ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΘΥΜΑ ΤΟΥ COVID-19
31 Δεκ 2020
ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΘΥΜΑ ΤΟΥ COVID-19
8 Δεκ 2020
Οι γείτονες και ο οίκος μας
Από τότε που ξεκίνησε η σύγχρονη φάση του "μακεδονικού", δηλαδή από την διακήρυξη ανεξαρτησίας το 1991 της τότε γιουγκοσλαβικής "Μακεδονίας", ακούγεται και διαβάζεται συχνά στην Ελλάδα η άποψη περί "βουλγαρικού" χαρακτήρα του γειτονικού λαού. Χρωματίζεται μάλιστα η άποψη αυτή με πατριωτικούς τόνους, υποτίθεται ως συμφερότερη για την χώρα μας. Ενδιαφέρει, συνεπώς, να εξετάσουμε κατά πόσον ισχύει κάτι τέτοιο.
Η ιστορική εμφάνιση του "μακεδονικού" τοποθετείται στα τέλη του 19ου αιώνα, πρωτίστως ως σύγκρουση Ελλάδας και Βουλγαρίας για το συγκεκριμένο έδαφος της "παρακμάζουσας" Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η παροιμιώδης ανάμιξη πληθυσμών διαφορετικών γλωσσών και θρησκειών επιδιώχθηκε να μεταφραστεί σε "καθαρές" διαιρέσεις μεταξύ των χριστιανικών κρατών. Μέρος της συζήτησης ήταν η ταυτοποίηση της σλαβικής διαλέκτου που μιλούσε μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Οι Βούλγαροι τόνιζαν τον βουλγαρικό χαρακτήρα της "ντοπιολαλιάς" ενώ οι Έλληνες έβλεπαν "μακεδονική" ιδιαιτερότητα, ακριβώς για να μη "δώσουν" στους ανταγωνιστές τους προβάδισμα στις διεκδικήσεις.
Ο Μυριβήλης που έγραψε για "μακεντόν ορτοντόξ" -περιγράφοντας τον λαό που δεν ήταν μήτε Έλληνες, μήτες Σέρβοι, μήτε Βούλγαροι- δεν πρέπει να ήταν εκτός του κλίματος προ εκατονταετίας. Σίγουρα και οι σύμμαχοι Σέρβοι είχαν κάθε λόγο να τονίζουν την "σλαβομακεδονική" ιδιαιτερότητα που, υποτίθεται, διαχώριζε τους κατοίκους των νέων τους εδαφών από τους γείτονες Βουλγάρους. Οι Σέρβοι εθνολόγοι πρόβαλαν χωριστά αυτή τη νέα εθνότητα στους χάρτες τους, τον καιρό που οι Βούλγαροι επέμεναν ότι πρόκειται για ομοεθνείς τους.
Οι ελληνικές απογραφές, σε όμοιο κλίμα στον μεσοπόλεμο, αναφέρονται σε μακεδονοσλαυική γλώσσα, περιορίζοντας την βουλγαρική στους μουσουλμάνους Πομάκους της Θράκης. Είναι προφανές ότι την Ελλάδα την βόλευε να έχει σύνορα με τέσσερις χώρες κι όχι με μια "μεγάλη Βουλγαρία" στον βορρά και σε απόσταση μερικών δεκάδων χιλιομέτρων από τη Θεσσαλονίκη.
Στον Β' Παγκόσμιο αυτή η μεγάλη Βουλγαρία πρόσκαιρα πραγματοποιήθηκε, καθώς οι γείτονες προσάρτησαν όχι μόνο την ελληνική Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (πλην μιας ζώνης στον Έβρο), αλλά και τη νυν Βόρεια Μακεδονία, με εξαίρεση τα εδάφη των αλβανοφώνων στα βορειοδυτικά. Στην κατοχή της Γιουγκοσλαβίας αντιστάθηκαν οι Παρτιζάνοι, που μάλιστα έκαναν σημαία τους την προώθηση της "μακεδονικής" εθνότητας (με κορύφωση την ανακήρυξη κράτους, με διαδοχικές ονομασίες από το 1944 και μετά, εν τέλει ομόσπονδη σοσιαλιστική δημοκρατία). Ωστόσο φαίνεται ότι υπήρχε παράλληλα και ένα φιλοβουλγαρικό "λαϊκό αίσθημα" στην περιοχή του Βαρδάρη, που κατά κάποιον τρόπο αποτυπώνεται στην πρόσφατη δήλωση του Βορειομακεδόνα πρωθυπουργού Ζάεφ περί βουλγαρικής "διοίκησης" και όχι κατοχής ή προσάρτησης.
Η τόνωση του σλαβομακεδονικού εθνικισμού είχε αναμφισβήτητα τα παρατράγουδά της, όπως την εδραίωση της ιδέας για μια δήθεν αλύτρωτη ευρύτερη Μακεδονία, που συμπεριελάμβανε όχι μόνο τον γιουγκοσλαβικό Βαρδάρη αλλά και το ελληνικό Αιγαίο (ελληνική Μακεδονία) καθώς και το βουλγαρικό Πιρίν (κοιλάδα Στρυμώνα). Σπόνσορας του εθνικισμού αυτού ήταν πλέον η τιτοϊκή Γιουγκοσλαβία. Η βουλγαρική στάση παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς η νέα (κομμουνιστική, μεταφασιστική) ηγεσία της χώρας όχι μόνο αποχώρησε ασυζητητί από τα εδάφη που είχε προσαρτήσει, αλλά και -όπως λέγεται- συζητούσε και ενδεχομένως συμφώνησε (Τίτο-Δημητρώφ) διάφορες εδαφικές ανακατατάξεις: (α) την επιστροφή στη Βουλγαρία των δυτικών εδαφών στο Τσάριμπροντ, νυν Ντιμίτροφγκραντ, και (β) την ομοσπονδοποίηση Γιουγκοσλαβίας-Βουλγαρίας, με ένωση της Μακεδονίας Πιρίν με αυτήν του Βαρδάρη.
Τον ίδιο καιρό οι βουλγαρικές απογραφές εμφανίζουν μια νέα εθνική μειονότητα, τη "μακεδονική", που δείχνει να αριθμεί 150 με 200 χιλιάδες άτομα - πλην όμως "εξαφανίζεται" μετά τη δεκαετία του 1950. Πιθανότατα αυτο συνδέεται με σταδιακή απομάκρυνση Γιουγκοσλαβίας-Βουλγαρίας (μετά και την αποχώρηση της πρώτης απο την σοβιετική συμμαχία). Αξίζει όμως να αναφερθεί ότι αυτό δεν είναι το μοναδικό επεισόδιο της μεταπολεμικής βουλγαρικής ιστορίας όπου αποσιωπώνται εθνοτικές μειονότητες. Ας θυμηθούμε, για παράδειγμα, τι έγινε τη δεκαετία του 1980 με τους Τούρκους που αναγκάστηκαν (βλ. περίπτωση Σουλεϊμάνοφ) να αλλάξουν επώνυμα.
