση χωρίς να περάσει από το κοινοβούλιο, παρά μόνο εκ των υστέρων;

Το ότι 153 βουλευτές στήριξαν την κυβέρνηση απέναντι στην πρόταση μομφής της ΝΔ αποτελεί έμμεση μεν ψήφο, μπορεί όμως να υποκαταστήσει την κοινοβουλευτική διαδικασία;

Διάβασα ότι συγκρίθηκε η μεθόδευση για το Σκοπιανό με την είσοδο της Ελλάδας στην ΕΟΚ που ήταν επίσης "αντιδημοφιλής". Εδώ συγκρίνουμε τη μέρα με τη νύχτα. Η ένταξή μας στην ευρωπαϊκή οικογένεια ήταν στόχος επί 16 χρόνια, διακηρυγμένη επιδίωξη του Καραμανλή αφότου επέστρεψε, αποτέλεσμα έντονων συζητήσεων εσωτερικά και εξωτερικά, συμπεριλαμβανομένων επαφών που έτυχαν διαφανούς προβολής - και είχαν πολύ περισσότερο "δράμα" από μεταγενέστερες "17ωρες διαπραγματεύσεις".

Και φυσικά, ο Καραμανλής έθεσε τη συμφωνία του Ζαππείου σε ψήφιση από τη βουλή ένα μήνα μετά την υπογραφή της, προτού να παράξει το οποιοδήποτε αποτέλεσμα, με την αυτονόητη παραδοχή ότι, αν δεν ενέκρινε το ελληνικό κοινοβούλιο (και τα άλλα 9 ευρωπαϊκά - κάποια από τα οποία ζορίστηκαν, βλ. Γαλλία όπου αντιτέθηκαν οι σοσιαλιστές του Μιτεράν), δεν θα ίσχυε καμία απολύτως δέσμευση.

Ανεξάρτητα από το τι θα γίνει από δω και πέρα (πραγματικά ενδιαφέρομαι να το δω), γεγονός παραμένει ότι στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας, κάποιοι πολιτικοί ήταν για τα Ζάππεια και κάποιοι άλλοι είναι για τις Νίβιτσες.

Φυσάει από Βόρεια

Το Βόρεια Μακεδονία είναι καλό. Το erga omnes (στην παρούσα σημασία: η χρήση του ίδιου ονόματος έναντι κάθε τρίτου) είναι καλό. Το Βόρεια Μακεδονία, όμως, δεν είναι erga omnes.

Με τον παραπάνω τρόπο μπορώ να συνοψίσω την συμφωνία όπως την αντιλαμβάνομαι. Θα εξηγήσω σε λίγη περισσότερη έκταση τι εννοώ.

1. Το Βόρεια Μακεδονία είναι καλό. Η όποια λύση θα είχε γεωγραφικό προσδιορισμό. Οι γείτονες δεν θα δέχονταν ποτέ λύση χωρίς "Μακεδονία", εμείς δεν θα δεχόμασταν ποτέ την σκέτη "Μακεδονία". Το Βόρεια είναι γεωγραφικά επαρκές. Η ελληνική Μακεδονία δεν αλλάζει όνομα, δεν γίνεται Νότια ούτε κάτι άλλο που να ανοίγει φαντασιακές ορέξεις. Κάποιοι θα ισχυριστούν ότι το Βόρεια είναι αλυτρωτικό διότι υπονοεί ότι υπάρχει μια νότια σε άλλα χέρια, αλλά αντίστροφα θα μπορούσε να ευδοκιμήσει κι ο αντίστροφος αλυτρωτισμός κατά το παράδειγμα της Βορείου Ηπείρου. Η δέσμευση των κρατών ότι δεν έχουν εδαφικές διεκδικήσεις είναι ισχυρότερη από κάθε ονείρωξη.

2. Το erga omnes το ζητούσαμε ώστε να αποφευχθούν λύσεις-ημίμετρα ή η παράταση της σημερινής κατάστασης, που ο περισσότερος κόσμος λέει τη χώρα "Μακεδονία" και κάποιοι correct επιμένουν στο "πΓΔΜ" (ιδίως όταν δεν θέλουν να μας στενοχωρήσουν).

