27 Σεπ 2007

Η Μακεδονία

Έχει νόημα μια ακόμη ιστορική αναδρομή; Για όσους αγαπάμε την ιστορία, ίσως ναι. Θα μας θυμίσει πώς βρεθήκαμε στο αδιέξοδο.

Το 1912 και 1913 η Ελλάδα κατέκτησε, εκτός από το Αιγαίο, και ένα ιδιαίτερο κομμάτι της βαλκανικής γης. Ο Όλυμπος έπαψε να είναι το βόρειο σύνορο. Η ιστορική και πάντα ζωντανή πόλη της Θεσσαλονίκης ήρθε στα χέρια μας. Μαζί προσαρτήθηκαν και τα εδάφη από τις Πρέσπες μέχρι τον Νέστο. Ορεινές εκτάσεις, με εξαίρεση τις πλατιές κοιλάδες κοντά στις εκβολές μεγάλων ποταμών. Και με έναν πληθυσμό που η σύνθεσή του μας έφερνε σε αμηχανία. Ανάμικτο σαν τη μακεδονική φρουτοσαλάτα, μικρογραφία των οθωμανικών Βαλκανίων. Σχεδόν όλοι οι δυνατοί συνδυασμοί θρησκείας και γλώσσας.

Οι οθωμανοί έφυγαν και αντικαταστάθηκαν από ορθόδοξους πρόσφυγες. Οι εβραίοι μέχρι το ολοκαύτωμα ζούσαν σε πόλεις. Κατά τα άλλα στην μακεδονική ύπαιθρο άκουγες κυρίως τα φωνηεντοφάγα βόρεια ελληνικά, πού και πού βλάχικα κι αρβανίτικα, καθώς και τη διάλεκτο που οι επίσημες απογραφές μας την αποκαλούσαν σλαβομακεδονική. Μη φανταστείτε ότι στη νότια Ελλάδα ήταν πολύ διαφορετικά μετά τη σύσταση του κράτους μας. Ελληνικά κι αρβανίτικα συνυπήρχαν, δεν υπήρχαν όμως οι γειτονικοί εθνικισμοί για να διεκδικήσουν στη βάση της γλώσσας. Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα η κατάσταση άλλαξε. Και μέχρι το 1950, οπότε και τους νάρκωσε ο διαχωρισμός της Ευρώπης, οι εθνικισμοί κρατούσαν καλά. Πρώτα ο βουλγάρικος, από κοντά ο σέρβικος, κι άλλοι, και στο τέλος και ένας καινούργιος, ασαφής, μπερδεμένος με τον εκ Σόφιας εκπορευόμενον.

Η ιστορία είναι πονεμένη. Εξαρχία, συνθήκη Αγίου Στεφάνου, μακεδονικός αγώνας, κομιτατζήδες, Ίλιντεν, "βαρκάρηδες", κομμουνισμός, με θλιβερό αποκορύφωμα τη βουλγαρική προσάρτηση (όχι απλά κατοχή) της Ελλάδας μεταξύ Στρυμόνα και Αλεξανδρούπολης, καθώς και της περιφέρειας Βαρδάρη της νότιας Γιουγκοσλαβίας. Η πολυεθνοτική χώρα του Τίτο, μετά την απελευθέρωση, είχε στο νότιο μέρος της κατοίκους που τα επώνυμά τους δεν έληγαν σε –ιτς αλλά σε –οφ και –εφ. Άγνωστο, το πόσοι απ' αυτούς ένιωθαν βούλγαροι τότε (δύσκολη υπόθεση γαρ ο προσδιορισμός της εθνικής συνείδησης). Η (επαναστατική) ηγεσία τους πάντως, και σίγουρα μια σημαντική μερίδα του λαού που εικάζουμε ότι την υποστήριζε, δήλωνε – και αυτό δεχόταν για πρώτη φορά και η επίσημη Γιουγκοσλαβία, για προφανείς λόγους σκοπιμότητας – ότι ανήκει στη "μακεδονική" εθνότητα.

Η Ελλάδα δεν προσβλήθηκε. Πιστεύω ότι μάλλον ανακουφίστηκε με τον περιορισμό της Βουλγαρίας στα σύνορα του 1922, μακριά από το Θρακικό Πέλαγος και το όρος Καϊμακτσαλάν. Δέχτηκε το μη χείρον, τον ομόσπονδο "μακεδονικό" εθνικισμό στη θέση της Μεγάλης Βουλγαρίας. Δεν κατάλαβε έγκαιρα ότι χτιζόταν μια "μακεδονική" γλώσσα, που εντάχθηκε στις επίσημες της Γιουγκοσλαβίας και απομακρυνόταν από την σλάβικη διάλεκτο που ακόμη μιλιόταν από μερικές δεκάδες χιλιάδες Έλληνες. Δεν πήρε καν χαμπάρι τις μαζικές αλλαγές των επωνύμων σε –οφσκι και –εφσκι. Και, σταματώντας από το 1961 και μετά να καταγράφει τη μητρική γλώσσα στις απογραφές πληθυσμού, έκρυψε το κεφάλι της σαν τη στρουθοκάμηλο και προσποιούνταν ότι δεν υπάρχει πρόβλημα: Δεν απογράφονται ομιλητές της σλαβομακεδονικής, άρα το "μακεδονικό" είναι ανύπαρκτο. Ο Τίτο ήταν φίλος, και ο Ζίβκοφ αργότερα, συνεπώς όλα καλά κι όλα ωραία. Κι ας χτίζονταν κοσμοθεωρίες, κι ας εκτρέφονταν αλυτρωτισμοί.

Όταν με τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας η ομόσπονδη Δημοκρατία της Μακεδονίας έγινε ανεξάρτητη, η ελληνική πολιτική σκηνή αντέδρασε υπερβολικά (άραγε για να αντισταθμίσει την αδράνεια δεκαετιών;) και γέννησε το αυτοκτονικό σύνθημα "Η Μακεδονία είναι ελληνική". Διεθνώς αυτό που πέρασε ήταν ότι η Ελλάδα θέλει να κατακτήσει τη μικρή και αθώα "Μακεδονία". Στο εσωτερικό, η κοινή λογική πήγε περίπατο. Δύσκολο να εξηγήσεις ότι η Μακεδονία ως γεωγραφική ενότητα δεν μπορεί να κόβεται στα 60 χιλιόμετρα Αξιού και στο νοτιοανατολικό τεταρτημόριο της Μεγάλης Πρέσπας. Αδύνατο να πείσεις ότι τα "σκοπιανά" είναι, το πολύ-πολύ, μια τοπική διάλεκτος και σίγουρα όχι η γλώσσα των βορείων γειτόνων, που δεν είναι ούτε βουλγάρικη, ούτε σέρβικη, ούτε ελληνική αλλά κάτι άλλο για το οποίο κάποτε υπήρχε όνομα. Και φυσικά ουδείς λόγος για τον Μυριβήλη, που (σε δύσκολες ομολογουμένως εποχές) είχε αυτολογοκριθεί, απαλείφοντας από τη "Ζωή Εν Τάφω" την αναφορά στους "Μακεντόν Ορτοντόξ".

Και κάπως έτσι εγκλωβιστήκαμε, αντί να δείξουμε αυτοπεποίθηση. Δεν θα κρίνω χειρισμούς της εξωτερικής πολιτικής (δεν ζηλεύω καθόλου όσους έχουν αυτή τη δύσκολη αποστολή), πιστεύω όμως ότι ήταν λάθος η καλλιέργεια υπερβολικών προσδοκιών και υπέρμετρης ανησυχίας στην κοινή γνώμη.

25 Σεπ 2007

Να βγουν τα (think) tanks στους δρόμους!

Μέχρι τη σημαδιακή ημερομηνία 11.11 θα διαρκέσουν οι διαδικασίες εκλογής αρχηγού στο Κίνημα. Δεν έχω αυταπάτες για το αντικείμενο των συζητήσεων που θα γίνουν έως τότε. Ακούμε ήδη για τάσεις και για πόλους ενώ φυσικά δεν λείπουν και οι αναφορές στην καταγωγή του Βενιζέλου ή στο βαθμό επιρροής της μαμάς Μάργκαρετ. Στο μεταξύ ίσως να μας διαφεύγουν διάφορα άλλα – και δεν εννοώ τα υποτιθέμενα "αντιλαϊκά" μέτρα. Πιο πολύ με προβληματίζει η απουσία ενός δημόσιου λόγου αντίβαρου στον παραλογισμό, στη θρησκοληψία, στην ασάφεια, στην ξενοφοβία. Με ενοχλεί που η κυβέρνηση του μεσαίου χώρου, όμηρος στην κοινοβουλευτική πλειοψηφία του +2, αφήνει έδαφος στα περίφημα "άκρα" χαρίζοντάς τους μικρές νίκες (βλ. ευριπίδειες δηλώσεις τύπου "Όλα θα τακτοποιηθούν") και αφήνοντάς τους ελεύθερο πεδίο για να πάρουν τα πάνω τους και να θέσουν και άλλα φλέγοντα θέματα. Με δυσαρεστεί το ότι ιδέες, υποτίθεται, καταδικασμένες από την πολιτισμένη ανθρωπότητα βρίσκουν την κοινοβουλευτική τους έκφραση (έστω κι αν μέρος των οπαδών λέγεται ότι εκπροσωπούν την απολίτικη διαμαρτυρία – μέρος του προβλήματος είναι κι αυτό). Με στενοχωρεί που η μόνη ηχηρή απάντηση σε όλα αυτά είναι ακτιβίστικη, ολίγον παιδική, ολίγον αφελής και εν τέλει ακραία. Με παγώνει η φοβία κάποιων προοδευτικών μη τυχόν και τα παιδιά τους συγχρωτιστούν στο σχολείο με τα αλλοδαπά. Χρειαζόμαστε κάποιους που θα σκεφτούν και θα συζητήσουν, σοβαρά και όχι επιφανειακά, την πραγματικότητα της ζωής και όχι την "ακρίβεια", τις "παραβιάσεις του εναερίου χώρου" και τις διάφορες "λαίλαπες". Με λίγα λόγια, έχουμε ανάγκη από ένα ή περισσότερα "think tanks". Όχι με αυτοσκοπό να τραγανίζουν επιδοτήσεις ή να λειτουργούν ως εφαλτήρια για κομματικές καρέκλες, αλλά για την παραγωγή, συζήτηση και διάδοση ιδεών.

21 Σεπ 2007

"Γιαούρτι και αυγό στον μέλλοντα αρχηγό";

Αναλωθήκαμε, νομίζω, σε εκλογές και κομματικά. Η ζωή ως γνωστόν είναι αλλού, είναι στις πόλεις μας, στα χωριά μας και στα σχετικώς καινούργια μορφώματα όπως η γραμμική πόλη ΛΑ.ΚΙ. (Λαμπίρι έως Κινέττα) στην οποία τώρα ζω. Με τα δομημένα ομόλογα ασχοληθήκαμε, με τα (εν μέρει) δομημένα δάση και τις (εξ ολοκλήρου) δομημένες παραλίες όπως αυτή του νότιου Κορινθιακού δεν ασχολούμαστε. Μιλάμε για εμπρηστές και ζητάμε απάντληση καυσίμων όπως με το Sea Diamond, αλλά το μπάζωμα στη στεριά και στη θάλασσα συντελείται συστηματικά και σχεδόν αποτελεί μέρος του τοπίου – "αυτή είναι η Ελλάδα", λέμε, όπως συμβαίνει και για το κακό σέρβις, τα κακά μερεμέτια και τα διάφορα άλλα κακά της μοίρας μας. Η Ελλάδα είναι μια χώρα στην οποία μπορείς να λες ότι δεν χρειάζεται χωριστό Υπουργείο Περιβάλλοντος και να παραμένεις υπουργός (περιβάλλοντος-συν-τόσων-άλλων) χωρίς κανένας να σε "κράξει". Ακριβέστερα, το όποιο "κράξιμο" χάθηκε στη βουή της Χαριλάου Τρικούπη. (Νά 'τοι πάλι οι πολιτικοί. Δεν μας αφήνουν να ξεκολλήσουμε.)

Τα προβλήματα του Πασόκ δεν με αφορούν άμεσα διότι δεν είμαι ούτε φίλος ούτε μέλος (όπως και κανενός άλλου). Τα παρακολουθώ όμως, διότι αφορούν ένα θεσμικό, όπως λέγεται, κόμμα, το αντίστοιχο του Democratic Party της Αμερικής που ποτέ δεν πεθαίνει αλλά τώρα είναι στα κάτω του. Αυτήν την εποχή η ΝΔ έχει κλειδωμένη την πλειοψηφία μια και οι μισοί σχεδόν νομοί έδωσαν το 2004 και τώρα σκορ που πλησιάζει το 50-40 (όπως συνέβαινε και συμβαίνει στην Αμερική με τις Νεμπράσκες, Νεβάδες και όλες αυτές τις νότιες, μεσοδυτικές και ορεινές πολιτείες που ψηφίζουν συστηματικά ρεπουμπλικάνους). Αυτό έχει κάποιες βαθύτερες αιτίες που πηγαίνουν πέρα από την κακή προεκλογική εκστρατεία του κεντροαριστερού κόμματος. Αν ψάξουν θα τις βρουν (αν και έχουν αργήσει). Τώρα πάντως ασχολούνται με άλλα. Είδαμε τον εύσωμο "μελλοντικό ηγέτη" να κάνει πειρατικό ρεσάλτο (όπως είπε ο Γιάννης Καψής) ή, θα έλεγα εγώ, να πλακώνει με όλο του το βάρος τον νυν αρχηγό και να περιμένει ότι θα λιώσει και θα ξεψυχήσει. Αν μη τι άλλο είναι θεαματικό. Η αποτελεσματικότητα θα φανεί, για την ώρα ο μουστάκιας αναπνέει και κερδίζει παράταση χρόνου.

1943-2007

Είχαμε μερικά κοινά. Ένα απ' αυτά ήταν η καταγωγή, ένα άλλο ο συνήθης τόπος διακοπών μας. Δεν συνεργαστήκαμε άμεσα. Απέπνεε πάντως μια ηρεμία και μια θετικότητα που πάντοτε λειτουργούσαν ευνοϊκά. Στο χώρο της δουλειάς ήταν αυτό που λέμε "σημαία". Μερικές φορές οι σημαίες τραυματίζονται. Ίσως φταίει ο βίαιος άνεμος. Δεν ξέρω αρκετά για να κρίνω. Ξέρω όμως ότι τη σημαία τη σέβεσαι. Ο Δ.Π. ήταν εκεί, κοντά μας, ζεστός χωρίς να είναι "κολλητός", με άποψη, με εμμονές ίσως αλλά ταυτόχρονα με ευαισθησίες και ιδέες. Δεν μπορούμε να πιστέψουμε ότι η ζωή του θα χανόταν με τρόπο εξπρές (όπως δυστυχώς τείνουν να συμβαίνουν τα πράγματα), από ένα χαζό και σίγουρα τραγικό ατύχημα και όχι από κάποια αρρώστια, σύγκρουση ή εγκληματική ενέργεια. Όχι ότι υπάρχει ωραίος, δίκαιος ή smart τρόπος για να πεθάνεις. Το σοκ μόνο διαφέρει, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο.

18 Σεπ 2007

Σπουδαρχίδης

Είναι αυτός που χαρακτηρίζεται από πρεμούρα για την εξουσία.

Με άλλα λόγια είναι αυτός που, σαν έτοιμος από καιρό, δεν περιμένει τη βίωση του πένθους. Κι όχι λόγω της ψυχραιμίας που χαρακτηρίζει την ιδιοσυγκρασία του, αλλά επειδή, όπως με αρκετή ειλικρίνεια λέει, δεν εκφράζει μόνο τον εαυτό του αλλά ένα ρεύμα. Που ήδη εκδηλώνεται καταλυτικά και, κοινώς ειπείν, δεν κρατιέται.

Είναι ο ίδιος, ο μόνος που το 2000, την ώρα που οι αντίπαλοί του πανηγύριζαν προσωρινά, έσπευδε να εξηγήσει σε τηλεοπτικό πάνελ της αιτίες της ήττας. Μιας ήττας που τελικά δεν ήρθε.

Το ότι καραδοκούσε έκανε νιάου-νιάου, όπως και το ότι ο αρχηγός του έκανε καθοριστικά λάθη, όχι μόνο στην προεκλογική εκστρατεία εξπρές που τον έπιασε στον ύπνο αλλά και σε όλη τη μέχρι τώρα θητεία του. Λάθη που τώρα, πολύ αργά πια, τα παραδέχεται. Οι εξελίξεις αυτή τη στιγμή τρέχουν και συνεπώς οτιδήποτε άλλο γραφτεί θα είναι πρόωρο.

Τι έβγαλε η κάλπη

Σε σχέση με τις προβλέψεις αυτής της σελίδας, η πραγματικότητα ήταν ολίγον δυσμενέστερη για το Πασόκ και ευνοϊκότερη για την Αριστερά. Πάνω-κάτω όμως οι εκτιμήσεις αποδείχτηκαν ακριβείς, χωρίς να υπάρχει πρόσβαση σε μυστικές (wow) δημοσκοπήσεις ούτε να παπαγαλίζουμε ή να διαδίδουμε τις "ομορφιές" που ακούμε από δω κι από κει. Μερικές μόνο ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις για τις εκλογές του 2007:

- Η νεοδημοκρατική επικράτηση στο Ρέθυμνο που συμβολικά έσπασε την πράσινη μονοτονία στο νησί του βενιζελισμού (με την παλιά έννοια της λέξης...)
- Η μοναξιά της πασοκικής πλειοψηφίας στους δύο νομούς με μειονοτικό πληθυσμό αλλά πουθενά μα πουθενά αλλού στη βόρεια Ελλάδα
- Οι ισχυρές cross-party "γραμμές" που αφήνουν εκτός βουλής την υπουργό που, όσο λίγοι, έσπασε κάποια αυγουλάκια (χωρίς απαραίτητα να κάνει ομελέτα) στα 3,5 χρόνια που πέρασαν
- Η σταθερή πρωτιά του ΚΚΕ στον Εύδηλο και τις Ράχες Ικαρίας
- Η τιμητική είσοδος του Γιάννη Μπανιά στη βουλή
- Το ελπιδοφόρο 1% των Οικολόγων-Πρασίνων

14 Σεπ 2007

Τα υπουργεία του...

Η πιο ενδιαφέρουσα πρόταση του ΓΑΠ (Γ. Παπανδρέου ΙΙ) ήρθε δυστυχώς μόλις 2 μέρες πριν τις εκλογές. Γενικά νομίζω ότι η βραδύτητα του Πασόκ σε όλη τη διάρκεια αυτής της προεκλογικής εκστρατείας είναι χαρακτηριστική. Το σχέδιό του για την αναδιάρθρωση των υπουργείων είναι ενδιαφέρον. Η εφαρμογή βέβαια είναι "άλλο καπέλο". Κι ο πατέρας του είχε κάνει κάποτε το περίφημο "μικρό και ευέλικτο" υπουργικό συμβούλιο που όμως στην πορεία ξαναμεγάλωσε σαν το νύχι… Anyway. Ο Yorgos προτείνει:

1. Υπουργείο Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υπόθεσεων = Ωραία η αλλαγή τίτλου
2. Υπουργείο Εθνικής Αμυνας
3. Υπουργείο Παιδείας, Επαγγελματικής Κατάρτισης και Θρησκευμάτων
4. Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας
5. Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης = Σημειολογικά αριστερίζει η επαναφορά του όρου Εργασία (και "καρφί" για όσους χρησιμοποιούν επίμαχη ορολογία όπως "απασχολήσιμοι"…)
6. Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών
7. Υπουργείο Ανάπτυξης και Παραγωγικών Πόρων
8. Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
9. Υπουργείο Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας = Επαναφορά παλιού υπουργείου που αποτελεί σήμερα μέρος του Ανάπτυξης. Θέλει φαντάζομαι να τονίσει την έμφαση στην καινοτομία. Δεν ξέρω αν όμως όντως απαιτείται τέτοιο υπουργείο.
10. Υπουργείο Περιβάλλοντος και Χωροταξίας
11. Υπουργείο Δημοσίων Έργων, Υποδομών και Δικτύων = Επιτέλους η ενοποίηση του Υπουργείου Μεταφορών με αυτό τον Έργων
12. Υπουργείο Πολιτισμού, Τουρισμού και Νησιωτικής Πολιτικής = Πάει (και καλώς) το Αιγαίου και ενοποιούνται τα μίνι και αναποτελεσματικά σημερινά υπουργεία
13. Υπουργείο Μακεδονίας - Θράκης (αναβαθμίζεται) = Εδώ έχω ένσταση (δεν χρειάζεται υπουργείο όταν υπάρχουν περιφερειάρχες), αλλά ο Γιωργάκης δεν τα πάει καλά στην βορείως του Αντιρρίου Ελλάδα και ιδίως στον Βορρά – σκεφτείτε αντιδράσεις που θα ξεσηκώνονταν αν έλεγε ότι "καταργεί το ΥΜΘ"…
14. Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας = Κι εδώ έχω ένσταση (ας ενωθεί με το "υποδομών και δικτύων", ενώ το Λιμενικό Σώμα ας μπει στο "Δημόσιας Ασφάλειας")
15. Υπουργείο Διοίκησης, Αυτοδιοίκησης και Δημόσιας Ασφάλειας = Συγχωνεύεται το ΥΠΕΣ με το ΥΔΤ (όπως συμβαίνει σε πολλές πολιτισμένες χώρες)
16. Υπουργείο Δικαιοσύνης και Διαφάνειας

13 Σεπ 2007

Εδώ τα καλά προγνωστικά

Ναι, εξακολουθώ να θεωρώ υγιή την απαγόρευση δημοσίευσης των δημοσκοπήσεων. Δεν θα ήθελα να πάω στις εκλογές έχοντας ακούσει το ίδιο πρωί ότι η διαφορά είναι στο συν ή πλην τρία ή ότι το Τάδε μικρό κόμμα είναι στο 2 ή το 4 τοις εκατό. Το ξέρω ότι στην περίοδο της απαγόρευσης διαδίδονται φήμες. Ας είναι όμως! Μέρος του παιχνιδιού είναι και αυτές. Άλλωστε κοντός ψαλμός αλληλούια.

Οι γκαλοπατζήδες πάντως έχουν πολλή και σοβαρή δουλειά να κάνουν με τις εξόδιες (μπρρρ...) δημοσκοπήσεις. Το 2004 τα πράγματα ήταν πιο ξεκάθαρα. Για φέτος θα τολμήσω την πρόβλεψη που ακολουθεί.

ΝΔ 42,5
Πασόκ 40
ΚΚΕ 6,5
Σύριζα 4,5
ΛΑΟΣ 4
Λοιποί 2,5

Αν το παραπάνω επαληθευτεί, τότε έχουμε ΝΔ αυτοδύναμη, Πασόκ σε περιπέτεια (Ευάγγελος καραδοκεί) και τα μικρά κόμματα μάλλον ευχαριστημένα (αν και κάποια θα ήταν ακόμη πιο ευχαριστημένα ως κυβερνητικοί εταίροι).