Η Ελλάδα, μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και όλες τις συζητήσεις περί "βαλκανικής ομοσπονδίας" που συνόδεψαν το αντάρτικο και τον εμφύλιο, αφού αποτύπωσε για μια τελευταία φορά τη γλωσσική σύνθεση πληθυσμού το 1951, απλά σταμάτησε να μιλά για μειονότητες, πέραν της "θρησκευτικής" τοιαύτης στη Θράκη. Στο αντίβαρο της σκοπιανής προπαγάνδας για υπόδουλους Μακεδόνες που "στενάζουν" κάτω από την Ελλάδα, υπήρχε η ελληνική άρνηση έως και καταπίεση της ιδιαίτερης ταυτότητας μερικών δεκάδων χιλιάδων συμπατριωτών. Η φοβική αυτή αντιμετώπιση, πακέτο με τον ψυχροπολεμικό αντικομμουνισμό, δεν άφηνε περιθώρια για να διαφανούν οι λεπτές αποχρώσεις: οι κραυγές για "Εαμοβούλγαρους" κάλυπταν την ιστορική αντιβουλγαρική στάση πολλών Σλαβοφώνων, ενώ ακόμη και σήμερα πολλοί Έλληνες αγνοούν την ιστορία του "καπετάν Κώτα" - του Μακεδόνα Κότε Χρίστοφ που συνέβαλε στον ελληνικό Μακεδονικό Αγώνα και λέγεται ότι την ώρα του φόνου του φώναξε "ζήτω η Ελλάδα" στη γλώσσα του και όχι στη δική μας, που δεν γνώριζε.
Το γεγονός παραμένει ότι το γιουγκοσλαβικό κράτος κράτησε μάλλον χαμηλά το θέμα των μειονοτήτων, παρόλο που η "μακεδονική" ήταν μία από τις επίσημες γλώσσες της ομοσπονδίας έως το 1991. Το νέο κράτος των Σκοπίων, παρόλο που αντικειμενικά δεν εξέφρασε διεκδικήσεις, ακολούθησε μια δραστήρια πολιτική με συστατικά την υιοθέτηση μιας "διαχρονικής" ταυτότητας (βλ. ήλιο Βεργίνας, που τόνιζε την υποτιθέμενη σύνδεση αρχαίων Μακεδόνων και σημερινών Σλάβων) και την προβολή των "Μακεδόνων" ως αδύναμου, μικρού έθνους απέναντι στο οποίο "λεονταρίζει" η καλομαθημένη Ελλάδα. Η ελληνική στάση, μετά από το εμπάργκο και την ενδιάμεση συμφωνία, διατηρήθηκε σε ένα modus operandi ανοχής και αναμονής, μέχρι τη συμφωνία των Πρεσπών - η οποία έλυσε το θέμα ονόματος χώρας κάπου στη μέση, αφήνοντας όμως τους χαρακτηρισμούς "Μακεδόνας" και "μακεδονική" για την εθνότητα και την προέλευση/γλώσσα, χωρίς το γεωγραφικό πρόθεμα. Ενδιαφέρον είναι επίσης το ότι οι Πρέσπες επικεντρώθηκαν στις διακρατικές σχέσεις, αφήνοντας ανέγγιχτα τα θέματα των όποιων μειονοτήτων.
Σε αντίθεση με την προβεβλημένη και διεθνώς (και κυρίως εις βάρος της Ελλάδας) διαφωνία "για το όνομα", οι άλλοι τρεις γείτονες της Βόρειας Μακεδονίας έχουν μάλλον σοβαρότερα θέματα μαζί της. Η Αλβανία, μετά και από ένοπλα επεισόδια (το 2001) με συμμετοχή της αλβανικής μειονότητας της τότε "πΓΔΜ", επανειλημμένα πιεσε και πετυχαίνει την θεσμοθετημένη συμμετοχή του αλβανικού στοιχείου στο βορειομακεδονικό κράτος. Η Σερβία -παρόλο που πάντα, όπως και οι άλλες πρώην γιουγκοσλαβικές δημοκρατίες, αναγνώριζε τους πρώην συμπολίτες ως "Μακεδόνες"- διατηρεί ζωντανά τα θέματα της εκκλησιαστικής διοίκησης, μη αναγνωρίζοντας την "μακεδονική ορθόδοξη Εκκλησία" παρόλο που αυτή υπάρχει από το 1967 και πλέον εκφράζει τους περισσότερους ορθόδοξους πιστούς της χώρας των Σκοπίων. Η Βουλγαρία, πάλι, είναι ξεχωριστό κεφάλαιο.
Οι πιο δύσκολες σχέσεις, συχνά, είναι αυτές ανάμεσα σε αυτούς που μένουν κι αυτούς που φεύγουν. Οι Βούλγαροι (με εξαίρεση το ιντερλούδιο των συνεννοήσεων Τίτο-Δημητρώφ) θεωρούν τους Σλαβομακεδόνες "σάρκα από τη σάρκα τους" και σήμερα αντιδρούν στην αναγνώριση από μέρους τους μιας χωριστής γλώσσας και εθνότητας. Λάδι στη φωτιά στο συγκεκριμένο θέμα ρίχνει και η διαδεδομένη τάση πολλών Σλαβομακεδόνων (με επιφανέστερο ίσως τον πρώην πρωθυπουργό Λιούπτσο Γκεοργκίεφσκι) να αναζητούν "βουλγαρικές ρίζες", να παίρνουν την υπηκοότητα των γειτόνων - μελών της ΕΕ και να βγάζουν το αντίστοιχο διαβατήριο. Το εθνικιστικό κόμμα ΒΜΡΟ, που βρίσκεται στην αντιπολίτευση, αντιδρά σε κάθε τέτοια παραχώρηση, παρόλο που το όνομά του προέρχεται από την ομώνυμη φιλοβουλγαρική οργάνωση του ύστερου 19ου αιώνα - αντανακλώντας (όπως και η όλη εν εξελίξει διαμάχη για τους κοινούς εθνικούς ήρωες όπως ο Ντέλτσεφ) την αντικειμενικά βαθιά "διαπλοκή" ανάμεσα σε ένα έθνος γνωστό επί χιλιετία και πλέον και σε ένα άλλο, σχετικά πρόσφατο. Όπως και στη συμφωνία Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας (ΝΑΤΟ), η εισδοχή της δεύτερης σε διεθνείς οργανισμούς είναι το "γήπεδο" (ΕΕ, στη συζήτηση με τη Βουλγαρία) στο οποίο εμφανίζονται και χρησιμοποιούνται τα "ιστορικού" χαρακτήρα επιχειρήματα - δυσχεραίνοντας εν τέλει την απαραίτητη πορεία προς τα εμπρός μέσα από μια μάλλον υπερβολική (κατά τη γνώμη μου) έμφαση σε "διδάγματα της ιστορίας".