3. Η συμφωνία δεν επιτυγχάνει ουσιαστικά το erga omnes, διότι στο τραπέζι (και στο κείμενό της) μπήκαν οι παράμετροι της εθνικότητας και της γλώσσας. Η λύση είναι "μπασταρδεμένη". Καθαρή λύση θα ήταν να μιλάμε για Βορειομακεδόνες υπηκόους και βορειομακεδονική γλώσσα. Δυστυχώς στη γλώσσα τα δώσαμε όλα στους γείτονες και στην εθνικότητα διαλέξαμε μια δύσχρηστη διπλή ονομασία που θα καταλήξει να απλοποιηθεί υπέρ του γείτονα.

Είναι λυπηρό που η συμφωνία υιοθετεί πλήρως ένα σκοπιανό επιχείρημα. Και ακόμη πιο λυπηρό που η φιλοκυβερνητική προπαγάνδα το χρησιμοποίησε για να "αποδείξει" ότι για το πρόβλημα φταίει μόνο η ελληνική Δεξιά. Αναφέρομαι στο συνέδριο του ΟΗΕ που έγινε το 1977 στην Αθήνα. Αντικείμενο του συνεδρίου ήταν η μεταγλώττιση χαρακτήρων άλλων αλφαβήτων στο λατινικό. Σε αυτά συμπεριλαμβανόταν και το "μακεδονικό κυριλλικό", μεταξύ των τότε γιουγκοσλαβικών επισήμων. Στην συμφωνία γράφεται ότι αυτό αποτελεί "αναγνώριση της μακεδονικής γλώσσας" από πλευράς της Ελλάδας.

Η επίρριψη ευθυνών στην ελληνική Δεξιά -από τα 50s έως τα 90s- είναι μια έντεχνη προσπάθεια να μετριαστούν οι εντυπώσεις από την ιστορική στάση της ελληνικής Αριστεράς στο θέμα της "μακεδονικής εθνότητας". Ο βασικός -και τότε μόνος μαζικός- φορέας της Αριστεράς, το ΚΚΕ, υιοθέτησε επανειλημμένα πανσλαβιστικές θέσεις, με αποκορύφωμα τη στάση του στον εμφύλιο, στον οποίο συμμετείχαν Σλαβομακεδόνες που υποστήριξαν την απόσχιση της ελληνικής Μακεδονίας.

Αυτά πρέπει να ξεπεραστούν και ο τρόπος δεν είναι η επιλεκτική ανάγνωση της ιστορίας. Πρέπει να ξεπεραστεί και η εκδικητική στάση που έδειξε διαχρονικά το ελληνικό κράτος απέναντι στη συγκεκριμένη μερίδα των χαμένων του εμφυλίου. Χαρακτηριστικό είναι ότι ακόμη και στο αποκορύφωμα της "εθνικής (μας) συμφιλίωσης", το κεντροαριστερό Πασόκ έβαλε εμπόδια στους Σλαβομακεδόνες που ζήτησαν επαναπατρισμό, διακρίνοντάς τους δυσμενώς σε σχέση με άλλους πολιτικούς πρόσφυγες.

Η Ελλάδα έπρεπε να επιμείνει στην καθολική εφαρμογή της ονομασίας με γεωγραφικό προορισμό - τόσο για τη γλώσσα όσο και για την εθνικότητα. Μπορεί να προσπάθησαν οι διαπραγματευτές μας αλλά κρίνοντας από το αποτέλεσμα δεν το πέτυχαν. Για την γλώσσα ειδικά, δεν είναι σαφές αν μπήκε στη συζήτηση ο όρος που χρησιμοποιούμε στα σωστά ελληνικά: σλαβομακεδονική γλώσσα (μακεδονοσλαυική σε παλιότερες απογραφές). Τα Σκόπια δεν μπορούν να επικαλεστούν εσωτερικό πολιτικό πρόβλημα εδώ. Οι Αλβανοί της χώρας τους θα αντιδρούσαν σε ονομασία "Σλαβομακεδονία" αλλά για τη γλώσσα της πλειοψηφούσας ομάδας δεν θα τους έπεφτε λόγος. (Θεωρητικά, διότι όπως έχουν έρθει τα πράγματα, τους πέφτει λόγος για τα πάντα.)

