Στη χώρα που αγγίζει τον Δούναβη, διασχίζεται από τους παραποτάμους του (και τους παραποτάμους αυτών) και βγάζει τον Νέρετβα στη θάλασσα, τα 75 χιλιόμετρα του Κ'ρκα δεν είναι το σημαντικότερο υδρολογικό στοιχείο.
Αυτά τα 75 χιλιόμετρα ωστόσο είναι εξ ολοκλήρου στο κροατικό έδαφος - κάτι που δεν συμβαίνει σε τέτοιο μήκος με άλλο ποτάμι από τις πηγές μέχρι την εκβολή του στη θάλασσα. Είναι το ποτάμι της Κροατίας.
Ταυτόχρονα είναι το ποτάμι των Σέρβων της Κροατίας, που είχαν παρουσία στη συγκεκριμένη περιοχή (Δαλματία) από τον μεσαίωνα, πολύ πριν σημειωθούν οι μαζικές τους μετοικήσεις στην μεθόριο της Αυστροουγγαρίας, όπου εγκαταστάθηκαν μαζικά ως ακρίτες εναντίον των Οθωμανών.
Αυτό το άκρο, στα σλαβικά "Κράινα", έδωσε το όνομά του στην βραχύβια "ανεξάρτητη πολιτεία" που ανακήρυξαν οι τοπικοί Σέρβοι στις αρχές της δεκαετίας '90. Και ο Κ'ρκα είναι το άκρο του άκρου.
Γεωγραφικά το ποτάμι διασχίζει το κροατικό έδαφος σε όλο του το πλάτος. Ξεκινά από το βουνό Ντινάρα, ψηλότερη κορυφή της χώρας (ούτε καν 2000 μέτρα), από το οποίο πήραν το όνομά τους οι Δ(ε)ιναρικές Άλπεις. Συνεχίζει στο Κνιν (πρωτεύουσα της Κράινας) και κατηφορίζει την ήπια δαλματική πλαγιά, στην έκταση του ομώνυμου εθνικού πάρκου. Κατά σειρά στη ροή του υπάρχει ένα ιστορικό ορθόδοξο μοναστήρι, μια τεχνητή λίμνη, οι καταρράκτες / τουριστική ατραξιόν, το πρώτο υδροηλεκτρικό εργοστάσιο της περιοχής, και ένα "φιορδ" (ρία, ακριβέστερα - κοιλάδα σκαμμένη από ποτάμι κι όχι παγετώνα) που περνά από το Σκράντιν και το Σίμπενικ πριν καταλήξει στην Αδριατική.
Τον καιρό του πολέμου, το τοπίο ήταν λιγότερο ειδυλλιακό. Το ποτάμι ήταν η άκρη της Κράινας. Στη δεξιά όχθη κυριαρχούσαν οι Σέρβοι, που είχαν υπό τον έλεγχό τους ολόκληρη την εθνική οδό "1" (στο τμήμα Κνιν-Κάρλοβατς) και το ονομαστό εθνικό πάρκο Πλίτβιτσε. Λίγο πέρα από την αριστερή όχθη - όπως και στην παραλία - οι Κροάτες συγκράτησαν τα εδάφη τους και, με την επιχείρηση Καταιγίδα (Αύγουστος 1995), ανακατέλαβαν οριστικά την Κράινα.
Ένας από τους πολεμιστές έκανε σημαία τα σημάδια του πολέμου - και την κυματίζει έως σήμερα. Ο Μάρκο Πέρκοβιτς είναι γνωστός (όπως και το μουσικό συγκρότημά του) ως Thompson, από τον ομώνυμο τύπο όπλου. Κατάγεται από το χωριό Τσαβογκλάβε, λίγο πέρα από το Κνιν. Όλοι οι κάτοικοι είναι καθολικοί και ο τοπικός ναός "των Κροατών μαρτύρων" χρηματοδοτήθηκε εν μέρει από τον "Τόμσον". Ο οικισμός έδωσε το όνομά του στο πρώτο χιτ του συγκροτήματος, "Μπόινα Τσαβογκλάβε", στο οποίο μεταξύ άλλων οι Σέρβοι "εθελοντές της συμμορίας των Τσέτνικ" προειδοποιούνται ότι το κροατικό χέρι θα τους στείλει στη Σερβία.