Φυλάγοντας τα ρούχα μας για να έχουμε "τα μισά", κι από τη θέση σχετικής άνεσης της συγκριτικά καλύτερης κατάστασης (οικονομικής, αμυντικής, διεθνούς) της Ελλάδας σε σχέση με τους βαλκάνιους γείτονες, δεν βλέπω να έχουμε κανέναν λόγο να αβαντάρουμε κανενός τον εθνικισμό (επιπλέον της οφειλόμενης προσπάθειας να τιθασεύουμε τον όποιον δικό μας). Προσωπικά νιώθω εντελώς ουδέτερος απέναντι στη διαφωνία Βουλγαρίας και Βόρειας Μακεδονίας. Προτιμώ να κοιτάζω τα του οίκου μας και να νοιάζομαι πρωτίστως για την απαραίτητη τιμή και φροντίδα που οφείλουμε στους Σλαβόφωνους συμπατριώτες μας: Αναγνώριση της ιδιαιτερότητάς τους ως κομμάτι της πατρίδας, του έθνους και της ιστορίας μας. Επίσημη καταγραφή των διαλέκτων που μιλιούνται στην ελληνική Μακεδονία και Θράκη, σε όλο το φάσμα από Φλώρινα-Καστοριά (και τυχόν Σλαβόφωνους καταγόμενους από περιοχές εκτός των συνόρων μας) έως τους θρακιώτες Πομάκους - με επαγγελματισμό και επιστημονικότητα, ώστε να μην αποκρύπτονται οι ομοιότητες με τις όμορες διαλέκτους των γειτόνων, αλλά και με αποστασιοποίηση από οποιαδήποτε πολιτική εκμετάλλευση. Προβολή των παραδόσεων, συμπεριλαμβανομένων των σημείων επαφής τους με τη μη σλαβόφωνη πλειοψηφία. Και αυτοπεποίθηση, όπως αρμόζει σε μια χώρα προηγμένη - με τα "θεματάκια" της αλλά και με τον ρόλο της ως σημείο αναφοράς και σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή, συν την ικανότητά της να παίξει τον ρόλο honest broker (έντιμου διαμεσολαβητή) αν και όπου χρειαστεί. Κι από κει και πέρα, τα politics, τα βέτο και τα γεωπολιτικά συμφέροντα είναι μια μεγάλη ιστορία, που αενάως επαναλαμβάνεται (αν θυμηθούμε τις κατά καιρούς "ανυπέρβλητες" ενστάσεις, όπως το παρολίγο μπλοκάρισμα Ισπανίας και Πορτογαλίας από μέρους μας πριν την ένταξή τους το 1986, που αποφεύχθηκε όταν συμφωνήθηκαν τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα).
8 Οκτ 2020
"Παίγνια" επί χάρτου
Οι χάρτες είναι ένα εξαιρετικό εποπτικό μέσο όταν μιλάμε για χώρο. Αν μια εικόνα δίνει το νόημα χιλίων λέξεων, ο χάρτης μπορεί πιθανότατα να δώσει πολλαπλάσιο. Θέλει βεβαίως δουλειά για να παραχθεί και να είναι σωστός. Για πάρα πολλούς αυτή η δουλειά είναι επαγγελματικό αντικείμενο και αμείβεται ανάλογα, ενίοτε προβάλλεται κιόλας ή μνημονεύεται ο δημιουργός της.
Ο χώρος είναι βασική παράμετρος σε θέματα απεικόνισης σχέσεων γειτονικών κρατών. Για τα ελληνοτουρκικά, που είναι και το πιο γνώριμο σε εμάς τέτοιο ζήτημα, η ιστοσελίδα του ΥπΕξ έχει μια ενδιαφέρουσα λεκτική περιγραφή, λείπουν όμως οι χάρτες που θα βοηθούσαν τον ενδιαφερόμενο (υποστηρικτή, αντίπαλο, ή τρίτο παρατηρητή που καλείται να πειστεί) να δει τη χωρική διάσταση.
Η προσπάθεια της εφημερίδας Καθημερινή να καλύψει αυτό το κενό (σε έντυπη βέβαια έκδοση, ανοικονόμητου μεγέθους) θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ενδιαφέρουσα και επίκαιρη ιδέα. Φυσικά χρησιμότερη θα ήταν μια ηλεκτρονική έκδοση, που μάλιστα θα μπορούσε να επικαιροποιείται, καθώς διανύουμε περίοδο εξελίξεων. Το έντυπο του 2020 περιλαμβάνει μεν τη συμφωνία με την Ιταλία, όχι όμως αυτή με την Αίγυπτο. Το αποτέλεσμα είναι, το ανατολικό μέρος της νότιας οριογραμμής (Ελλάδα-Αίγυπτος) να εμφανίζεται στη μέση γραμμή και όχι εκεί που πραγματικά συμφωνήθηκε, που είναι βορειότερα δηλαδή ελαφρώς σε βάρος της Ελλάδας - καθώς οι Αιγύπτιοι τράβηξαν μια ευθεία "γραμμή βάσης" για όλες τις δυτικά του Νείλου ακτές τους, μεταχειριζόμενοι την πολύ αμβλεία καμπύλη ακτογραμμή σαν να ήταν κόλπος (που δεν είναι).
Ακόμη κι αν δεχτούμε όμως το τεύχος σαν αυτό που είναι -την αποτύπωση μιας μη επακριβώς προσδιορισμένης κατάστασης κάπου στα μέσα του 2020- δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει κάποιες ατέλειες που δυστυχώς αδυνατίζουν την έκδοση. Διότι θα ήθελα να πιστεύω ότι δεν απευθύνεται στον βιαστικό και αδιάφορο αναγνώστη αλλά σε αυτόν που θα τα ψάξει για να έχει την καλύτερη δυνατή ενημέρωση.
Ορμούζ: Εδώ έχουμε ένα κλασικό χαζό λάθος. Το χρωματικό υπόμνημα μπήκε ανάποδα κι έτσι η ανοιχτόχρωμη σκίαση αναφέρεται στα 12 μίλια (κι όχι στα 3), και το αντίστροφο για τη σκουρόχρωμη. Ωστόσο είναι πολύ χρήσιμο το επιχείρημα που αναπτύσσεται: Αφού η ναυτιλία πάει όπου θέλει (χωρίς να λογαριάζει διεθνή ύδατα, με αβλαβείς διελεύσεις), ποιος ο λόγος να υπάρχει ανοιχτός διεθνής διάδρομος;
Προσάρτηση νησιών: Αυτός ο χάρτης έχει δύο ελλείψεις. Η μία είναι ότι παραλείπει τα νησιά του Αργοσαρωνικού, που ήταν εξίσου ελληνικά με Εύβοια-Κυκλάδες-Σποράδες από την εποχή της ανεξαρτησίας. Η δεύτερη έχει να κάνει με τις χρονολογίες "προσάρτησης", για τις οποίες σε διάφορες πηγές δίνονται διαφορετικές τιμές. Εδώ δεν είναι προφανές αν ως προσάρτηση θεωρείται η υπογραφή της σχετικής συνθήκης ή άλλο ορόσημο πρακτικής έναρξης της κυριαρχίας. Για παράδειγμα, το πρωτόκολλο του Λονδίνου (πρώτο ανεξάρτητο και αναγνωρισμένο ελληνικό κράτος) ήταν το 1830 αλλά ο χάρτης αναφέρει το 1831. Κι όσον αφορά το ΒΑ Αιγαίο δίνονται οι χρονολογίες 1912-13 και 1923, από τις οποίες πιθανότατα θα έπρεπε να αναφέρεται μόνο το 1923 - χρονιά της συνθήκης Λωζάννης - κι όχι η διετία των στρατιωτικών επιχειρήσεων που τα έθεσε υπό ελληνικό έλεγχο.