Κατανοώ ότι η συμφωνία μπορεί να μην υιοθετηθεί καν από τους γείτονες και ότι εμείς θέλαμε να δείξουμε καλή διαγωγή εν όψει "εξόδου από τα μνημόνια". Παρατηρώ επίσης την άκρως καιροσκοπική στάση του ελάσσονος κυβερνητικού εταίρου, που ποντάρει στο ότι δεν θα απαιτηθεί η δική του κοινοβουλευτική ψήφος - είτε διότι τα Σκόπια θα απορρίψουν, είτε διότι άλλοι στην ελληνική βουλή θα υπερψηφίσουν. Κοιτώντας όμως πέρα από τις συγκυρίες αυτό που μένει είναι η συμφωνία. Το ότι περιλαμβάνει δεσμεύσεις για απαραβίαστα σύνορα, αναγνώριση της ελληνικής μακεδονικής ταυτότητας και απομάκρυνση του ήλιου της Βεργίνας από τα (λίγα πλέον) σημεία όπου ακόμη διατηρείται, είναι θετικό στοιχείο. Το ότι εξοργίζει τους εθνικιστές στις δύο μεριές των συνόρων είναι επίσης θετικό, αλλά δεν αρκεί.

Η γλώσσα δεν είναι λεπτομέρεια. Συχνά είναι το καθοριστικότερο συστατικό ενός έθνους. Οι διεκδικήσεις γύρω από τις γλωσσικές μειονότητες είναι το απομεινάρι παλιών διενέξεων που καθόρισαν την Ευρώπη, ξεκινώντας από τα Βαλκάνια. Προφανώς και δεν παρασυρόμαστε από φαντάσματα: οι ομιλούντες την σλαβομακεδονική στην Ελλάδα ίσως να είναι μερικές δεκάδες χιλιάδες, σκορπισμένοι σε χωριά και σε καμία περίπτωση δεν συνιστούν απειλή για την εθνική κυριαρχία. Ούτε έχει νόημα να ισχυριζόμαστε ότι τα σλαβομακεδονικά δεν αποτελούν γλώσσα αληθινή αλλά "σλαβοβουλγαρική" - διότι μεταξύ άλλων δεν έχουμε κανένα λόγο να χαρίζουμε ενάμισι εκατομμύριο ανθρώπους της πΓΔΜ [συν την όποια διασπορά] στον βουλγαρικό εθνικισμό. Ωστόσο, το ότι το ζήτημα των Ελλήνων πολιτών που ομιλούν αυτή τη γλώσσα έμεινε έξω από τη συζήτηση δεν σημαίνει ότι δεν θα το βρούμε μπροστά μας (και ίσως όχι με τους καλύτερους δυνατούς όρους, αν γλωσσικά "χαρίζουμε" τη Μακεδονία αλλού) με κάποια αφορμή στο μέλλον. Ειδικά αν αυτό το μέλλον είναι η -καταρχήν ευκταία- είσοδος της "Βόρειας Μακεδονίας" στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

"My way or the highway"

Διασκεδαστικά τα λεκτικά τσαλιμάκια των υπουργών παλαιόθεν: στα πάντα, μεταξύ αυτών και στο θέμα της σημερινής ανάρτησης. "Ακριβή" είχε χαρακτηρίσει την Αττική Οδό ο Σουφλιάς όταν ανέλαβε το τότε Υπεχωδέ, χωρίς αυτό να τον εμποδίζει τον ίδιο καιρό (2004) να προωθεί το ίδιο μοντέλο -της παραχώρησης- για την ολοκλήρωση του δικτύου αυτοκινητοδρόμων της κεντρικής και νότιας Ελλάδας. Συνέχισε έτσι την πολιτική του Λαλιώτη και της Βάσως Παπανδρέου, ολοκληρώνοντας τους διαγωνισμούς για 5 έργα (και ένα 6ο που ναυάγησε) και περνώντας τους από τη βουλή με συντριπτική πλειοψηφία: σύσσωμοι ΝΔ-Πασόκ, δεν είχαν κανέναν ενδοιασμό το 2007 να υπερψηφίσουν χωρίς επιφυλάξεις τις συμβάσεις.

