1 Αυγ 2017

Η J.K. Rowling και η Κόρινθος - μέρος 2ο και τελευταίο

Πολύ λίγοι γνωρίζουν ότι Η Κρήνη Της Καλοτυχίας, η ιστορία της J.K. Rowling στην οποία αναφέρεται η πρόσφατη ανάρτηση (που κατά σύμπτωση ήταν επετειακή, μια και όταν δημοσιεύτηκε είχαμε 20 χρόνια από την εμφάνιση του Χάρι Πότερ, της ίδιας συγγραφέως) έχει βραβευθεί σε κορινθιακό διαγωνισμό λογοτεχνίας.

Όχι αυτούσια βέβαια. Ο τίτλος του βραβευμένου διηγήματος είναι "Ο Καθρέπτης Της Επιθυμίας". Η αρχή είναι απαράλλαχτη: "Στην κορυφή ενός λόφου", εκεί διαδραματίζονται όλα και πάλι. Οι τρεις γυναίκες και ο άτυχος ιππότης καταφέρνουν να μπουν στον προστατευμένο χώρο της ελπίδας, μέσα στον οποίον συναντούν διαδοχικά τα τρία μηνύματα, που τις οδηγούν στη συνειδητοποίηση της αλήθειας (και φυσικά τη μία από τις τρεις τους σε σχέση ζωής με τον άντρα που "μπλέχτηκε" στην περιπέτεια). 

Τι κι αν τα ονόματα είναι αλλαγμένα; Τι κι αν η κρήνη έγινε καθρέπτης; Το διήγημα της καλής συγγραφέως κατάφερε να εμπνεύσει τόσο φανερά έναν συνάνθρωπό μας, που από τον ενθουσιασμό του ξέχασε να δώσει τη δέουσα επιμέλεια στις μικρολεπτομέρειες. Έτσι, ενώ στις τρεις προστακτικές το "δώστε" έπρεπε να αλλάξει σε "δείξτε", στη διασκευή τροποποιήθηκαν μόνον οι δύο - η αρχική πέτρα έγινε βράχος, αλλά συνέχισε να λέει "δώστε", καταφέροντας έτσι ένα μικρό πλήγμα στο τέμπο της αφήγησης.

Κάπου εδώ όμως η περιπαικτική "λογοτεχνική ανάλυση" πρέπει να τελειώσει. Δεδομένου ότι ο διαγωνισμός έλαβε χώρα το 2017, είναι σαφές ότι ο αντιγραφέας δεν είναι η Rowling. Εξίσου σαφές είναι ότι δεν τίθεται ανυπέρβλητο θέμα υλικής φύσεως: η συγγραφέας θεωρώ απίθανο να κινηθεί νομικά για κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας, ενώ το μόνο έως τώρα χρηματικό όφελος του διασκευαστή είναι τα 100 ευρώ του βραβείου - δεν θα φτωχύνει αν τα επιστρέψει.

Φυσικά, οφείλει να τα επιστρέψει. Εφόσον δεν γίνει αυτό οικειοθελώς από τον αντιγραφέα ή την οικογένειά του, οι διοργανωτές του διαγωνισμού μπορούν και πρέπει να περάσουν οι ίδιοι το μήνυμα, ότι η λογοκλοπή δεν μπορεί να επιβραβεύεται. Ειδικά από τη στιγμή που πρόκειται για μαθητικό διαγωνισμό - κι εφόσον οι εκπαιδευτικοί (που απαρτίζουν στο σύνολό της την επταμελή κριτική επιτροπή) θέλουν να προκρίνουν, μεταξύ των άλλων αρετών ενός αναδυόμενου λογοτέχνη, και την πρωτοτυπία. (Παρέλειψαν βέβαια να συμπεριλάβουν τον σχετικό όρο στην προκήρυξη του διαγωνισμού - πρωτότυπες συμμετοχές και μόνο - αλλά θα έπρεπε να είναι αυτονόητος.)