11 Σεπ 2020
Ο ξάδερφος με το Άουντι
Στο Χωριό -ένα ήταν το Χωριό- δεν πήγαινα κάθε χρόνο. Οι γονείς μου συστηματικά με έστελναν στους νησιώτες θείους. Με πάρκαραν για την ακρίβεια, σχεδόν επί τρίμηνο κάθε καλοκαίρι. Το παραποτάμιο γορτυνιακό χωριό με έβλεπε πιο αραιά, σε τριήμερες συνήθως επισκέψεις.
Μια από τις παλιότερες τέτοιες εξορμήσεις είχε γίνει λίγο πριν κλείσω τα δέκα. Ο αρραβωνιασμένος φιλόλογος θείος μου με είχε πάρει μαζί, με την Ρουμελιώτισσα μνηστή και τον ξάδερφο με το Άουντι. Σε αντίθεση με τα στερεότυπα που μπορεί να σκεφτεί κανείς για έναν ενθουσιώδη επαρχιώτη οδηγό, ή για το επώνυμό του (Μάγκας), ο κύριος Γιάννης με είχε εντυπωσιάσει ως μια ευγενική μορφή - και για μερικούς ακόμη λόγους.
Τριανταπεντάρης ή κάπου εκεί, μού θύμιζε κάπως τον νιουσκάστερ Κώστα Γαλανόπουλο - γένια, ίσως λίγη φαλάκρα (δεν το θυμάμαι καλά αυτό) και πρωτίστως η ηρεμία που απέπνεε. Φυσικά, στην αρχή βρήκα απολύτως ψαρωτική την παρουσία του. Έπαιζε ρόλο και το μεγαλειώδες αμάξι. Κατοστάρι, όχι ογδοντάρι ούτε βεβαίως πενηντάρι.
Ο κύριος Γιάννης έσπασε γρήγορα τον πάγο. Μου πρότεινε μάλιστα να γίνουμε μπατζανάκηδες, όταν του είπα ότι η συμμαθήτρια που μου άρεσε είχε μια μεγάλη αδελφή. Ήταν επίσης σοβαρός, συγκροτημένος και με πολύπλευρες γνώσεις. Το συνολικό IQ των ενηλίκων στην ταξιδιωτική αυτή παρέα είχε χτυπήσει ταβάνι.
Χάρη στην οδήγηση του φιλοξενούμενου της οικογένειας, είχα δει για πρώτη φορά μέρη όπως την αρχαία Ολυμπία και το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο του Λάδωνα - μερικά μόνο από τα σημαντικά μέρη που βρίσκονται σε σχετικά μικρή ακτίνα από τον πατρογονικό τόπο. Για κάποιο λόγο επίσης θυμάμαι κι ένα μέρος με το όνομα Επιτάλιο (με την εσφαλμένη ανάμνηση ότι από εκεί περνούσε "κάτι σαν αυτοκινητόδρομος") καθώς και την εντυπωσιακή γέφυρα του Κράθη, στην οποία σταθήκαμε (με στάση στη ΛΕΑ, άραγε;) για να θαυμάσουμε την κοιλάδα.
Ήξερε πολλά ο κύριος Γιάννης - καμιά φορά, πριν ακόμη συμβούν. Όπως για τη διαδρομή προς την Ολυμπία, για την οποία προειδοποίησε ότι η οδήγησή του είναι αυτή που είναι, και οι στροφές (μέσα από το κάθε άλλο παρά Οσμανικά* ευθύγραμμο οδικό τμήμα του χωριού "Λούβρο") μπορεί να ενοχλήσουν στο στομάχι. Το είπε ήδη από το πρόγευμα ο άνθρωπος - άλλο που εγώ επέμεινα να βάλω βούτυρο στις φρυγανιές, ίσως και να ήπια γάλα.
Μετά από τους γάμους και ίσως κι άλλα οικογενειακά γεγονότα, έχασα την επαφή. Τον ξαναείδα πολλά χρόνια αργότερα, ίσως να είχε περάσει ένα τέταρτο του αιώνα. Ήταν σε ένα οικογενειακό τραπέζι στις Κουκουβάουνες και τον χαιρέτησα - μάλλον σύντομα και αμήχανα. Δεν μου έριχνε πια ύψος και πλέον, έχοντας την ηλικία που περίπου είχε αυτός τότε, τον ένιωθα πια λίγο πιο κοντά στα μέτρα μου. Λιγότερο ψαρωτικός - χαμογελαστός, για την ακρίβεια.
Δεν ξανάκουσα γι' αυτόν μέχρι αυτή τη βδομάδα. Έμαθα ότι πέθανε, από ανίατη ασθένεια και (μάλλον) πριν φτάσει το σημερινό ελληνικό "προσδόκιμο ζωής". Έχω την αίσθηση ότι, παρά το σύντομό του πέρασμα από τις παραστάσεις μου, μού άφησε κάτι: την αγάπη για τις οδικές εκδρομές. Αν και όχι απαραίτητα για τα Audi.
*Από τον Οσμάν (Hausmann), που έχει συνδέσει το όνομά του με το άνοιγμα μεγάλων ευθύγραμμων λεωφόρων στο Παρίσι
26 Αυγ 2020
Αντιρριώτικοι μονόκεροι
Στα παιδικά και εφηβικά μου χρόνια έγινα δύο φορές μάρτυρας του μεγάλου κινδύνου στον οποίο μπορούν να σε βάλουν τα θαλάσσια ρεύματα. Στο στενό Σάμου-Μυκάλης είδα μια βάρκα -με δικό μου άνθρωπο μέσα- να παρασύρεται, μέχρι που την πρόλαβαν με κολυμβητικό σπριντ κάποιοι μεγάλοι της παρέας. Λίγα χρόνια αργότερα, σε μια βόλτα με ταχύπλοο, σώσαμε έναν Ιταλό που αποκοιμήθηκε στο στρώμα, σε παραλία βάθους μισού μέτρου, και ξύπνησε στα ανοιχτά χωρίς να ξέρει κολύμπι.