Όταν όμως πλησίαζε η κυβερνητική αλλαγή φρουράς, επικράτησε πάλι η κλασική αντιπολίτευση της μνήμης χρυσόψαρου. Ήδη από το 2008 ο μετέπειτα υφυπουργός Μαγκριώτης άρχισε να αντιδρά στους νόμους που κι ο ίδιος είχε ψηφίσει, ενώ ως υπουργός ο Ρέππας το 2010 αισθάνθηκε την ανάγκη να μιλήσει για τα "ακριβά και πυκνά διόδια", δίνοντας πατήματα στους διάφορους Δεν Πληρώνω.

Όσοι τότε διαχειριζόμασταν τα οδικά έργα παραχώρησης αδίκως προσπαθούσαμε (επίσημα αλλά και ιδιωτικά) να εξηγήσουμε τη λογική Βάσως Παπανδρέου - Σουφλιά, που αποτελούσε μια από τις βασικές παραδοχές χρέωσης του δικτύου αυτοκινητοδρόμων - ήδη από το 2002 (γι' αυτό και οι τιμές διοδίων είναι εκφρασμένες με ημερομηνία βάσης Σεπτεμβρίου 2002 και προστίθεται ο πληθωρισμός). Τα δήθεν πυκνά διόδια, που "κούραζαν" τον οδηγό επειδή έπρεπε να σταματά κάθε 30-40 χλμ., ήταν ο τρόπος ώστε να επιτευχθεί μια αρκετά καλή αναλογικότητα χωρίς να εκτιναχθεί το κόστος στον ουρανό. Η τέλεια αναλογικότητα, με τα παραδοσιακά διόδια (με μπάρα - το "χωρίς μπάρα" στην Ελλάδα, παρεμπιπτόντως, σημαίνει να δώσεις στον ιδιώτη το δικαίωμα να διώκει τον παραβάτη, κάτι που από την θλιβερή ιστορία κατάργησης της ελεγχόμενης στάθμευσης -1997- αποτελούσε ταμπού), επιτυγχάνεται μόνο αν κατασκευάσεις και λειτουργείς σταθμό διοδίων στον κάθε μεγάλο και μικρό κόμβο.

Ξελαρυγγιαζόμασταν, αλλά ο κόσμος δεν ήθελε να ακούσει. Αποτέλεσμα ήταν (εκεί γύρω στο 2011) να εκτιναχθεί προσωρινά το ποσοστό παραβατών (πριν το ξαναρίξουν οι νομοθετικές παρεμβάσεις που καθιστούσαν αδίκημα του ΚΟΚ τη μη πληρωμή) και να τραφούν πολιτικά από αυτό το λαϊκό αίσθημα όλοι οι εκτός κυβερνητικών αξιωμάτων: η ανερχόμενη αριστερά καθώς και η εθνικιστική-νεοναζιστική δεξιά, συμπεριλαμβανομένων και των μεταγραφών τους από τους παλιούς υπέρμαχους των συμβάσεων Σουφλιά. Γελάσαμε πολύ όταν ο Μπούκουρας (χρυσαυγίτης που αργότερα ψήφισε "Σταύρο Δήμα") αποκάλεσε φασίστα έναν συνάδελφό μου στη διάρκεια αντιδιοδιακών εκδηλώσεων, όπως και όταν ο Καμμένος -νεοδημοκράτης ακόμη τότε- επιτέθηκε στον Σουφλιά επειδή χόρεψε τσάμικο μαζί με τον πρόεδρό μας σε κάποια εγκαίνια.

Αυτοί που γελάνε τελευταίοι ίσως να γελάνε καλύτερα, ίσως να μην κατάλαβαν το αστείο - θα σας γελάσω. Σίγουρα οι πιο τελευταίοι "χαμογελαστοί" είναι οι νυν κυβερνητικοί του πάλαι ποτέ "αντιμνημονιακού" μπλοκ. Προς το παρόν τουλάχιστον.