Είναι απορίας άξιο, πάντως, πώς ούτε ένας από τους επτά φιλολόγους που αξιολόγησαν τα κείμενα δεν διαπίστωσε την ομοιότητα. Ίσως να έχει κατακλυστεί με κείμενα ο κόσμος. Ίσως, πάλι, να σνομπάρουν τα έργα της Rowling ή να την αποφεύγουν συνειδητά, επειδή κάποιοι θρησκόληπτοι θεωρούν ότι ο Χάρι Πότερ "προτρέπει τα παιδιά στον σατανισμό". Εικασίες μπορεί να γίνουν πολλές - το μόνο βέβαιο είναι ότι ο επόμενος διαγωνισμός θα πρέπει να γίνει πιο προσεκτικά. Καλό θα ήταν να αναζητηθεί και συμμετοχή στην επιτροπή μελών από διαφορετικούς νομούς - μια ορθή πρακτική που συμβάλει σε ανοιχτότερη κρίση και "έξωθεν καλή μαρτυρία". 

Πριν όμως φτιάξουν το αύριο, ας αποκαταστήσουν οι διοργανωτές το σήμερα. Πριν αρκετό καιρό (πολύ πριν την πρώτη ανάρτηση) επισημάναμε το περιστατικό σε μέλος της επιτροπής, ωστόσο έως τώρα δεν έχουμε αντιληφθεί κάποια πραγματική επανόρθωση. Τα γραπτά, και τα διαδικτυακά, προς το παρόν μένουν τα ίδια. Η (όχι και τόσο) "πολυτελής έκδοση" που διαφημίστηκε από τους διοργανωτές δεν ανακλήθηκε - ξεκινά με το κλεψιμέικο κείμενο και την ένδειξη "πρώτο βραβείο". Επίσης, η τελετή βράβευσης παραμένει ανεβασμένη στο YouTube και συμπεριλαμβάνει ανάγνωση του επίμαχου κειμένου. 

Η εξήγηση που μας δόθηκε, προφορικά, για την αποφυγή κάθε επανορθωτικής δημοσίευσης είναι ότι η Κορινθία αποτελεί "μικρό χωριό" και συνεπώς καλό είναι να αποφεύγεται η "στοχοποίηση". Σκοπίμως όμως το μόνο όνομα που αναφέρεται στις δύο αναρτήσεις (την πρώτη και την τωρινή) είναι αυτό της J.K. Rowling (ΟΚ, και του Χάρι Πότερ). Ακριβώς επειδή σε προσωπικό επίπεδο οι εμπλεκόμενοι ("υπεύθυνοι") μάς αφήνουν παγερά αδιάφορους. Μας ενδιαφέρουν μόνο αυτοί που -αφελώς ίσως- δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους σε άμιλλα, που ελπίζουν ότι δεν είναι στημένη. Αν οι διοργανωτές νοιάζονται κι εκείνοι για την ποιότητα του συναγωνισμού, θα αναγνωρίσουν ότι για το περιστατικό αυτό η μόνη ενδεδειγμένη αντιμετώπιση θα ήταν η θαρραλέα, λιγόλογη αλλά αποφασιστική δημόσια αναγνώριση του λάθους (έστω και με τη μορφή "ορθής επανάληψης"). 

Και για έναν ακόμη λόγο: επειδή γνωριζόμαστε και δεν ωφελεί να κρυβόμαστε - κι ας επέμεναν κάποιοι να μας αντιμετωπίζουν, επί δέκα χρόνια και έως την τελευταία ώρα, σαν ξένους. Και θα έπρεπε σε αυτούς τους κάποιους "να τους κόβει", τόσο δα, και να μην πιστεύουν ότι θα εξασφαλίσουν τη σιωπή μας με αστείες αντιπροτάσεις, όπως το να βραβευθεί με βραβείο 30 ευρώ το (επιλαχόν) παιδί μας, σε αντιστάθμισμα της ανεπιβεβαίωτης (ακόμη) αφαίρεσης του επάθλου από τον τύποις νικητή. Η πρόταση αυτή έγινε, όλως τυχαίως, μία μέρα μετά την πρώτη ανάρτηση. 

Φυσικά η απάντηση από αυτές τις γραμμές είναι μία και μόνη: σε όποιον περισσεύουν 30 ή 100 ευρώ, ας τα διαθέσει για να καλύψει κάποια εκπαιδευτική, περιβαλλοντική ή άλλη κοινωνική ανάγκη. Η κόσμια απάντηση - μην περιμένετε να διαβάσετε και κάποια άλλη εδώ. Goodnight, Corinthia/Greece, and good luck.