Το τραγούδι γράφτηκε το 1992 σε μέτρο 7/8 (κλασικό βαλκανικό συρτό) και το βίντεο-κλιπ εμφανίζει ένστολους πολεμιστές με φόντο καταρράκτες και το ημιάγριο τοπίο της εσωτερικής Δαλματίας. Παρόλο που η αισθητική είναι για τα πανηγύρια, φαίνεται ότι το Τσαβογκλάβε έχει ιδιαίτερη σημασία για όσους συντάσσονται με τον κροατικό εθνικισμό. Στη διάρκεια του φετινού Μουντιάλ, κυκλοφόρησε βίντεο που δείχνει τον αμυντικό Ντέαν Λόβρεν να τραγουδά ένα από τα δίστιχα στα αποδυτήρια.
Οι αντιδράσεις που προκλήθηκαν ενίοτε επικαλούνταν και ανακρίβειες (όπως ότι το τραγούδι χρονολογείται από το φασιστικό κίνημα/καθεστώς των Ουστάσε, που συνεργάστηκαν με τους Ναζί), ωστόσο δεν είναι αδικαιολόγητες. Όταν βγαίνουν "εν δήμω" τα άσματα και συνθήματα που λέγονται στα αποδυτήρια (ή σε στρατώνες ειδικών δυνάμεων), η αίσθηση είναι ανατριχιαστική. Πολλώ δε μάλλον όταν οι Thompson δεν περιορίστηκαν στο -ας πούμε- "δαλματικό νεο-ριζίτικο" ή στους πατριωτικούς εράνους.
Δεν ξέρω αν ο Πέρκοβιτς μπορεί να παραλληλιστεί με τον Σφακιανάκη (που έχει απαθανατιστεί να χαιρετά ναζιστικά και δηλώνει ότι ψηφίζει Χρυσή Αυγή), αλλά οι οπαδοί του αποτελούν κόκκινο πανί οποτεδήποτε διοργανώνεται συναυλία. Επανειλημμένα έχουν ματαιωθεί εμφανίσεις των Thompson εντός και κυρίως εκτός Κροατίας, από φόβο για επεισόδια. Ο δε Πέρκοβιτς, μεσήλικας πια, δεν παραλείπει να συμπεριλαμβάνει το σύνθημα "Για την πατρίδα - Έτοιμοι!" (κομπλέ με "ανάταση της δεξιάς") στο πρόγραμμά του, ειδικά μετά την αθωωτική απόφαση δικαστηρίου, που έκρινε ότι η εν λόγω ενέργεια δεν "διεγείρει μίσος".
Άβυσσος η ψυχή του πενήντα-φεύγα (καλά να είμαστε, θα σας πω κι εγώ προσεχώς). Όπως και να το κάνουμε, υπάρχουν δυνατές εμπειρίες που σε σημαδεύουν. Πολύ δυνατότερες από το να κολυμπήσεις για κανένα μισάωρο κόντρα στο ποτάμι Κ'ρκα, όπως έκανα με τα παιδιά μου την περασμένη Κυριακή κοντά στους καταρράκτες.
Δυνατή εμπειρία ο πόλεμος. Ίσως εξίσου δυνατή και καθοριστική, η ερωτική απογοήτευση - ειδικά αν έχει και ελληνικό χρώμα. Την ίδια εποχή με το Μπόινα Τσαβογκλάβε, ο Πέρκοβιτς κυκλοφόρησε κι άλλο ένα τραγουδάκι σε 7/8 - με αυτό που θα λέγαμε (κιτς) "ελληνικό ηχόχρωμα". Τίτλος του Γκ'ρκινια, δηλαδή Ελληνίδα - μάλλον τυχαίο ότι η λέξη αυτή ακούγεται και ως "γκρίνια". Ο Μάρκο -χωρίς να μπαίνει σε λεπτομέρειες- αναφέρεται στον χωρισμό του με μια συμπατριώτισσά μας.
Το συγκεκριμένο άσμα δεν φαίνεται να διεγείρει κάποιο έντονο πατριωτικό συναίσθημα στους Κροάτες. Είμαι σχεδόν σίγουρος ότι δεν το τραγουδούν στα αποδυτήρια οι ποδοσφαιριστές της εθνικής τους. Μάλλον προκαλεί μια κάποια θυμηδία, αν κρίνουμε από δημοσίευμα της -κατά τα άλλα δεξιάς και αρκούντως πατριωτικής- Βέτσερνι Λιστ, στο οποίο μετά από οδοιπορικό στην Ελλάδα ο κειμενογράφος συμπεραίνει (από τις ομορφιές της χώρας μας) ότι ο Πέρκοβιτς θα πρέπει να το ξανασκεφτεί, που άφησε εκείνη την Ελληνίδα να του φύγει...