Τα "πλήρως αναλογικά διόδια" είναι η νέα μεγάλη ιδέα. Όχι ακριβώς νέα διότι ενυπήρχε ως μελλοντική δυνατότητα στις συμβάσεις παραχώρησης: η τεχνολογία διατίθεται και -σε χώρες όπου λύθηκαν τα διαδικαστικά / soft κυρίως θέματα, βλ. η επιβολή της πληρωμής- εφαρμόζεται. Μετά το 2015 έγιναν σημαία και ήδη είναι σε εξέλιξη διαγωνισμός για την υλοποίηση συστήματος αυτόματης χρέωσης (δορυφορική για φορτηγά και με οπτική αναγνώριση για τα ΙΧ), παρόλο που δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο το πώς, πότε και με τι κόστος θα γίνει η μετάβαση από τα νυν στο μελλοντικό σύστημα.

Επανειλημμένα έχουμε ακούσει (από τον ίδιο τον νυν υπουργό Σπίρτζη) ότι η πρώτη εφαρμογή αυτού του νέου συστήματος θα γινόταν στην Εγνατία - το μόνο κομμάτι του δικτύου που κατασκευάστηκε αμιγώς ως δημόσιο έργο (με πολλούς ευρωπαϊκούς πόρους αλλά και υψηλό δανεισμό).

Ωστόσο, η κατάσταση περιπλέκεται από διάφορες πληροφορίες που προκαλούν έκπληξη και σύγχυση:
- Ήδη από το 2016, η Εγνατία είχε εξαιρεθεί από την εφαρμογή αναλογικών διοδίων! Η εξαίρεση λέγεται ότι είχε να κάνει με τις διαδικασίες παραχώρησής της, οι οποίες θεωρείται πιθανό να ολοκληρωθούν πριν εφαρμοστούν τα αναλογικά διόδια: αν ο ιδιώτης δεν έχει εγγύηση ότι θα μπορεί να εισπράττει χωρίς να τον ακυρώνει η δικαιοσύνη σαν να ήταν "παρκοεταιρεία", η διαδικασία δεν προχωρά καλά. Με τα κλασικά διόδια της μπάρας, τα ρίσκα είναι μικρότερα.
- Η δε τελευταία υπουργική απόφαση για τα διόδια της Εγνατίας αναφέρεται μόνο στις τιμές, λέγοντας μυστηριωδώς ότι, "εν όψει του εν εξελίξει διαγωνισμού για την ανάθεση της Σύμβασης Παραχώρησης της Εγνατίας Οδού, είναι αναγκαίος ο ανακαθορισμός των τιμών διοδίων τελών". Υποθέτω ότι θέλουν να πουν ότι η παραχωρημένη Εγνατία θα οριστεί να έχει υψηλότερα των σημερινών διόδια, άρα τα ανεβάζουμε τώρα για να μειώσουμε το σοκ αργότερα, αλλά και πάλι δεν είμαι μάντης Κάλχας.

Αν μη τι άλλο, με την υπουργική απόφαση εισάγεται αναλογικότητα στη χρέωση - θεωρητικά παρόμοια με το σύστημα της υπόλοιπης χώρας, αλλά the Spirtzis way. Συγκεκριμένα:

- Στον σταθμό διοδίων της Εγνατίας στα Μάλγαρα, το μήκος χρέωσης είναι 59,7 χιλιόμετρα, με αποτέλεσμα η τιμή διοδίων σύμφωνα με την νέα απόφαση να γίνεται 3 ευρώ (θεωρώντας 5 λεπτά ανά χιλιόμετρο).
- Το εντυπωσιακό είναι ότι η προηγούμενη τιμή (απομεινάρι του ταμείου εθνικής οδοποιίας, χωρίς χιλιομετρική χρέωση) ήταν 1,20 ευρώ. Συνεπώς έχουμε αύξηση 150%.
- Το ακόμη εντυπωσιακότερο είναι ότι ο χρήστης της Εγνατίας στο τμήμα μεταξύ περιφερειακής Θεσσαλονίκης και Κλειδίου, που είναι εν προκειμένω το λειτουργικά αυτοτελές τμήμα που χρησιμοποιει, αν δεν συνεχίζει για Βέροια-Κοζάνη κ.λπ., δεν κάνει 59,7 χλμ. αλλά μόλις 24. Το 40%
- Όσοι πάνε Κατερίνη-Λάρισα κ.λπ. έως Αθήνα, λοιπόν, χρεώνονται εξαιρετικά δυσανάλογα στα νέα Μάλγαρα.
- Επίσης, όσοι έρχονται από Κατερίνη-Λάρισα-Αθήνα κ.λπ. και στρίβουν προς Βέροια, χρεώνονται και πάλι για τα 59,7 χλμ. στον πλευρικό σταθμό Κλειδίου! Εκπληκτικό.
- Αυτό όλο είναι πέρα για πέρα αντίθετο με τη λογική "Βάσως Παπανδρέου - Σουφλιά" που υιοθετήθηκε σε όλους τους υπόλοιπους υπεραστικους αυτοκινητοδρόμους. Εκεί, τα λειτουργικά αυτοτελή τμήματα ορίστηκαν μεταξύ βασικών κόμβων.
- Τα "συχνά διόδια" - όπως είπαμε παραπάνω - εναντίον των οποίων είχαν εξοργιστεί όχι μόνο οι Δεν Πληρώνω και οι πάτρονές τους, αλλά και πολύς κόσμος παρασυρμένος από προπαγάνδα - έδιναν μια [όχι τέλεια, αλλά] αρκετά καλή αναλογικότητα ακριβώς επειδή αντιστοιχούσαν σε τέτοια τμήματα.
- Η λογική "Σπίρτζη" αυτό το καταστρατηγεί. Και σαν να μην έφτανε αυτό, προσθέτει μία ακόμη καινοτομία. Βάζει διόδια σε τμήμα παράκαμψης πόλης - στην εξωτερική περιφερειακή Θεσσαλονίκης συγκεκριμένα. Κάτι που, και πάλι, ούτε "η Βασούλα κι ο Κουφός" δεν κάνανε: παρόλο που τα μήκη χρέωσης υπολόγιζαν και τα περιφερειακά τμήματα, στο ίδιο το bypass (π.χ. Πάτρα, Λάρισα) δεν εγκαθιστούσαν σταθμούς.

Για να μην τα φορτώνουμε όλα στον νυν υπουργό (σε αυτόν αντιστοιχεί, όσον αφορά τις χρεώσεις, "μόνο" η εξωφρενική πρόσφατη απόφαση), το κακό της δύσμοιρης Εγνατίας είναι ότι δεν σχεδιάστηκε εξαρχής με ένα πλάνο λειτουργίας, μέρος του οποίου θα ήταν και η χρηματοδότηση της συντήρησης. Τα διόδια μπήκαν πραγματικά στην εικόνα όταν μαζεύτηκαν τα χρέη και το κακό παράγινε όταν η Εγνατία έγινε αξιοποιήσιμο πάγιο για το ΤΑΪΠΕΔ, με εμφανές (και οδυνηρό για τον χρήστη) αποτέλεσμα, τους διάφορους αμπλα-ουμπλισμούς όπως τον τωρινό.

Για να επανέλθουμε στο συγκεκριμένο σημείο, η μόνη δίκαιη λύση είναι να χρεώνουν τα Μάλγαρα μόνο για τα 24 χλμ. - όλως τυχαίως, αυτό συμπίπτει με την παλιά τιμή, 1,20 ευρώ, που είναι ...40% της μελλοντικής -, και το Κλειδί-Βέροια να μείνει χωρίς χρέωση μέχρι να εγκατασταθεί σε αυτό σταθμός διοδίων ή ο σούπερ γουάου δορυφορικός + οπτικοαναγνωριστικός εξοπλισμός αυτόματης χρέωσης του μελλοντικού συστήματος.

Υποτίθεται ότι οι νέες χρεώσεις θα ισχύουν από Ιανουάριο 2019 αφού περάσουν την έγκριση της ΕΕ. Αναμένουμε με ενδιαφέρον.

"Ακτιβιστής είσαι και φαίνεσαι!"