Θεωρητικά όλα είναι πιθανά, ακόμη και η μη αυτοδυναμία ή η νίκη Πασόκ. Για το πρώτο ενδεχόμενο νομίζω ότι έγινε αρκετή κουβέντα (και γράφτηκαν πολλά στον Τύπο) για σενάριο Γερμανίας. Προσωπικά εξακολουθώ να θεωρώ ότι το σενάριο συμμαχίας με τον ΛΑΟΣ "παίζει", όσο κι αν για προφανείς λόγους ο αρχηγός της ΝΔ θέλησε να το αποκλείσει στην τηλεοπτική αναμέτρηση. Η νίκη Πασόκ (πάντα εφικτή αν το Κίνημα κάνει καλό "φίνις" όπως το 2000), αν συμβεί, θα είναι μάλλον οριακή και χωρίς αυτοδυναμία, οπότε κι εδώ νομίζω (και ευκολότερα μάλιστα απ' ό,τι για ΝΔ-ΛΑΟΣ) ότι η συνεργασία με τον συγγενέστερο πολιτικά χώρο (εφόσον βέβαια εκπροσωπηθεί, έστω και ...σύρριζα) θα είναι σχεδόν μονόδρομος, τα μίση του '89 έχουν ξεπεραστεί.

Γραμμή δεν δίνω και σιγά μη σας πω τι ψηφίζω, αλλά απλά επισημαίνω ως ενδιαφέρον ότι στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας των Οικολόγων-Πράσινων επικεφαλής είναι ο Νάνος Βαλαωρίτης.

Τα ιντερνετικά σεκιούριτι...

Διαδικτυακή συνέντευξη. Ωραίο ακούγεται. Και γίνεται ακόμη ωραιότερο (για τον αρχηγό) όταν οι φύλακες-άγγελοι σπεύδουν να δώσουν αρνητικές ψήφους στις ερωτήσεις που δεν γουστάρουν. Πιο ενδιαφέρον και πιο τίμιο θα ήταν, να κληρώνονταν στην τύχη δέκα από τις ερωτήσεις του κοινού. Ψιλά γράμματα όμως, όταν κάποτε σε στήριξαν ένα εκατομμύριο μέλη και φίλοι (χωρίς αντίπαλο βέβαια και έχοντας κληρονομήσει το "δαχτυλίδι"). Κρίμα. ΥΓ – Συγγνώμη για τη φρασεολογία Λιάτσου, δεν θα το ξανακάνω.

Καβάλα πάμε στο σχολειό...

Δυστυχώς πέρασε σχεδόν απαρατήρητη μπροστά στα βαρυσήμαντα προεκλογικά ζητήματα η είδηση του τραυματισμού ενός μικρού παιδιού σε σχολείο της Χρυσούπολης (Καβάλα) από αυτοκίνητο που έκανε ελιγμούς μέσα σε σχολικό προαύλιο. Άκουσα μάλιστα ότι η οδηγός δεν αντιλήφθηκε το συμβάν και απομακρύνθηκε. Ντρέπομαι γιατί τέτοια ατυχήματα αποτελούν τη φυσική συνέπεια της ανευθυνότητας που μας χαρακτηρίζει εμάς τους ελληναράδες (σε μεγαλύτερο βαθμό απ' ό,τι τους κουτόφραγκους) σε τόσα πολλά συμπεριλαμβανομένης της οδήγησης. Οργίζομαι όταν ακούω ότι φταίει η κακιά η ώρα.

6 Σεπ 2007

(Α)πολιτίκ;

Το 1993, αν δεν κάνω λάθος, είχα βρεθεί στην Ισπανία παραμονές εκλογών και μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση η ηρεμία που επικρατούσε, η απουσία των μεγαφώνων, των χιλιάδων μικροαφισών και των λοιπών "στολιδιών" που συνηθίζαμε τότε να βλέπουμε στη χώρα μας. Και να, λιγότερο από 15 χρόνια μετά, που η Ελλάδα έχει γίνει κάπως έτσι. Σχεδόν απολίτικη, προφανώς λόγω κορεσμού, πέρα από τη φετινή συγκυρία του καλοκαιριού, του μετά-την-πυρκαγιά ανθρωπισμού και του Ευρωμπάσκετ.

Είναι υγιές αυτό; Γενικότητες δεν αρμόζουν. Η απαγόρευση δημοσιοποίησης των γκάλοπ τις τελευταίες δύο εβδομάδες είναι κάτι υγιές. Τα στυλιζαρισμένα ντιμπέιτ της μεθόδου 6-6-6 (έξι δημοσιογράφοι, έξι πολιτικοί, έξι ερωτήσεις ανά δημοσιογράφο και ανά πολιτικό) είναι σκέτη φορμόλη. Παρ' όλα αυτά, η αδρεναλίνη είναι εδώ!

Ο πήχυς φέτος είναι στο 40,5%, στο ποσοστό δηλαδή του Πασόκ το 2004. Η κατάσταση θυμίζει λίγο το 1996 από την αντίστροφη. Κάπου εκεί βρισκόταν και τότε ο πήχυς: το 40% ήταν το πάτωμα του Πασόκ και η οροφή της ΝΔ (με τελικό σκορ 41,5-38). Υπήρχαν τρία μικρά κόμματα με αξιώσεις εισόδου στη Βουλή (που τότε εκπληρώθηκαν), από τα οποία το ένα, σε μήνυμα που είχα τότε στείλει σε φίλο, το είχα παρομοιάσει με την Εθνική Παράταξι του 1977. Ένα κόμμα δηλαδή που αυθόρμητα ψήφισαν πολλοί για να εκφράσουν πρώτα και κύρια τη διαμαρτυρία τους (σε διαφορετικά πράγματα κάθε φορά). Το '96 αυτό το κόμμα ήταν το ΔΗΚΚΙ, φέτος φαίνεται ότι θα είναι ο ΛΑΟΣ.

Το πραγματικά ενδιαφέρον στοιχείο φέτος είναι ο εκλογικός νόμος. Για πρώτη φορά μετά την σχεδόν-απλή αναλογική του '89-'90 υπάρχει ένα μικρό πλην υπαρκτό ενδεχόμενο μη αυτοδυναμίας. Το υπάρχον σύστημα ομολογουμένως αποτελεί έναν ενδιαφέροντα συγκερασμό αναλογικότητας και επιβράβευσης του νικητή. Δίνει μεν το μπόνους των 40 εδρών σε όποιον τερματίσει πρώτος έστω και με "μία ψήφο" διαφορά, ωστόσο αυτό δεν είναι αρκετό αν οι υπόλοιπες έδρες του, που προκύπτουν από το πανελλήνιο ποσοστό ψήφων του, δεν υπερβαίνουν τις 111, κάτι που μπορεί κάλλιστα να συμβεί. Το 111 στα 260 αντιστοιχεί στο 42,7% των ψήφων των εκπροσωπούμενων (δηλ. άνω του 3%) κομμάτων. Αν λοιπόν υποθέσουμε ότι όλες οι ψήφοι μας πηγαίνουν σε κόμματα που τελικά συγκεντρώνουν 3% και άνω, τότε το πρώτο κόμμα δεν είναι αυτοδύναμο αν το ποσοστό του δεν υπερβαίνει το 42,7%.

Αυτό έχει δύο αναγνώσεις. Σύμφωνα με τη μία, ψηφίζοντας μικρό κόμμα αυξάνουμε την πιθανότητα πολυκομματικής βουλής και υψηλής αντιπροσώπευσης, καθιστώντας πιθανότερη μια κυβέρνηση συνεργασίας λόγω μη αυτοδυναμίας. Σύμφωνα με τη δεύτερη, διοχετεύοντας την οργή μας (αν έχουμε) σε μικρό κόμμα αντί για τον συνήθη αποδέκτη (αξιωματική αντιπολίτευση) απλά αυξάνουμε την πιθανότητα να διατηρηθεί η ίδια παράταξη στην εξουσία (και η οργή μας να διατηρηθεί επίσης ζωντανή). Διαλέγετε και παίρνετε. Σε κάθε περίπτωση, η κούρσα των δύο μεγάλων έχει έναν μόνο νικητή. Ο ηττημένος δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι φταίει το εκλογικό σύστημα – θα θυμίζει, με το συμπάθιο, το περίφημο ρητό σχετικά με τα βραχέα μέλη που τους φταίνε οι τρίχες...

Προγνωστικά προσεχώς...