Αυτά τα περιστατικά θυμήθηκα προχθές με το κοριτσάκι που βρέθηκε στα ανοιχτά του Αντιρρίου πάνω σε ένα πανέμορφο "σωσίβιο" με μορφή μονόκερω. Η μικρή, τρίχρονη ή τετράχρονη όπως γράφτηκε, φάνηκε εξαιρετικά ψύχραιμη και παρέμεινε πάνω στο φουσκωτό παιχνίδι, μέχρι που την διέσωσε το πλήρωμα τοπικού φέρρυ, με εξαιρετικά προσεκτικούς χειρισμούς ενός άξιου καπετάνιου.
Το βίντεο που δημοσίευσε το dete.gr είναι αρκετά κατατοπιστικό όσον αφορά μεγάλο μέρος των γεγονότων και των συνθηκών. Το παιδί είχε φτάσει αρκετές εκατοντάδες μέτρα από την δυτική ακτή του Αντιρρίου. Στο συγκεκριμένο στενό με τα συχνά 8 και καμιά φορά 12 μποφόρ, ήταν ευτύχημα που ο άνεμος εκείνη τη μέρα ήταν μάλλον ασθενής. Ο σταθμός του Ρίου στο meteo.gr επιβεβαιώνει ότι η μέγιστη ταχύτητα δεν ήταν ούτε 34 χλμ/ώρα, κάποια στιγμή το απόγευμα ως συνήθως, με μέση τιμή τα 7 και κάτι - ούτε ένα μποφόρ. Τα όποια κύματα μάλιστα φαίνεται να έρχονται από τον νότο, και αν ήταν αυτά τα καθοριστικά τότε θα έσπρωχναν το παιδί προς τα έξω κι όχι προς τα βαθιά.
Ωστόσο, για όσα δεν φαίνονται στο βίντεο, οι εκδοχές για το τι συνέβη ποικίλουν. Γράφτηκε λοιπόν σε διαφορετικά μέσα ότι το παιδί έπαιζε στο νερό είτε με τη μητέρα του, είτε με τον πατέρα του, είτε και με τους δύο γονείς. Και ναι μεν, με τον ανύπαρκτο άνεμο που ανέφερα, η δικαιολογία ότι "ο άνεμος πήρε το παιδί από το χέρι" (μαρτυρία "αυτόπτη", που μάλιστα αναδημοσιεύτηκε στην "σοβαρή" εφημερίδα Πελοπόννησος της Πάτρας) δείχνει αστεία ή τραγική, παρόλα αυτά το θαλάσσιο ρεύμα δίνει μια πολύ εύλογη εξήγηση. Πολλώ δε μάλλον όταν, μόλις λίγες μέρες νωρίτερα, ενήλικας βρέθηκε κάπου ανάμεσα στους πυλώνες της Γέφυρας για τον ίδιο λόγο.
Η συζήτηση λοιπόν αναπόφευκτα πηγαίνει στους γονείς/κηδεμόνες της μικρής. Εκεί, προσπερνώντας την ευκολία με την οποία ζητάνε "κρεμάλες" άνθρωποι που μάλλον δεν έχουν συνειδητοποιήσει ότι καταργήθηκε η θανατική ποινή, μπαίνουμε στα πιο δύσκολα θέματα, που αφορούν όλους μας - είτε έχουμε οι ίδιοι παιδιά, είτε ακόμη κι αν δεν έχουμε τύχει κάποτε να "προσέχουμε" κάποια για λογαριασμό άλλων. (Αλήθεια, αυτό το "δεν έχεις παιδιά, άρα μη μιλάς" ποτέ δεν το κατάλαβα, πέραν της κακίας που βγάζει. Γενικά αυτό το "μη μιλάς" το έχουν ορισμένοι πολύ πρόχειρο.)
Η τελειότητα, στον γονικό ρόλο ή σε οτιδήποτε, είναι ανέφικτη, κι όποιος το πιστεύει κινδυνεύει να τρελαθεί. Μικρότερα ή μεγαλύτερα περιστατικά έχουμε όλοι να διηγηθούμε, αν είμαστε ειλικρινείς. Από κει και πέρα, δεν μπορεί κανείς να μην προβληματιστεί από το συμβάν και συγκεκριμένα από τα εξής:
- Ακόμη κι αν δεν ξέρεις ότι η παραλία έχει ρεύματα [αλήθεια, υπάρχει κάποια πινακίδα που να προειδοποιεί τον περιστασιακό επισκέπτη;], ένα παιδί 3-4 ετών (που προφανώς δεν ξέρει να κολυμπάει μόνο του), ποιος πρέπει να σου πει ότι δεν το αφήνεις χωρίς επιτήρηση και χωρίς ετοιμότητα να επέμβεις μέσα σε 15 το πολύ δευτερόλεπτα (και πολλά ίσως λέω); Ο ρόλος του γονέα ή του έχοντος την εποπτεία είναι να είναι κομάντο, τίποτα λιγότερο, και η σχετική ευθύνη υπερβαίνει οτιδήποτε άλλο.
- Εντυπωσιάζει το ότι το λιμενικό, που έχει σταθμό στο Αντίρριο, δεν διαθέτει ένα μικρό φουσκωτό ή πλαστικό βαρκάκι (δεν μιλάμε καν για περιπολικό σκάφος) ώστε να περιπολεί και να έχει τη δυνατότητα επέμβασης σε τέτοια περιστατικά. Ευτυχώς ο καιρός ήταν καλός και ο καπετάνιος επιδέξιος (και όλο το πλήρωμα προσεκτικό), αλλιώς το φέρρυ-παντόφλα δεν είναι ό,τι πιο σίγουρο για μια τέτοια διάσωση.
- Συμφωνώντας απόλυτα στο βιβλικό "ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω", πρέπει να επισημάνει κανείς ότι το καθήκον της Αρχής που επεμβαίνει σε ένα τέτοιο συμβάν είναι, αφού ολοκληρωθεί η διάσωση, να συντάξει τη σχετική αναφορά συμβάντος και να διαπιστώσει αν συντρέχουν παραβάσεις του ποινικού κώδικα. Στο περιστατικό που είδε πολύς κόσμος ζωντανά στην παραλία και ακόμη περισσότερος στο βίντεο (και δεν συνέβη κάπου στην έρημο της Νεβάδας, όπου ο μοναχικός πατρόλμαν έχει τη δυνατότητα να το παραγράψει ως μη γενόμενο), το λιμενικό κανονικά θα πρέπει να εξετάσει στην προανάκριση αν εδώ έχουμε έκθεση ατόμου, και δη ανηλίκου, σε κίνδυνο. Και, όπως σε παρόμοιες περιπτώσεις η εισαγγελία δεν αφήνει να πέσει κάτω ούτε αυτό που πολλοί σπεύδουν να χαρακτηρίσουν ως "κακιά ώρα", έτσι (και γιατί όχι και αυτεπάγγελτα) θα είναι δίκαιο να περάσει τους γονείς από τη βάσανο της δικαιοσύνης. Δεν μιλάμε για αυτόφωρο, αρκεί μια τακτική δικάσιμος στην οποία με τη βοήθεια ενός επαρκούς δικηγόρου και με ικανά επιχειρήματα θα προσπαθήσουν να πείσουν την έδρα ότι δεν αξίζει να τιμωρηθούν από το δικαστικό μας σύστημα. Οι διαδικασίες αυτές έχουν και τον παιδευτικό τους χαρακτήρα, ακόμη και αν δεν καταλήξουν σε ποινή.
13 Αυγ 2020
Δάρδανος, Θάλεια, Κοπέρνικος και Λήλας
11 Αυγ 2020
Γεωγραφία των ΑΟΖ
25 Ιουλ 2020
Τι του λείπει; Σκούφια με μαργαριτάρι - και "νέοι ταχυδρομικοί κώδικες"
Σε επίπεδο ζώνης, τα πράγματα δεν ήταν τόσο άσχημα όσον αφορά την κωδικοποίηση διευθύνσεων. ΟΚ, στις επαρχιακές πρωτεύουσες ήταν λίγο χαζό το να έχεις π.χ. 20100 για μια ολόκληρη πόλη (Κόρινθος εν προκειμένω). Το 2015 αυτό άλλαξε, χωρίζοντας τις πόλεις σε τμήματα και δίνοντας κωδικούς όπως τους 20131 και 20132. Ωστόσο, η μεγάλη δυσκολία ήταν και παρέμεινε η ακρίβεια της διεύθυνσης επί της οδού. Θυμάμαι πολύ χαρακτηριστικά τον μαγαζάτορα στο Βαθύ της Σάμου που εξηγούσε σε έναν "εντελώς Αθηναίο" ότι "ιδώ δεν έχ'μι ουδός κι αριθμός". Αυτό ήταν στη δεκαετία 1980, αλλά ελάχιστα άλλαξε.
Οι ονομα(τοδο)σίες οδών είναι έτσι κι αλλιώς μια πονεμένη ιστορία. Στο χωριό του πατέρα μου στην Αρκαδία, είχα δει κάποτε πινακίδα στον δρόμο του "πά' χωριού" [επάνω χωριού] ως "οδό 28ης Οκτωβρίου". Με το χαρακτηριστικό του χιούμορ, ο παππούς σχολίασε: "Τέρμα Πατησίων". Όπως και η σήμανση γενικότερα, έτσι και τα ονόματα οδών ειδικότερα ήταν κατά κύριο λόγο η προβολή του συλλογικού Εγώ των κοινωνιών, ενίοτε και του ατομικού Εγώ κάποιων αρχόντων. Θυμόμαστε όλοι τις αλλαγές ονομάτων οδών, κυρίως αυτών που έφεραν ονόματα βασιλέων. Η μπάλα συχνά έπαιρνε τους πάντες και τα πάντα. Στον Πειραιά ο δρόμος της γειτονιάς μας, Πύλης από την αρχαία Πύλη Άστεως που βρισκόταν στην αρχή της, μετατράπηκε στους λογαριασμούς της ΕΥΔΑΠ σε Βαρούνη. Ποτέ δεν μάθαμε τι ήταν αυτός ο Βαρούνης: φήμες λένε ότι ήταν Ελασίτης που σκοτώθηκε στα Δεκεμβριανά στην περιοχή, αλλά κανείς δεν ήξερε να μας πει υπεύθυνα.
Λυπάμαι όποτε χρειάζεται να φέρω για παράδειγμα χώρες της πρώην "ανατολικής Ευρώπης", δεν μπορώ όμως να μην παρατηρήσω ότι στη χώρα που ζω τα τελευταία 5 χρόνια τα πράγματα είναι κάπως πιο οργανωμένα όσον αφορά την αρίθμηση κτιρίων επί οδών. Το τυπικό χωριό έχει μόνο ένα όνομα οδού, που ταυτίζεται με το όνομα του χωριού. Το ίδιο συμβαίνει και στις περιφερειακές συνοικίες, τα πρώην χωριά που αποτελούν τώρα μικρά προάστια της πρωτεύουσας. Κάθε κτίριο είναι αριθμημένο και, παρόλο που η εκάστοτε κεντρική οδός ακολουθεί τη γνωστή λογική (μονά αριστερά, ζυγά δεξιά), στα πάμπολλα παρακλάδια το όνομα "οδού" διατηρείται το ίδιο και οι αριθμοί συνεχίζονται στην πάροδο. Οι δε πινακίδες στην αρχή της παρόδου επισημαίνουν το ποιοι αριθμοί βρίσκονται στο εν λόγω παρακλάδι. Το αποτέλεσμα, όπως το αντιλαμβάνομαι, είναι μια αρκετά μεγάλη ευκολία ανεύρεσης διευθύνσεων, σε κάθε σημείο της χώρας. Δεν θα με πείραζε κάτι εξίσου απλ(οϊκ)ό και στην ελληνική επαρχία.
Η αλήθεια είναι βέβαια ότι κάποτε υπήρχε ένα παρεμφερές σύστημα, αν κρίνω από παλιά αλληλογραφία (εποχής γονέων ή παππούδων μου), στο οποίο οι ιδιοκτησίες κωμοπόλεων -ίσως και χωριών;- είχαν ενιαία αρίθμηση. Μαθαίναμε κάποτε ότι ταυτόχρονα με την απογραφή πληθυσμού γινόταν και απογραφή κτιρίων. Κι όπως θα δούμε στις σελίδες της ΕΛ.ΣΤΑΤ., ακόμη γίνεται. Το αν και πού αξιοποιούνται αυτά τα στοιχεία δεν το ξέρω. Το κακό (κι όχι μόνο στην Ελλάδα) είναι η ύπαρξη πολλαπλών καταγραφών, που παραμένουν πλημμελώς συνδεδεμένες μεταξύ τους. Σε μεγάλο βαθμό τοπογράφοι και παρεμφερείς επαγγελματίες (συμπεριλαμβανομένων των δασικών και των υπεύθυνων για το κτηματολόγιο) χρησιμοποιούν ένα σύστημα συντεταγμένων που αναπτύχθηκε τη δεκαετία του 1980 (ΕΓΣΑ). Ταυτόχρονα, τα τελευταία χρόνια ο καθένας έχει στο κινητό του εφαρμογές που επιτρέπουν τον εντοπισμό οποιουδήποτε σημείου ανά τον κόσμο, όπως και ταχυδρομικών διευθύνσεων όπου αυτές υπάρχουν. Με δέκα/δώδεκα το πολύ ψηφία (2 ακέραια και 3-4 δεκαδικά για το γεωγραφικό πλάτος, κι άλλα τόσα για το μήκος), μπορεί να ταυτοποιηθεί οποιαδήποτε ιδιοκτησία. Η πιτσαρία της γειτονιάς μας είναι στο 45.8509 (βόρειο πλάτος), 15.9879 (ανατολικό μήκος). Με την ταχυδρομική της διεύθυνση ("οδός και αριθμός") είναι πανεύκολο να τη βρει κανείς, ακόμη και χωρίς να πειράξει τους ταχυδρομικούς κωδικούς που για το σύνολο της κροατικής πρωτεύουσας είναι απλά "10000".
Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 (βλ. Olympic rush) η ελληνική επιτροπή για τις τηλεπικοινωνίες εισήγαγε σύστημα αριθμοδότησης με δέκα ψηφία, το οποίο έκτοτε ουσιαστικά υπολειτουργεί. Με δέκα ψηφία, θεωρητικά μπορείς να έχεις 10^10 αριθμούς, δηλ. δέκα δισεκατομμύρια. Σε μια χώρα 10-11 εκατομμυρίων, τι νόημα έχει να σχεδιάζεις για μέσο όρο χιλίων συνδέσεων ανά κάτοικο; Ο κίνδυνος overdesign και περιττών αλληλεπικαλύψεων είναι ένας βασικός λόγος για να είναι κανείς εξαιρετικά επιφυλακτικός όποτε ακούει εξαγγελίες όπως η πρόσφατη για την "αλλαγή ταχυδρομικών κωδίκων". Θα ήταν χρήσιμο να αιτιολογηθεί αν υπάρχει πραγματική ανάγκη να αλλάξει το σύστημα της δεκαετίας 1980 (και ανανεωθέν το 2015), αναγκάζοντας όσους το χρησιμοποιούν να μάθουν ξανά κάτι καινούργιο, αμφίβολης πρόσθετης χρησιμότητας. Μήπως η λύση θα ήταν, οι όποιες προσπάθειες διασύνδεσης γεωγραφικών πληροφοριών να αξιοποιήσουν το υπάρχον σύστημα; Οι Γερμανοί φαίνεται να τα καταφέρνουν μια χαρά, κρατώντας τους (επίσης 5ψήφιους) κωδικούς που ορίστηκαν -ως μετεξέλιξη των παλιών 4ψήφιων- μετά την ενοποίηση της χώρας, τη δεκαετία 1990. Στον σύνδεσμο https://www.suche-postleitzahl.org/muenchen-plz-80331-85540.52bb μπορείτε να δείτε παράδειγμα από το είδος της πληροφορίας που είναι διασυνδεδεμένο με τους ταχυδρομικούς κωδικούς, χωρίς να χρειάζεται "νέα αριθμοδότηση". Ας δούμε τι θα δούμε στην Ελλάδα.
28 Ιουν 2020
Κροατικές εκλογές 2020
Κροατική Δημοκρατική Ενότητα (HDZ) - Το (κεντρο)δεξιό κόμμα του πρωθυπουργού Άντρεϊ Πλένκοβιτς ("Πλένκι"), και παλιότερα του πρώτου προέδρου της χώρας, Φράνιο Τούτζμαν. Σύνθημα της αφίσας: "Στην κρίση φαίνονται οι ηγέτες". Χαρακτηριστική λεπτομέρεια, το μαλλί του ηγέτη που φαίνεται μακρύτερο από ό,τι συνήθως, και πιο γκριζαρισμένο.
Τα κόμματα των εθνικών μειονοτήτων εκλέγουν βουλευτές με χωριστή διαδικασία (για τα εθνικά κόμματα ισχύει ένα αναλογικό σύστημα με όριο ανά εκλογική περιφέρεια το 5%), ώστε να εξασφαλίζεται η εξής δύναμη στο κοινοβούλιο των 151 μελών:
- 3 Σέρβοι
- 1 Ιταλός
- 1 Ούγγρος
- 1 από τους Τσέχους και Σλοβάκους
- 1 από τους Αλβανούς και τις λοιπές πλην Σέρβων εθνότητες της πρώην Γιουγκοσλαβίας
- 1 από τις λοιπές μειονότητες, που περιλαμβάνουν Αυστριακούς, Βούλγαρους, Γερμανούς, Εβραίους, Πολωνούς, Ρομά, Ρουμάνους, Ρουθηνούς, Ρώσους, Τούρκους, Ουκρανούς και Βλάχους
Για το τέλος αφήνω τα απαραίτητα disclaimers: Δεν ψηφίζω στην Κροατία, δεν υπάρχει καν αναγνωρισμένη ελληνική μειονότητα για να αξιολογήσω τι "μας συμφέρει ως έθνος", δεν κάνω προβλέψεις, ούτε και αναδημοσιεύω τα στοιχεία των γκάλοπ (τα βρίσκει εύκολα στο διαδίκτυο όποιος ενδιαφέρεται). Όπως έγραψε πριν πολλά χρόνια κι ο Στάθης Τσαγκαρουσιάνος, ό,τι κι αν ψηφίσει ο καθένας από εμάς, "ο λαός θα κερδίσει".
16 Ιουν 2020
Ο μεγάλος περίπατος
Μια πρώτη ματιά στα διαθέσιμα στοιχεία δείχνει τα εξής:
-1- Ο ΜΠ δεν αφορά μόνο την Πανεπιστημίου, αλλά μια ευρύτερη περιοχή στο κέντρο, στην οποία γίνονται οι στοχευμένες παρεμβάσεις.
-2- Ο ΜΠ είναι μια πρωτοβουλία του Δήμου, αλλά για να εφαρμοστεί θέλει συμμετοχή καθώς και στήριξη των συναρμόδιων: Περιφέρειας, των συγκοινωνιακών εταιρειών ΟΑΣΑ / ΟΣΥ / ΣΤΑΣΥ και του εποπτεύοντος αυτές Υπουργείου Μεταφορών. Η καταρχήν υποστήριξη (όχι απαραίτητα η πρακτική της εφαρμογή) φαίνεται να έχει δοθεί με δημόσιες δηλώσεις, που δεν έδειξαν κανενός είδους κόντρα. Άλλωστε και τα τρία επίπεδα εξουσίας είναι ιδίου πολιτικού χρώματος.
-3- Ο ΜΠ σε μεγάλο βαθμό ενσωματώνει παλιότερες πρωτοβουλίες που ελήφθησαν πριν από δεκαετίες. Η Πλάκα και το Τρίγωνο είναι υποτίθεται ήδη πεζοδρομημένα (με τις όποιες εξαιρέσεις, τα όποια ξεθωριάσματα), δεν είναι καινούργια μέτρα - αντίθετα, είναι ενσωματωμένα στη λογική του κέντρου και αποδεκτά. Η Όλγας είναι η συνέχεια της ενοποίησης αρχαιολογικών χώρων που και αυτή σταδιακά ωρίμασε και προχώρησε. Στη δε Πανεπιστημίου είναι ευτύχημα ότι επιλέγεται ένα λελογισμένο βήμα με διατήρηση της κυκλοφορίας και όχι την πλήρη πεζοδρόμηση που είχε προταθεί στο Rethink.