Στη φωτό, το παλιό υδροηλεκτρικό του ποταμού Κ'ρκα
Αυτά τα 75 χιλιόμετρα ωστόσο είναι εξ ολοκλήρου στο κροατικό έδαφος - κάτι που δεν συμβαίνει σε τέτοιο μήκος με άλλο ποτάμι από τις πηγές μέχρι την εκβολή του στη θάλασσα. Είναι το ποτάμι της Κροατίας.
Ταυτόχρονα είναι το ποτάμι των Σέρβων της Κροατίας, που είχαν παρουσία στη συγκεκριμένη περιοχή (Δαλματία) από τον μεσαίωνα, πολύ πριν σημειωθούν οι μαζικές τους μετοικήσεις στην μεθόριο της Αυστροουγγαρίας, όπου εγκαταστάθηκαν μαζικά ως ακρίτες εναντίον των Οθωμανών.
Αυτό το άκρο, στα σλαβικά "Κράινα", έδωσε το όνομά του στην βραχύβια "ανεξάρτητη πολιτεία" που ανακήρυξαν οι τοπικοί Σέρβοι στις αρχές της δεκαετίας '90. Και ο Κ'ρκα είναι το άκρο του άκρου.
Γεωγραφικά το ποτάμι διασχίζει το κροατικό έδαφος σε όλο του το πλάτος. Ξεκινά από το βουνό Ντινάρα, ψηλότερη κορυφή της χώρας (ούτε καν 2000 μέτρα), από το οποίο πήραν το όνομά τους οι Δ(ε)ιναρικές Άλπεις. Συνεχίζει στο Κνιν (πρωτεύουσα της Κράινας) και κατηφορίζει την ήπια δαλματική πλαγιά, στην έκταση του ομώνυμου εθνικού πάρκου. Κατά σειρά στη ροή του υπάρχει ένα ιστορικό ορθόδοξο μοναστήρι, μια τεχνητή λίμνη, οι καταρράκτες / τουριστική ατραξιόν, το πρώτο υδροηλεκτρικό εργοστάσιο της περιοχής, και ένα "φιορδ" (ρία, ακριβέστερα - κοιλάδα σκαμμένη από ποτάμι κι όχι παγετώνα) που περνά από το Σκράντιν και το Σίμπενικ πριν καταλήξει στην Αδριατική.
Τον καιρό του πολέμου, το τοπίο ήταν λιγότερο ειδυλλιακό. Το ποτάμι ήταν η άκρη της Κράινας. Στη δεξιά όχθη κυριαρχούσαν οι Σέρβοι, που είχαν υπό τον έλεγχό τους ολόκληρη την εθνική οδό "1" (στο τμήμα Κνιν-Κάρλοβατς) και το ονομαστό εθνικό πάρκο Πλίτβιτσε. Λίγο πέρα από την αριστερή όχθη - όπως και στην παραλία - οι Κροάτες συγκράτησαν τα εδάφη τους και, με την επιχείρηση Καταιγίδα (Αύγουστος 1995), ανακατέλαβαν οριστικά την Κράινα.
Ένας από τους πολεμιστές έκανε σημαία τα σημάδια του πολέμου - και την κυματίζει έως σήμερα. Ο Μάρκο Πέρκοβιτς είναι γνωστός (όπως και το μουσικό συγκρότημά του) ως Thompson, από τον ομώνυμο τύπο όπλου. Κατάγεται από το χωριό Τσαβογκλάβε, λίγο πέρα από το Κνιν. Όλοι οι κάτοικοι είναι καθολικοί και ο τοπικός ναός "των Κροατών μαρτύρων" χρηματοδοτήθηκε εν μέρει από τον "Τόμσον". Ο οικισμός έδωσε το όνομά του στο πρώτο χιτ του συγκροτήματος, "Μπόινα Τσαβογκλάβε", στο οποίο μεταξύ άλλων οι Σέρβοι "εθελοντές της συμμορίας των Τσέτνικ" προειδοποιούνται ότι το κροατικό χέρι θα τους στείλει στη Σερβία.