Όταν η Γέφυρα έφερε αλπινιστές για εργασίες στα καλώδια (οι οποίες αποτυπώθηκαν εντυπωσιακά στο ντοκυμανταίρ του National Geographic), θυμάμαι που κάποιος μου τους περιέγραψε ως ακτιβιστές. Μικρό το λαθάκι - ο άνθρωπος ήταν σίγουρα επηρεασμένος από τους Greenpeace-άδες (βλ. φωτό) που είχαν συνδέσει το όνομα της οργάνωσης με ενέργειες καταρρίχησης, ή όπως αλλιώς λέμε στα "σωστά" ελληνικά την κάθοδο με σκοινί.

Αν χαμογέλασα στο παραπάνω άκουσμα, γέλασα με την καρδιά μου όταν λίγα χρόνια αργότερα ακροδεξιάς προέλευσης πολιτικός δικαιολογήθηκε για την φωτογραφία που τον απεικονίζει με τσεκούρι. "Ήμουν ακτιβιστής της Δεξιάς", είπε και ίσως φέρει καθοριστική ευθύνη για την κακή έννοια που απέκτησε για μένα η λέξη.

Ήταν άδικο ίσως αυτό, μια και η καθαρά ετυμολογική ερμηνεία θεωρείται ότι αναφέρεται στον άνθρωπο της δράσης, σε αντίθεση με τύπους όπως εγώ, που σχολιάζω πολύ περισσότερα από αυτά όπου συμμετέχω (που και πάλι είμαι καλύτερος από αυτούς που δεν ξέρουν καν να σχολιάσουν, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα) :)

Θεωρείται. Υπάρχουν όμως κάποια θεματάκια εδώ.

Στη γλώσσα μας υπάρχει ο πολύ πιο ουσιαστικός όρος του "ενεργού" πολίτη/ανθρώπου. Διαβάζοντας έναν τέτοιο χαρακτηρισμό, αυτομάτως δείχνω περισσότερο σεβασμό απ' ό,τι ακούγοντας για ακτιβιστές. Θα φταίει κι η κατάληξη -ιστής, από το -(ί)ζω που υπονοεί προσποίηση και μίμηση. Βλ. "νεάζω", δηλ. το παίζω νέος.

Με τελευταία αφορμή την επιμονή παλιού μου γνωστού να με χαρακτηρίζει "ακτιβιστή", επειδή πριν κάτι χρόνια συμμετείχα σε μια (hijacked - γι' αυτό και αποχώρησα) τοπική πρωτοβουλία, αλλά και τον ισχυρισμό ότι κάποιοι τραμπούκοι στη Θεσσαλονίκη ήταν ομοίως "ακτιβιστές", αποφάσισα να ασχοληθώ με την προέλευση του όρου. Και βρήκα κάτι πολύ ενδιαφέρον.

Οι πρώτοι που μίλησαν για ακτιβισμό ήταν πριν από εκατόν κάτι χρόνια. Οι δύο πρώτες γνωστές χρήσεις του όρου στην πολιτική έχουν κάτι κοινό: την υποστήριξη της Γερμανίας στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο!

Ακτιβισμός στο γερμανοκρατούμενο Βέλγιο του 1914-18 ήταν το κίνημα που ενθάρρυνε τον φλαμανδικό εθνικισμό να εγκαταλείψει την προσήλωσή του στην ιδέα της ενωμένης χώρας Φλαμανδών και Βαλλόνων. Το κίνημα ενισχύθηκε από τους τότε Γερμανούς στην προσπάθειά τους να διαιρέσουν τη χώρα και να κυριαρχήσουν μόνιμα σε αυτήν.

Ταυτόχρονα, ακτιβισμός στην ουδέτερη Σουηδία του 1915 ήταν το κίνημα για την εγκατάλειψη της σουηδικής ουδετερότητας και την είσοδό της στον πόλεμο στο πλευρό των Γερμανών. Το κίνημα αυτό δεν επικράτησε και η Σουηδία κατόρθωσε (όπως και στις δυσκολότερες συνθήκες του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου) να διατηρήσει την ειρήνη στην οποία ζει από το 1814.

Καταλαβαίνω ότι το ψευδώνυμο που χρησιμοποιώ στο Facebook τώρα που βρίσκομαι σε πρώην εδάφη των Αψβούργων μπορεί να έχει παίξει τον ρόλο του :)
Αν με αγαπάτε όμως, μη με πείτε ακτιβιστή. Vielen Dank!