-4- Ο ΜΠ δεν συμπεριλαμβάνει το τραμ και με αυτόν τον τρόπο αφήνει ένα μεγάλο κενό όσον αφορά τις δημόσιες συγκοινωνίες (ΜΜΜ), παρά την θετική προσπάθεια (καταρχήν) αύξησης των λεωφορειολωρίδων. Αν σκεφτούμε ότι η επιτυχία των μέτρων, στο μοντέλο που ανέπτυξε η ερευνητική ομάδα, προϋποθέτει την αλλαγή μέσου μετακίνησης από ΙΧ σε ΜΜΜ -πράγμα έτσι και αλλιώς προβληματικό τώρα με τον κορονοϊό, και μάλλον αδύνατο να επιτευχθεί σε "6 μήνες"- αυτό δεν είναι εύκολο να συμβεί χωρίς σοβαρή ενίσχυση των ΜΜΜ. Το τραμ σήμερα είναι ανύπαρκτο πάνω από τον Ν. Κόσμο, αλλά είναι εξίσου ανύπαρκτο και στον σχεδιασμό του ΜΠ, που θα έπρεπε να συμπεριλαμβάνει και ένα όραμα (ή σενάρια) για την τύχη αυτού του μέσου. Το τραμ θα μπορούσε (1) να ξαναλειτουργήσει ως είχε, ή (2) να καταργηθεί από Ν. Κόσμο έως Σύνταγμα, ή (3, όπως έλεγε το Rethink και πάμπολλοι άλλοι) να επεκταθεί προς βορρά αφού περάσει από το κέντρο, όπως αρμόζει σε ένα μέσο συνυφασμένο με την αναβάθμιση των κέντρων πόλεων. Ο συμβολισμός της "προσωρινής" αλλαγής χρήσης στο τμήμα επί της Όλγας -στον κοκκινοκίτρινο ποδηλατόδρομο- όπως και οι όχι πλήρως εναρμονισμένες δηλώσεις του Δήμου και της ΣΤΑΣΥ- δείχνει ίσως ασυναίσθητη αλλά σαφή προτίμηση στο "2", που ταιριάζει και με τη γενικότερη κυρίαρχη στάση σήμερα (ο κόσμος δεν αγαπά το τραμ, ούτε η Πολιτεία). Ταιριάζει επίσης και με τη θέση του Συλλόγου Συγκοινωνιολόγων για τη χάραξη του τραμ, που είχε διατυπωθεί το 2002 (τότε πρόεδρος του συλλόγου ο επιστημονικός υπεύθυνος του ΜΠ) και σαφέστατα υποστήριζε το "2". Ο σύλλογος βέβαια έκτοτε εξελίχθηκε, πρόσφατα μάλιστα απέκτησε και νέο ΔΣ που ελπίζεται ότι θα πάρει θέση ως προς τον ΜΠ - ώστε αν μη τι άλλο να ανακινηθεί ο διάλογος και να παρθούν ξεκάθαρες αποφάσεις μετά από ανοιχτή εξέταση των δεδομένων. [Ανεξάρτητα από τον σύλλογο, οι επιστήμονες συγκοινωνιολόγοι, μέλη του ή μη, χρήσιμο θα είναι να τοποθετηθούμε και να ακουστούμε.]
Για τα υπόλοιπα δεν βρίσκω κάτι να πω, είναι πολύ νωρίς και αυτές τις πρώτες μέρες κυριαρχεί ο θόρυβος όχι μόνο από τους απλούς χρήστες / επηρεαζόμενους αλλά και από δημοσιολογούντες που καμώνονται τους συγκοινωνιολόγους (ενώ οι ίδιοι αγανακτούν με την πολυπραγμοσύνη σε ιατρικά ή άλλα εξειδικευμένα θέματα). Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο DJ-δημοσιογράφος που αρθρογράφησε και αυτός για τον ΜΠ, έχοντας τις προηγούμενες μέρες "λυσσάξει" και ρωτώντας από τα κοινωνικά μέσα τους συγκοινωνιολόγους αν "πάνε καλά". Εδώ και 60 χρόνια η συγκοινωνιολογία μιλά ακούραστα για την ανάγκη βιώσιμης κινητικότητας. Όλο και περισσότερες πόλεις στον κόσμο προσπαθούν, συμπεριλαμβανομένων πολλών ελληνικών (και της ίδιας της Αθήνας επί δεκαετίες τώρα). Μια χαρά πάμε, ευχαριστούμε, θα ακούσουμε για λίγο το μακρύ και το κοντό του καθενός και θα περάσει κι αυτό.
Το απεικονιζόμενο είναι το εξώφυλλο ενός κλασικού συγγράμματος της δεκαετίας του '60. Διαβάζεται ευχάριστα με Cat Stevens ή Καίτη Χωματά, ό,τι προτιμά ο καθένας :)
3 Ιουν 2020
Coronablog Μαΐου 2020
1/5
Το back-to-the-future του κορονοϊού δεν αποκλείεται να επαναφέρει και σχολεία με πρωινή + απογευματινή βάρδια, για όλη τη χρονιά 2020-2021. Τα Σάββατα ας ελπίσουμε ότι θα παραμείνουν απείραχτα.
--
Σύμφωνα με ανάλυση κροατικής εφημερίδας, οι Γερμανοί -αν στα μέσα Ιουνίου αποφασίσουν να στείλουν κόσμο σε διακοπές φέτος- θα προτιμήσουν χώρες με λίγα κρούσματα όπως Αυστρία, Ελλάδα και Κροατία. Ωστόσο και οι Ιταλοί αντιτάσσουν ότι ο νότος τους είναι ασφαλής, όπως και το αλπικό Alto Adige. Οι Κροάτες ελπίζουν επίσης ότι οι Σλοβένοι θα πάνε στα εξοχικά της Αδριατικής. Γενικώς οι απόπειρες διμερών συμφωνιών θα δώσουν και θα πάρουν. Κανείς δεν αντιμετωπίζει τον τουρισμό σαν χαμένη υπόθεση κι αυτό είναι εύλογο για τον ευρωπαϊκό νότο που εκεί βασίζεται. Προβλέπω όμως -μπροστά σε θέματα επιβίωσης ολόκληρων κλάδων- ότι οι συζητήσεις για το τι είναι αποδεκτό για λόγους δημόσιας υγείας και τι όχι θα κάνουν το πρόσφατο “debate” περί μάσκας να μοιάζει με όαση ορθής λογικής.
3/5
Alarming news from southeast European countries, as new COVID19-related deaths increased last week (except for Greece) - in some cases sharply. This is worrying at a time when countries are entering (partial) relaxation of lockdowns and, thus, greater exposure to the virus.