Το τραγούδι γράφτηκε το 1992 σε μέτρο 7/8 (κλασικό βαλκανικό συρτό) και το βίντεο-κλιπ εμφανίζει ένστολους πολεμιστές με φόντο καταρράκτες και το ημιάγριο τοπίο της εσωτερικής Δαλματίας. Παρόλο που η αισθητική είναι για τα πανηγύρια, φαίνεται ότι το Τσαβογκλάβε έχει ιδιαίτερη σημασία για όσους συντάσσονται με τον κροατικό εθνικισμό. Στη διάρκεια του φετινού Μουντιάλ, κυκλοφόρησε βίντεο που δείχνει τον αμυντικό Ντέαν Λόβρεν να τραγουδά ένα από τα δίστιχα στα αποδυτήρια.
Οι αντιδράσεις που προκλήθηκαν ενίοτε επικαλούνταν και ανακρίβειες (όπως ότι το τραγούδι χρονολογείται από το φασιστικό κίνημα/καθεστώς των Ουστάσε, που συνεργάστηκαν με τους Ναζί), ωστόσο δεν είναι αδικαιολόγητες. Όταν βγαίνουν "εν δήμω" τα άσματα και συνθήματα που λέγονται στα αποδυτήρια (ή σε στρατώνες ειδικών δυνάμεων), η αίσθηση είναι ανατριχιαστική. Πολλώ δε μάλλον όταν οι Thompson δεν περιορίστηκαν στο -ας πούμε- "δαλματικό νεο-ριζίτικο" ή στους πατριωτικούς εράνους.
Δεν ξέρω αν ο Πέρκοβιτς μπορεί να παραλληλιστεί με τον Σφακιανάκη (που έχει απαθανατιστεί να χαιρετά ναζιστικά και δηλώνει ότι ψηφίζει Χρυσή Αυγή), αλλά οι οπαδοί του αποτελούν κόκκινο πανί οποτεδήποτε διοργανώνεται συναυλία. Επανειλημμένα έχουν ματαιωθεί εμφανίσεις των Thompson εντός και κυρίως εκτός Κροατίας, από φόβο για επεισόδια. Ο δε Πέρκοβιτς, μεσήλικας πια, δεν παραλείπει να συμπεριλαμβάνει το σύνθημα "Για την πατρίδα - Έτοιμοι!" (κομπλέ με "ανάταση της δεξιάς") στο πρόγραμμά του, ειδικά μετά την αθωωτική απόφαση δικαστηρίου, που έκρινε ότι η εν λόγω ενέργεια δεν "διεγείρει μίσος".
Άβυσσος η ψυχή του πενήντα-φεύγα (καλά να είμαστε, θα σας πω κι εγώ προσεχώς). Όπως και να το κάνουμε, υπάρχουν δυνατές εμπειρίες που σε σημαδεύουν. Πολύ δυνατότερες από το να κολυμπήσεις για κανένα μισάωρο κόντρα στο ποτάμι Κ'ρκα, όπως έκανα με τα παιδιά μου την περασμένη Κυριακή κοντά στους καταρράκτες.
Δυνατή εμπειρία ο πόλεμος. Ίσως εξίσου δυνατή και καθοριστική, η ερωτική απογοήτευση - ειδικά αν έχει και ελληνικό χρώμα. Την ίδια εποχή με το Μπόινα Τσαβογκλάβε, ο Πέρκοβιτς κυκλοφόρησε κι άλλο ένα τραγουδάκι σε 7/8 - με αυτό που θα λέγαμε (κιτς) "ελληνικό ηχόχρωμα". Τίτλος του Γκ'ρκινια, δηλαδή Ελληνίδα - μάλλον τυχαίο ότι η λέξη αυτή ακούγεται και ως "γκρίνια". Ο Μάρκο -χωρίς να μπαίνει σε λεπτομέρειες- αναφέρεται στον χωρισμό του με μια συμπατριώτισσά μας.
Το συγκεκριμένο άσμα δεν φαίνεται να διεγείρει κάποιο έντονο πατριωτικό συναίσθημα στους Κροάτες. Είμαι σχεδόν σίγουρος ότι δεν το τραγουδούν στα αποδυτήρια οι ποδοσφαιριστές της εθνικής τους. Μάλλον προκαλεί μια κάποια θυμηδία, αν κρίνουμε από δημοσίευμα της -κατά τα άλλα δεξιάς και αρκούντως πατριωτικής- Βέτσερνι Λιστ, στο οποίο μετά από οδοιπορικό στην Ελλάδα ο κειμενογράφος συμπεραίνει (από τις ομορφιές της χώρας μας) ότι ο Πέρκοβιτς θα πρέπει να το ξανασκεφτεί, που άφησε εκείνη την Ελληνίδα να του φύγει...
Στη φωτό, το παλιό υδροηλεκτρικό του ποταμού Κ'ρκα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου