28 Μαΐ 2018

Μια συνολική αναδρομή, γραμμένη το 2017 με αφορμή την επίθεση κατά Παπαδήμου

Το 2010 η χώρα παραδέχτηκε ότι έχει σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας, τέτοιο ώστε να απειλούνται οι έγκαιρες πληρωμές των υποχρεώσεών της (δανειακές, μισθοί Δ.Υ. και άλλες κρατικές δαπάνες). Η οδός που επελέγη περνούσε μέσα από διακρατικό δανεισμό. Οι πολιτικοί της κρίσιμης εποχής -δηλ. ΝΔ και Πασόκ που αναμετρήθηκαν το 2009- ήταν αδύνατο να πείσουν την πλειοψηφία των πολιτών για την "έκπληξή τους" από τις εξελίξεις ή την ικανότητά τους να διαχειριστούν τα προγράμματα λιτότητας που πάνε πακέτο με τα δάνεια "διάσωσης". Η αναδρομή στο τι λεγόταν και γραφόταν από όλους (μας) πριν από 6 καλοκαίρια έχει μια χρησιμότητα.
Το πρώτο πρόγραμμα της περίφημης τρόικας ΔΝΤ/ΕΚΤ/ΕΕ σύντομα απέτυχε, ίσως γιατί ήταν φτιαγμένο για να αποτύχει: οι τοπικές εκλογές του 2010 συντέλεσαν στο να γίνει επίτηδες ήπιο (για παράδειγμα, δεν πειράχτηκε σχεδόν τίποτα από τις αποδοχές, συλλογικές συμβάσεις κ.λπ. των εργαζομένων ιδιωτικού τομέα). Το 2011 σύντομα αποδείχτηκε μια κομβική χρονιά. Οι "πλατείες", όπως και οι "πλάτες" που ζητούσε ο Παπανδρέου (από τον Σαμαρά, μετά μέσα από δημοψήφισμα και κατόπιν με την συνταγματικά περίεργη διαδικασία, μέσα από την οποία πήρε ψήφο εμπιστοσύνης και μετά προέκυψε άλλος πρωθυπουργός χωρίς τη διαδικασία διερευνητικών εντολών!) ήταν σοβαρά συμπτώματα μιας παθολογικής κατάστασης. Χρειαζόταν δεύτερο πρόγραμμα (δηλ. δάνειο τρόικας) και κανείς δεν τολμούσε να αναλάβει την ευθύνη.
Κανείς δεν μπορεί να πιστεύει σοβαρά ότι ο Πετσάλνικος θα αναλάμβανε την διακυβέρνηση. Ο Παπαδήμος ήταν χρήσιμος γιατί κανείς άλλος δεν ήθελε να συνδεθεί με το δεύτερο, το βαρύτερο δάνειο/μνημόνιο. Ανέλαβε όπως ανέλαβε, και με τεράστια χρονική πίεση, μια και ο Σαμαράς τον δέχτηκε με τον όρο να παραιτηθεί την επόμενη Τσικνοπέμπτη (που μετά έγινε Πάσχα μια και οι διαδικασίες του δεύτερου μνημονίου κράτησαν περισσότερο). Ο Παπανδρέου εξαφανίστηκε και μαζί του και η εκλογική δύναμη του Πασόκ, που δεν συγκινήθηκε βλέποντας τον Βενιζέλο ως κεντρικό πολιτικό πρόσωπο μετά το καλοκαίρι του 2011. Η ψυχή του Πασόκ και του αριστερίζοντος κομματιού των "αγανακτισμένων" βρήκε σύντομα στέγη στον Σύριζα, ένα σημαντικό αλλά μειοψηφικό κομμάτι της ΝΔ ομοίως κινήθηκε στην εθνικιστική και νεοναζιστική δεξιά.
Ως βουλευτές το φθινόπωρο του 2011 όλοι οι μετέπειτα αντιμνημονιακοί είχαν στηρίξει την κυβέρνηση Παπαδήμου, εύλογα συμπεραίνουμε ότι ήξεραν τι στήριζαν και ότι καθόλου δεν αιφνιδιάστηκαν από το δεύτερο πρόγραμμα της τρόικας. Το ότι ο Σαμαράς στήριξε τον Παπαδήμο για 3 μήνες που έγιναν 5, δηλαδή το ότι το 2012 "έπρεπε" να γίνουν εκλογές, συντέλεσε σημαντικά στο να καλλιεργηθεί αυτή η πολιτική στάση. Η κυβέρνηση Παπαδήμου είχε εντολή να ασχοληθεί μόνο με την ψήφιση των μέτρων και καθόλου με την εφαρμογή. Το αποτέλεσμα το είδαμε. Ο Σαμαράς, όσο κυβέρνησε με το μικρό Πασόκ, ένιωθε την ανάγκη να αποδείξει ότι παρέμενε αντιμνημονιακός. "Κάθε μέρα σκίζω τα μνημόνια", είπε (και γελάσαμε). Ο Τσίπρας έζησε και ζει το όνειρο της Νότιγχαμ Φόρεστ (του 1978, όχι του Μαρινάκη): από γάμμα εθνική, πρωταθλητής δις (ή μάλλον τρις, γιατί στο όνομά του ορκίστηκε το 61% των πολιτών, από χρυσαυγίτες έως Ανταρσύα, πριν δύο χρόνια).
Θα ολοκληρωνόταν ο κύκλος του δανεισμού αν έμενε έως το φθινόπωρο του 2013 (αντί για την άνοιξη του 2012) ο Παπαδήμος; Τα βέβαια για εμένα είναι τα εξής:
- Ο Σαμαράς θα χρειαζόταν συμπληρωματικό μνημόνιο, "2α" ας το πούμε (email Χαρδούβελη το έλεγαν κατ' ευφημισμόν)
- Ο Τσίπρας τα έκανε χειρότερα, απόδειξη το ότι χρειάστηκε τρίτο μνημόνιο, ήδη με συμπληρωματικά μέτρα ("3α") και ακόμη υπάρχει πολύς δρόμος, κόπωση και μόνο επιδείνωση
- Οι παλινωδίες (πέρα από τα αντικειμενικά μεγέθη) έχουν διαβρώσει την εμπιστοσύνη στην Ελλάδα. Το ότι αγοράζουν Τούρκοι και Λιβανέζοι (και φυσικά Ρώσοι) ακίνητα, και το ότι είναι ένας όμορφος και ασφαλής (και δημοφιλής) τόπος καλοκαιρινών διακοπών, είναι παρήγορο, αρκεί να μην έχουμε ψευδαισθήσεις ότι θα φέρει πίσω το 2008 ή ότι θα αποτελέσουν αυτά την ατμομηχανή της οικονομίας. Αυτά είναι ατμός, δεν είναι μηχανή.
Ο Παπαδήμος δεν είχε την ευκαιρία να αποδείξει την αξία μιας τεχνοκρατικής κυβέρνησης, γιατί τέτοια δυνατότητα δεν του άφησαν οι πολιτικοί φωστήρες του 2011. Σε αυτό το πλαίσιο είναι αξιέπαινος για το ότι εκτέθηκε, τράβηξε κουπί, άφησε δείγμα γραφής, δέχτηκε όχι "πολιτική κριτική" (που την βαφτίζουν τώρα κάποιοι κακομοίρηδες) αλλά ύβρεις. Ολόψυχα μαζί του λοιπόν και απέναντι σε όλους όσοι εκ του ασφαλούς χαρακτήρισαν και χαρακτηρίζουν "προδοτικά" τα όσα δρομολόγησε, χωρίς να είναι σε θέση να προτείνουν οτιδήποτε άλλο που να στέκεται έστω σε συζήτηση καφενείου.

24 Μαΐ 2018

Οι μικρές νίκες

Μια χαρά φαίνεται να λειτούργησε το αυτόφωρο στην υπόθεση Μπουτάρη, μπορεί να φαίνονται μικρές οι ποινές αλλά δεν ξέρω και τι περιμένατε (δεν έφαγε και λοστό από τρίκυκλο ο δήμαρχος, δεν έγινε Λαμπράκης, και ευτυχώς), και οι δικαιολογίες ήταν αστείες, αλλά έτσι αστείες είναι οι δικαιολογίες όσων καταφανώς πάνε να εξηγήσουν τα αδικαιολόγητα (π.χ. "εκεί που οδηγούσα κύριε πρόεδρε, ξαφνικά ήρθε το πεύκο καταπάνω μου"). Τέλος καλό, όλα καλά, λοιπόν;

Ναι, ας ηρεμήσουμε όλοι, λέει η μία προσέγγιση, να μπουν μέσα στα θηκάρια τα μαχαίρια, να συνεχίσουμε σαν να μη συμβαίνει τίποτα. Γινόμαστε μια κανονική χώρα άλλωστε, κλείνουμε μέτωπα εξωτερικά, ας μην ανοίγουμε εσωτερικά.

Σαν να παραγίναμε νορμάλ χώρα, θα έλεγα, βλέποντας για παράδειγμα ότι ψηφίστηκε χωρίς κλυδωνισμούς τον Μάρτιο (από Σύριζα, ΑνΕλ, ΝΔ και Πασοκοπόταμο) η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για την βία κατά των γυναικών & ενδοοικογενειακή, την ίδια ώρα που άλλες χώρες διχάζονται από τον ορισμό του "φύλου", που δίνεται στο άρθρο 3: "υποδηλοί τους κοινωνικά δομημένους ρόλους, συμπεριφορές, δραστηριότητες και ιδιότητες (χαρακτηριστικά γνωρίσματα) τις οποίες μια δεδομένη κοινωνία θεωρεί προσήκουσες και ενδεδειγμένες για τις γυναίκες και τους άνδρες".

Δεν νομίζω ότι ήταν κάτι που διέφυγε της προσοχής όσων αντιδρούν. Πιστεύω ότι απλά αυτοί διάλεξαν τις μάχες που θα δώσουν. Και φαίνεται ότι αρέσκονται στην προσωπική στοχοποίηση και το character assassination. Η συνταγή έχει δουλέψει αρκετές φορές. Και όχι μόνο επί κρίσης (το γράφω, επειδή πολλές τοξικότητες τις αποδίδουμε στην οικονομική μας κρίση, ενώ έχουν παλιότερη προέλευση).

Έχουν περάσει κιόλας 11 χρόνια από τότε που συζητιόταν το βιβλίο ιστορίας της 6ης δημοτικού. Προσωπικά ήμουν και είμαι υπέρ της προσπάθειας να αντιμετωπίζεται η ιστορία ως επιστήμη και όχι ως βήμα για πανηγυρικούς λόγους και λυρικούς θρήνους. Το βιβλίο αυτό, γράφτηκε στο πλαίσιο μιας τέτοιας προσπάθειας, είχε και αδυναμίες για τις οποίες μίλησαν ειδικοί και μη. Η δική μου ένσταση ήταν σε αυτό που αποκάλεσα ασετόν: στην εμμονή του εξωραϊσμού καταστάσεων που ήταν ανεπιθύμητες έως και τραγικές. Το βιβλίο άλλαξε, αλλάζουν τα βιβλία κάθε τόσο άλλωστε, κάτι έμεινε όμως: η δημιουργία ενός προσώπου στο οποίο πολλοί θα ήθελαν να πετάξουν βελάκια, επειδή δεν συμφωνούν με τις απόψεις του και άρα ό,τι κάνει είναι καταδικασμένο και ύποπτο.

Ωστόσο, το ότι είσαι δημόσιο πρόσωπο και εκτίθεσαι, άρα πρέπει να δέχεσαι υπερβολές έως και ύβρεις, έχει και τα όριά του. Φαίνεται ότι κάτι τέτοιο συμβούλευσαν οι δικηγόροι του τον δημοφιλή ηθοποιό κ. Βουτσά, ο οποίος πριν λίγες μέρες ζήτησε συγγνώμη από την ιστορικό κυρία Ρεπούση, την οποία είχε αποκαλέσει "μ@λ@κισμένη" για τους γνωστούς λόγους. Η δίκη είχε αναβληθεί για τον Μάιο, αλλά ο ηθοποιός στη δήλωσή του διαπιστώνει ότι "παραπλανήθηκε από τα δημοσιεύματα", ότι δεν γνώριζε το "σημαντικό συγγραφικό έργο" της καθηγήτριας και "όπως πολλοί Έλληνες, δεν είχε ιδία αντίληψη" για το τι έγραφε το επίμαχο βιβλίο.

Μικρές νίκες, που δίνουν ελπίδα σε όσους πιστεύουμε ότι ο λόγος (ακόμη και ο κατά τη γνώμη μας ή τη γνώμη πολλών λανθασμένος και άδικος λόγος) αντιμετωπίζεται με λόγο και όχι με ράβδο. Θα σας πω και για τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης τη γνώμη μου. Όχι για το τι κάνει στην τρέχουσα διαχείριση της πόλης - με ενόχλησε το ότι πάγωσε το αλάτι στα εκχιονιστικά του καθώς και το ότι προσλαμβάνει κι αυτός καθαρίστριες και άλλο προσωπικό-"βύσματα" για λόγους δήθεν έκτακτων αναγκών, όπως κάνουν πιθανότατα οι περισσότεροι ΟΤΑ της χώρας, αλλά δεν μένω εκεί για να τον κρίνω ολοκληρωμένα.

Βρήκα θετικό το ότι προσπάθησε να αναδείξει την παράμετρο Κεμάλ για τη Θεσσαλονίκη. Η πόλη έχει μια ιστορία 2300+ χρόνων και μια πολύχρωμη παράδοση. Μέρος της είναι και το ότι αποτέλεσε γενέτειρα του εθνάρχη των "απέναντι". Δεν είναι υποχρεωμένη η Ελλάδα ή η σύγχρονη Θεσσαλονίκη - κατοικία κυρίως Μικρασιατών, Ποντίων και λοιπών 2ης, 3ης κ.ο.κ. γενιάς μετοίκων - να αγαπά τον Κεμάλ. Αλλά δείχνει ωριμότητα (από την εποχή του Βενιζέλου ήδη, που γύρω στο 1930 αποφάσισε να κλείσει μέτωπα) το να αποδέχεσαι την ύπαρξή του και το ειδικό του βάρος για την Τουρκία. Ούτε και βλάπτει, φαντάζομαι, το να υποδέχεσαι τουρίστες που έρχονται να δουν το περίφημο σπίτι όπου θεωρείται ότι γεννήθηκε (όπως δεν βλάπτονται και οι Τούρκοι από τις δικές μας επισκέψεις-προσκυνήματα στις χαμένες πατρίδες).

Θα συμφωνήσω "1000%" ότι πρέπει να κρατάς τη θέση σου. Όταν λοιπόν έστω και εν τη ρύμη του λόγου δηλώνεις ότι "χ_στηκες" για το ποιοι σκοτώθηκαν, ξεριζώθηκαν κ.λπ. όταν επικράτησε ο Κεμάλ στην Τουρκία, πολιτικά και ηθικά είναι απαράδεκτο: δεν θα τα ξεπουλήσεις όλα για να φέρεις τον τουρίστα.

Θεωρώ εξίσου λάθος - ίσως και μεγαλύτερο - μια άλλη δήλωση του Μπουτάρη. Ότι ο μητροπολίτης Πειραιά είναι "για ξύλο". Ανεξάρτητα από την αφορμή με την οποία τα λες αυτά, το να βάζεις στη συζήτηση τη χειροδικία, τη ράβδο, έστω και ως σχήμα λόγου, είναι επικίνδυνο.

Καμία δικαιολογία βεβαίως για το ότι μια δήλωση του 2016 και μια άλλη του 2017 δημιουργούν τέτοιο "βρασμό ψυχής" το 2018, ώστε δύο εικοσάχρονοι και ένας Γεωργιανός κακοποιός με τα διπλά τους χρόνια να διεγείρονται τόσο ώστε να τους έρθει να τον χτυπήσουν, επειδή παρευρέθηκε σε συγκέντρωση μνήμης για την 19η Μαΐου. Αυτά είναι παραμύθια για μικρά παιδιά. Μια ακόμα μικρή νίκη είναι η άμεση καταδίκη αυτών - μόνο που εδώ όπως και στην περίπτωση Ρεπούση και σε παρόμοιες προσπάθειες φυγής προς τα εμπρός (που ας μην γελιόμαστε, αυτές είναι που βάλλονται, χωρίς αντίλογο πέραν του αυτονόητου "είσαι φασίστας όταν βαράς" και "είσαι γελοίος όταν βρίζεις"), οι μεγαλύτερες νίκες δεν βλέπω να έρχονται σύντομα.


19 Μαΐ 2018

Porque podemos!

Παλιά, όταν έβαζες μαζί τα λήμματα Ιγκλέσιας και βίλλα, η ηλεκτρονική αναζήτηση σου έδινε χλιδή ή και σκάνδαλα για έναν από τους διάσημους τραγουδιστές, πατέρα ή γιο. Αυτή τη βδομάδα προστέθηκε ένας ακόμη συνεπώνυμος: ο Πάμπλο, ηγέτης των αριστερών Ποδέμος, που αγόρασε σπίτι αξίας 615 χιλιάδων ευρώ με στεγαστικό.

Οι Ποδέμος είναι μέρος της υστερίας που συγκίνησε την Ελλάδα αλλά και μέρος της Ευρώπης στο παλαβό πρώτο μισό του 2015. Θυμόμαστε με συμπάθεια αρκετούς Έλληνες και κυρίως Ελληνίδες που έλιωσαν στην εικόνα δύο νέων πολιτικών, άφθαρτων από διακυβέρνηση, που σήκωναν μαζί τα χέρια στην προεκλογική ομιλία του Τσίπρα στο Σύνταγμα. Αμέσως μετά τα νούμερα των δικών μας, ξεφούσκωσαν κάπως και οι Ισπανοί εναλλακτικοί αριστεροί. Παραμένουν ωστόσο υπολογίσιμες πολιτικές δυνάμεις σε μια Ευρώπη που ψάχνεται, δεδομένων και των ορίων της σοσιαλδημοκρατίας και των ΚΚ και λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν διαθέτει ακόμη κάθε χώρα τον δικό της Μακρόν (ούτε είναι βέβαιο ότι θα τον αποκτήσει).

Οι τιμές στη Μαδρίτη και τα περίχωρά της είναι ψηλότερες από της Αθήνας, άρα αν μεταφράσουμε την αγορά στα δικά μας δεδομένα, θα ήταν σαν να έδινε 350 χιλιάρικα - σήμερα (όχι το 2008). Σκανδαλώδες, δεν το λες - όταν μάλιστα έχει δημοσιοποιήσει τα εισοδήματά του, τα οποία περιλαμβάνουν μέρος της βουλευτικής αποζημίωσης που δικαιούται, μια και περίπου το 40% πάει υπέρ του κόμματος (παίρνει επίσης κάποια λεφτά ως σχολιαστής ιρανικού καναλιού, μαθαίνουμε εδώ).

Ωστόσο, 615 χιλιάδες ευρώ είναι 615 χιλιάδες ευρώ. Είναι λεφτά που ο μη προνομιούχος Ισπανός, Έλληνας, Ευρωπαίος - τον οποίο υπερασπίζεται πολιτικά (παντού και πάντα) η εναλλακτική Αριστερά - δεν τα μαζεύει εύκολα και που ισοδυναμούν με χίλιους περίπου βασικούς μισθούς (για να χρησιμοποιήσουμε τις αναλογίες που καταλαβαίνει εύκολα αυτό το ακροατήριο). Ο κ. Ιγκλέσιας πήρε ένα στεγαστικό εξ ημισείας με τη σύντροφό του, που παρεμπιπτόντως είναι η εκπρόσωπος του κόμματός του (συνηθίζεται σε αυτά τα κόμματα να βολεύονται αμφότερα τα μέλη ζευγαριών, το βλέπουμε και στην Ελλάδα), και φεσώθηκαν από κοινού για το 90% περίπου της αξίας του ακινήτου.

Μπράβο τους που το δημοσιοποίησαν (αν και θα έπρεπε να είναι αυτονόητο για πολιτικούς), αλλά δεν μπορούμε να μη σημειώσουμε ότι η αναλογία του πόσα βάζω έναντι πόσα χρωστάω είναι εντυπωσιακή - θυμίζει αυτά που κάναμε πριν λίγα χρόνια στην Ελλάδα, πριν φάμε τη σφαλιάρα. Άραγε να σχετίζεται με την -εναλλακτική αριστερή- άποψη ότι τα χρέη (χωρών και ατόμων) είναι για να διαγράφονται εν τέλει; Σίγουρα δεν σχετίζεται με σωστή οικονομική διαχείριση. Και ναι μεν δεν μας πέφτει λόγος να σχολιάζουμε τα οικονομικά του κ. Ιγκλέσιας, αλλά ο ίδιος ο κ. Ιγκλέσιας έχει κάνει τον τιμητή άλλων. Αφενός χωρών - μια και οι Ποδέμος είναι το κόμμα που αντιτίθεται στις πολιτικές λιτότητας - και αφετέρου ατόμων: Πριν λίγα μόλις χρόνια, είχε επικρίνει τον τότε υπουργό οικονομικών επειδή αγόρασε (σε εποχή που οι αξίες βρίσκονταν ψηλότερα μάλιστα) ένα πολυτελές δώμα (penthouse) αξίας 600 χιλιάδων ευρώ. Σε τουίτ το 2012 ο κ. Ιγκλέσιας αναρωτήθηκε αν οι πολίτες θα "εμπιστεύονταν την οικονομική πολιτική της χώρας" σε κάποιον που έκανε μια τέτοια αγορά. Το ερώτημα λοιπόν αντιστρέφεται σήμερα: εμπιστεύεσαι τον πολιτικό που δανείζεται πέρα από εκεί που φτάνει το χέρι του, για να αγοράσει ένα σπίτι 250 τετραγωνικών, σε οικόπεδο 2 στρεμμάτων, με πισίνα;

Εμφανίστηκαν βέβαια οι υποστηρικτές του, με πιο επιφανή μία από τις Ελληνίδες που συγκινήθηκαν από τον νέο με την αλογοουρά. Η "επί σειρά ετών" ανταποκρίτρια της ΕΡΤ στη Μαδρίτη, κα Μακρή, προσπαθεί να δικαιολογήσει την αγορά λέγοντας διάφορα επιχειρήματα, τα οποία τα τραβάει κάπως - ποντάροντας στο ότι δεν θα τα ψάξουν και πολλοί. Έχουμε και λέμε λοιπόν:
1. Ο κ. Ιγκλέσιας αγόρασε σπίτι σε "χωριό". Το Γκαλαπαγκάρ έχει πάνω από 30 χιλιάδες κατοίκους και είναι μακρινό προάστιο της Μαδρίτης, με καλή σύνδεση μέσω προαστιακού και αυτοκινητοδρόμου. Μη φανταστείτε ότι ο αρχηγός θα μένει σε κάποια στέππα με νυσταλέες αγελάδες.
2. Δεν έγινε και τίποτα που έχει πισίνα, "όλες οι πολυκατοικίες της Μαδρίτης έχουν πισίνες". Ελπίζω αυτά να μην τα πει κανείς σε Μαδριλένο του κέντρου, γιατί θα πέσει γέλιο (αν όχι και ξύλο).
3. Την χρειάζεσαι την πισίνα, διότι η κοντινότερη θάλασσα είναι στα "500 χιλιόμετρα". Η Βαλένθια είναι στα τετρακόσια, αλλά δεν βλάπτει να τσοντάρουμε ένα 25% για να το κάνουμε να δείχνει πιο εντυπωσιακό.
4. Ο αριστερός "έχει παρεξηγηθεί ως αυτός που κοιμάται κάτω από γέφυρα, είναι άπλυτος και ντύνεται χάλια". Σύμφωνοι, αλλά με την gauche caviar (αριστερά του χαβιαριού), από την εποχή Κωστόπουλου και μετά, πάμε στο άλλο άκρο, δεν νομίζετε; Χάθηκε ο ίσιος δρόμος;

Ή μήπως αποτελεί επιχείρημα το ότι "πρέπει να αυξηθούν οι αποδοχές των Ισπανών", ώστε "να μπορούν όλοι" να αγοράζουν σπίτια τέτοιου τύπου; (Τα λόγια του κ. Ιγκλέσιας είναι αυτά. Του Πάμπλο, όχι του Χούλιο ή του Ενρίκε.)

Για να το κλείσουμε. Ένας πολιτικός που λέει πως μάχεται για τα συμφέροντα του "απλού πολίτη" δεν κερδίζει πόντους (στα δικά μου μάτια τουλάχιστον) όταν εκμεταλλεύεται στο έπακρο αυτά που μπορεί. Είτε πρόκειται για προαστιακή βίλλα, είτε πρόκειται για παράθυρα που μετατρέπουν έναν δάσκαλο πληροφορικής σε διδακτικό προσωπικό Πολυτεχνείου. Εκτός αν εκεί ακριβώς έγκειται η ειρωνεία του ονόματος Ποδέμος. (Το κάνουμε, γιατί) Μπορούμε...


10 Μαΐ 2018

Τα δήθεν στηθαία του Κηφισού

Η υστερία της Μεγάλης Εβδομάδας, με τα πρωτοσέλιδα που προσπαθούσαν να μας πείσουν για την άνοδο της εγκληματικότητας, "επί Σύριζα" βεβαίως, έδωσε τη θέση της σε ανέβασμα των τόνων για την οδική ασφάλεια. Αφορμή, το θανατηφόρο στον Κηφισό, που εντυπωσίασε περισσότερο για μια σειρά από λόγους: νταλίκα έναντι ΙΧ, υπαίτιος αδελφός Μανιάτη πολιτικού, ενδείξεις κατάχρησης αλκοόλ, άνω του ενός νεκροί, και κυρίως το ότι έγινε σε πολυσύχναστο μέρος - από το οποίο "όλοι" είναι πιθανό να περάσουν μέσα στη μέρα ή νύχτα. Δεν παύει όμως το συγκεκριμένο τροχαίο να είναι ένα από τα επτακόσια περίπου θανατηφόρα, που - σύμφωνα με τα στοιχεία της Αστυνομίας - γίνονται ετησίως σε όλο το οδικό δίκτυο και κυρίως, επτά στα δέκα, εκτός Εθνικών Οδών και αυτοκινητοδρόμων.

Είναι πολλά αυτά τα τροχαία; Ναι. Είμαστε ακόμη χειρότεροι από το μέσο όρο της Ευρώπης. Όσοι έχουμε δουλέψει για την οδική ασφάλεια θεωρούμε ότι έστω και ένας νεκρός είναι πολύς. Ταυτόχρονα, παρατηρούμε τις τάσεις και δεν μπορούμε να μη σημειώσουμε την μεγάλη μείωση. Κάποτε (πριν το 2000) είχαμε στάνταρ τους 2000 και πλέον νεκρούς ετησίως, σχεδόν 6 κάθε μέρα. Σήμερα είμαστε κοντά στους 700 - δύο τη μέρα. Η πτώση αυτή εντάθηκε στα χρόνια της κρίσης και δεν ανακόπηκε με την αλλαγή κυβέρνησης. Όποιος λοιπόν θέλει να κάνει αντιπολίτευση (ή φιλοκυβερνητική προπαγάνδα) βάσει των γενικών στατιστικών, απλά δεν έχει έδαφος. 

Μεγάλο μερίδιο στη μείωση του εθνικού προβλήματος οδικής ασφάλειας έχουν αναμφισβήτητα οι νέοι αυτοκινητόδρομοι. Ανήκει σε αυτούς ο Κηφισός; Μπορεί να έχει συνεχή ροή και πράσινες πινακίδες σε όλο το μήκος του, μέχρι τον "ολυμπιακό" κόμβο του Φαλήρου όπου καταλήγει, ωστόσο τα ποιοτικά του χαρακτηριστικά είναι πολύ διαφορετικά, τόσο από την Εγνατία όσο και από τους παραχωρημένους αυτοκινητοδρόμους. 

Όσοι διαχειρίζονται τους δρόμους με διόδια έχουν πολλά να σας πουν για το τι σημαίνει νοιάζομαι για έναν δρόμο. Είναι αμφίβολο αν έχει να σας πει κάτι αντίστοιχο η Περιφέρεια Αττικής, που είναι αρμόδια για τον Κηφισό από τον κόμβο Μεταμόρφωσης και κάτω. Αυτό είναι πραγματικά παράδοξο, αν σκεφτούμε ότι ο κυκλοφοριακός φόρτος του Κηφισού είναι μεγαλύτερος από κάθε άλλο άξονα στη χώρα και χαρακτηρίζεται συχνά από ατέλειωτα μποτιλαρίσματα, παρά τους ανισόπεδους κόμβους. 

Εδώ και είκοσι χρόνια, για παράδειγμα, υπάρχει ένα σημείο-λαιμός που φρακάρει πρώτο και ξεφρακάρει τελευταίο. Στην άνοδο, ο κόμβος της Αχαρνών μειώνει το πλάτος από τέσσερις σε τρεις λωρίδες. Παρόλο που το σημείο αυτό "φωνάζει" ότι έχει πρόβλημα, αλλά και ότι υπάρχει χώρος για λύση χωρίς μεγάλο κόστος, δεν γίνεται απολύτως τίποτα. Προσπαθώ να καταλάβω τι είναι αυτό που εμποδίζει. Η Περιφέρεια αλλά και το Υπουργείο Υποδομών/Μεταφορών έχουν συγκοινωνιολόγους-αστέρια που συμμετείχαν, μεταξύ άλλων (και μαζί με άλλους, εν προκειμένω), στην επιτυχή ρύθμιση κυκλοφορίας στην απαιτητική διοργάνωση της Ολυμπιάδας 2004. Η χώρα έχει ικανούς μελετητές που υπολειτουργούν ή ξενιτεύονται. Οι εταιρείες αυτοκινητοδρόμων επίσης, έχουν εμπειρία από τέτοια ζητήματα και την επίλυσή τους. (Παρόμοιο ζήτημα σε κόμβο της Αττικής Οδού λύθηκε από τους διαχειριστές της μέσα σε λίγους μήνες, με μια απλή αλλαγή διάταξης κρασπέδων και διαγράμμισης.) 

Πώς είναι δυνατόν να μην ενδιαφέρει η κατάσταση του Κηφισού, την οποία μάλιστα την "πληρώνει" η οικονομία συνολικά, αν συνυπολογίσουμε την αξία που έχει ο χαμένος χρόνος τόσων χιλιάδων χρηστών της; Και δεν μένω στους κατά νόμο αρμοδίους ή στους ομοειδείς επαγγελματίες που προανέφερα. Πέρα από μερικές μοναχικές - εν τέλει - φωνές, όπως ορισμένοι πρώην πρόεδροι των συγκοινωνιολόγων (δείτε εδώ και εδώ), η κατάσταση του Κηφισού δεν απασχολεί τους ειδικούς. Οι "θέσεις του συλλόγου", με λίγες λαμπρές εξαιρέσεις (για τις οποίες έγραψα κάποτε), συνήθως έμοιαζαν με εκ-θέσεις ιδεών. Φαίνεται ότι άλλα θέματα, όπως το τραμ και το ποδήλατο, είναι πιο σέξυ, μια και για αυτά γράφουν [γράφουμε!] συχνά, αυθορμήτως, κάποιοι ειδικοί (και ακόμη συχνότερα κάποιοι άσχετοι). 

Θαυμάζω όμως πραγματικά τη διαχρονική σιγή σε πράγματα που βγάζουν μάτι. Όπως τα δήθεν στηθαία του Κηφισού. Δείτε εδώ μία από τις φωτογραφίες του πρόσφατου τροχαίου. Αυτό το καγκελάκι (που δεν συγκρατεί παρά μόνο, ενδεχομένως, σπρώξιμο από χέρι μικρού παιδιού - σίγουρα όχι πρόσκρουση οποιουδήποτε οχήματος), διαχωρίζει ρεύματα κυκλοφορίας. Για πολλά χρόνια, ήταν το μοναδικό διαχωριστικό σε όλο το μήκος του "αυτοκινητοδρόμου", τοποθετημένο πάνω στο κράσπεδο τύπου Trief. Η συγκεκριμένη διαμόρφωση προσφέρεται για χαμηλές ταχύτητες και σίγουρα όχι για αυτές που αναπτύσσονται στον Κηφισό. Όσες πινακίδες 60 χλμ/ώρα και να βάλεις, στον δρόμο αυτό θέλεις κάτι διαφορετικό. 

Ένα τέτοιο διαχωριστικό καβάλησε το φορτηγό που ανέβαινε την Αθηνών-Λαμίας πριν μπει στο αντίθετο ρεύμα, πέσει κάθετα στα (κανονικά, πλην σχεδιασμένα για πλάγιες εκτροπές) στηθαία που διαχωρίζουν με τον παράπλευρο και τα διαλύσει κι αυτά, παρασύροντας στο μεταξύ τα 2 ΙΧ της καθόδου. Το πέρασε "αέρα". Δείτε το βίντεο.

Το σωστό* στηθαίο δεν είναι το τέλειο στηθαίο. Δεν υπάρχουν τέτοια, αλλά χρησιμοποιώντας όσα προβλέπουν οι προδιαγραφές, έχεις μεγαλύτερη πιθανότητα να επαναφέρεις ακόμη και τον επικίνδυνο αυτό νταλικέρη στην κανονική του πορεία. Ένα ανύπαρκτο στηθαίο, όπως εδώ, είναι εγγύηση για ατυχήματα. Και όσες κορώνες κι αν ακουστούν, αν δεν αντιμετωπιστεί αυτό το βασικό, ο Κηφισός θα είναι πάντα μια πληγή για την οδική ασφάλεια. Ας ξυπνήσουμε.

*Κι όταν το έχεις, βέβαια, το σωστό στηθαίο, δεν αρκεί από μόνο του: πρέπει να είναι σωστά τοποθετημένο και καλά στερεωμένο. Έχει η Περιφέρεια Αττικής κάποιον υπεύθυνο που να έχει την έγνοια να ελέγχει περιοδικά τα μπουλόνια, να επιδιορθώνει σύντομα τις ζημιές, να τις επισημαίνει άμεσα για προειδοποίηση της λοιπής κυκλοφορίας, να λογοδοτήσει και σε ακραίες περιπτώσεις να καθήσει στο εδώλιο αν κάτι από όλα αυτά δεν έχει γίνει σωστά; Ας μην ρωτήσουμε αν έχει κάποιον που μεριμνά για το αν υπάρχουν τοποθετημένα τα σωστά στηθαία.  




2 Μαΐ 2018

Τα ανορθόδοξα κακώς κείμενα

Θα διαβάσατε για αυτό το "κείμενο εργασίας" που κυκλοφόρησε, στο οποίο η χριστιανική ορθοδοξία ταυτίζεται με το τέλμα. Η ρηχότητα της ανάλυσης είναι εντυπωσιακή. Με αναφορές σε προπολεμικά κείμενα του Μπερντιάεφ, στον Μαξ Βέμπερ (της προτεσταντικής εργασιακής ηθικής) και στον Χάντιγκτον των μεταψυχροπολεμικών συγκρουσιακών μοντέλων, η ανάλυση απλά προσπερνά 40 χρόνια κομμουνισμού της ανατολικής Ευρώπης και ειδικότερα την αιτία για την επικράτησή του: που δεν είναι άλλη από το γεγονός, ότι τα σοβιετικά στρατεύματα μπήκαν πρώτα στις χώρες του μετέπειτα ανατολικού μπλοκ. Παρ' όλα αυτά, το κείμενο προσπαθεί να μας πείσει ότι η ανατολική Ευρώπη απέκτησε κομμουνισμό, επειδή ήταν ορθόδοξη.

Και οι Έλληνες, κύριε; Οι Τζάνκοφ και Νικόλοβα (συγγραφείς του επίμαχου κειμένου) δεν πολυασχολούνται με τον κατά πλειοψηφία ορθόδοξο λαό μας. Ευτυχώς την εξήγηση τη δίνει η μετα-ανάλυση του Μπλούμπεργκ: οι Έλληνες ήταν πλούσιοι (!) και ήξεραν από καπιταλισμό, γι' αυτό και δεν τσίμπησαν. Μπροστά σε τέτοια καταλυτική απλότητα, πού να κάτσεις να εξηγήσεις τον ελληνικό εμφύλιο, ή την παλιότερη άμιλλα Ελλήνων και Σέρβων στο εμπόριο της Βαλκανικής;

Θα ήταν απορίας άξιο, το πώς το τζανκο-κείμενο (pun intended) δημοσιεύτηκε με λογότυπο διεθνούς οργανισμού. Θα αποφύγω φρονίμως να μπω σε λεπτομέρειες που έχουν να κάνουν με τωρινές συγκυρίες αξιώματος και προεδρίας γειτονικής μας χώρας. Όποιος θέλει μπορεί να κάτσει και να αναλύσει, το γιατί άλλα κείμενα περνάνε από πολλαπλά κόσκινα επιστημονικής αρτιότητας ενώ -αντίθετα- πέρασε "αέρα" το συγκεκριμένο, που μπερδεύει συσχέτιση και αιτιότητα ("δυστυχισμένοι οι ανατολικοευρωπαίοι, ορθόδοξοι οι ανατολικοευρωπαίοι, πρώην κομμουνιστές οι ανατολικοευρωπαίοι, άρα δυστυχισμένοι και ευεπίφοροι στον μαρξισμό οι ορθόδοξοι").

Το πολύ ενδιαφέρον είναι ότι μόλις λίγες μέρες αργότερα δημοσιεύτηκε επιφυλλίδα στην δεξιά γερμανική εφημερίδα Welt, με αναλόγως εξωφρενικούς ισχυρισμούς. Ο έμπειρος αρθρογράφος Ματίας Χάινε, στο 52ο κείμενο της σειράς κειμένων Εσπερία (Abendland), πληροφορεί το φιλοκυβερνητικό κοινό της ηγετικής ευρωπαϊκής δύναμης ότι η έννοια της εργασίας - με την αξία που της δίνεται στη Δύση - υπάρχει μόνο στην αγγλική και τη γερμανική γλώσσα. Λες και η δουλειά, τα σλάβικα ραμπότα / ραντ κ.λπ., το τούρκικο ις είναι αποκυήματα της φαντασίας.

Ο Χάινε - ξέροντας ότι η Γερμανία έχει ισορροπία προτεσταντών και καθολικών - δεν τοποθετεί την έναρξη της καθιέρωσης της εργασίας στον προτεσταντισμό, αλλά πηγαίνει πίσω στο λατινικό ρητό ora et labora, ήτοι προσευχήσου και εργάζου. Το έτος 540, στο οποίο τοποθετείται ο κανόνας του Αγίου Βενεδίκτου, δεν υπήρχε σχίσμα και ο συγκεκριμένος άγιος τιμάται από όλη τη χριστιανοσύνη. Ωστόσο, ο αρθρογράφος όχι απλά τον χρεώνει στον καθολικισμό αλλά διατυπώνει τον ισχυρισμό ότι "είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ορθόδοξους μοναχούς που να καθαρίζουν δάση ή να αποξηραίνουν βάλτους". Δεν είμαι βαθύς γνώστης καμίας θρησκευτικής παράδοσης αλλά από όσα έχω περιστασιακά και μόνο διαβάσει και ακούσει, τα παραδείγματα τιμής προς την εργασία καθώς και εργατικών μοναχών είναι όχι απλώς πολλά αλλά αποτελούν το πρότυπο και στην ορθοδοξία.

Το κείμενο της εφημερίδας καταλήγει με μια ιδιαίτερα διεστραμμένη παρουσίαση της σχέσης μαρξισμού και ορθοδοξίας. Για τον Μαρξ, η εργασία ήταν θεμέλιος λίθος του πνευματικού του οικοδομήματος, λέει. Μια τέτοια ιδέα, "μόνο ένας δυτικός [δηλ. ο Μαρξ] θα μπορούσε να την έχει". Ως εκ τούτου, ήταν ξεκάθαρο, ότι ο ορθόδοξος κόσμος αργά ή γρήγορα θα αποκήρυσσε τον μαρξισμό.

Μας μπέρδεψαν λοιπόν οι εξαιρετικοί αναλυτές. Η ορθοδοξία έκανε τους ανατολικοευρωπαίους περισσότερο ή λιγότερο κομμουνιστές; Οι Ούγγροι και άλλοι λαοί με υψηλά ποσοστά αυτοκτονιών κα απαισιοδοξίας, είναι ορθοδοξότεροι από τους Έλληνες; Η κρίση του 2008 και εξής τοποθετεί πια την Ελλάδα στην ανατολική Ευρώπη, ή εξακολουθούμε να έχουμε φράγκα και να μετατρέπουμε σε ευρωπαϊστή/καπιταλιστή ακόμη και τον αριστεριστή μας σημερινό ηγέτη; Και το τελευταίο ερώτημα, παιδιά δεν πάτε στη γωνία να δείτε αν έρχομαι;