Τα ανορθόδοξα κακώς κείμενα

Θα διαβάσατε για αυτό το "κείμενο εργασίας" που κυκλοφόρησε, στο οποίο η χριστιανική ορθοδοξία ταυτίζεται με το τέλμα. Η ρηχότητα της ανάλυσης είναι εντυπωσιακή. Με αναφορές σε προπολεμικά κείμενα του Μπερντιάεφ, στον Μαξ Βέμπερ (της προτεσταντικής εργασιακής ηθικής) και στον Χάντιγκτον των μεταψυχροπολεμικών συγκρουσιακών μοντέλων, η ανάλυση απλά προσπερνά 40 χρόνια κομμουνισμού της ανατολικής Ευρώπης και ειδικότερα την αιτία για την επικράτησή του: που δεν είναι άλλη από το γεγονός, ότι τα σοβιετικά στρατεύματα μπήκαν πρώτα στις χώρες του μετέπειτα ανατολικού μπλοκ. Παρ' όλα αυτά, το κείμενο προσπαθεί να μας πείσει ότι η ανατολική Ευρώπη απέκτησε κομμουνισμό, επειδή ήταν ορθόδοξη.

Και οι Έλληνες, κύριε; Οι Τζάνκοφ και Νικόλοβα (συγγραφείς του επίμαχου κειμένου) δεν πολυασχολούνται με τον κατά πλειοψηφία ορθόδοξο λαό μας. Ευτυχώς την εξήγηση τη δίνει η μετα-ανάλυση του Μπλούμπεργκ: οι Έλληνες ήταν πλούσιοι (!) και ήξεραν από καπιταλισμό, γι' αυτό και δεν τσίμπησαν. Μπροστά σε τέτοια καταλυτική απλότητα, πού να κάτσεις να εξηγήσεις τον ελληνικό εμφύλιο, ή την παλιότερη άμιλλα Ελλήνων και Σέρβων στο εμπόριο της Βαλκανικής;

Θα ήταν απορίας άξιο, το πώς το τζανκο-κείμενο (pun intended) δημοσιεύτηκε με λογότυπο διεθνούς οργανισμού. Θα αποφύγω φρονίμως να μπω σε λεπτομέρειες που έχουν να κάνουν με τωρινές συγκυρίες αξιώματος και προεδρίας γειτονικής μας χώρας. Όποιος θέλει μπορεί να κάτσει και να αναλύσει, το γιατί άλλα κείμενα περνάνε από πολλαπλά κόσκινα επιστημονικής αρτιότητας ενώ -αντίθετα- πέρασε "αέρα" το συγκεκριμένο, που μπερδεύει συσχέτιση και αιτιότητα ("δυστυχισμένοι οι ανατολικοευρωπαίοι, ορθόδοξοι οι ανατολικοευρωπαίοι, πρώην κομμουνιστές οι ανατολικοευρωπαίοι, άρα δυστυχισμένοι και ευεπίφοροι στον μαρξισμό οι ορθόδοξοι").

Το πολύ ενδιαφέρον είναι ότι μόλις λίγες μέρες αργότερα δημοσιεύτηκε επιφυλλίδα στην δεξιά γερμανική εφημερίδα Welt, με αναλόγως εξωφρενικούς ισχυρισμούς. Ο έμπειρος αρθρογράφος Ματίας Χάινε, στο 52ο κείμενο της σειράς κειμένων Εσπερία (Abendland), πληροφορεί το φιλοκυβερνητικό κοινό της ηγετικής ευρωπαϊκής δύναμης ότι η έννοια της εργασίας - με την αξία που της δίνεται στη Δύση - υπάρχει μόνο στην αγγλική και τη γερμανική γλώσσα. Λες και η δουλειά, τα σλάβικα ραμπότα / ραντ κ.λπ., το τούρκικο ις είναι αποκυήματα της φαντασίας.

Ο Χάινε - ξέροντας ότι η Γερμανία έχει ισορροπία προτεσταντών και καθολικών - δεν τοποθετεί την έναρξη της καθιέρωσης της εργασίας στον προτεσταντισμό, αλλά πηγαίνει πίσω στο λατινικό ρητό ora et labora, ήτοι προσευχήσου και εργάζου. Το έτος 540, στο οποίο τοποθετείται ο κανόνας του Αγίου Βενεδίκτου, δεν υπήρχε σχίσμα και ο συγκεκριμένος άγιος τιμάται από όλη τη χριστιανοσύνη. Ωστόσο, ο αρθρογράφος όχι απλά τον χρεώνει στον καθολικισμό αλλά διατυπώνει τον ισχυρισμό ότι "είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ορθόδοξους μοναχούς που να καθαρίζουν δάση ή να αποξηραίνουν βάλτους". Δεν είμαι βαθύς γνώστης καμίας θρησκευτικής παράδοσης αλλά από όσα έχω περιστασιακά και μόνο διαβάσει και ακούσει, τα παραδείγματα τιμής προς την εργασία καθώς και εργατικών μοναχών είναι όχι απλώς πολλά αλλά αποτελούν το πρότυπο και στην ορθοδοξία.

Το κείμενο της εφημερίδας καταλήγει με μια ιδιαίτερα διεστραμμένη παρουσίαση της σχέσης μαρξισμού και ορθοδοξίας. Για τον Μαρξ, η εργασία ήταν θεμέλιος λίθος του πνευματικού του οικοδομήματος, λέει. Μια τέτοια ιδέα, "μόνο ένας δυτικός [δηλ. ο Μαρξ] θα μπορούσε να την έχει". Ως εκ τούτου, ήταν ξεκάθαρο, ότι ο ορθόδοξος κόσμος αργά ή γρήγορα θα αποκήρυσσε τον μαρξισμό.

Μας μπέρδεψαν λοιπόν οι εξαιρετικοί αναλυτές. Η ορθοδοξία έκανε τους ανατολικοευρωπαίους περισσότερο ή λιγότερο κομμουνιστές; Οι Ούγγροι και άλλοι λαοί με υψηλά ποσοστά αυτοκτονιών κα απαισιοδοξίας, είναι ορθοδοξότεροι από τους Έλληνες; Η κρίση του 2008 και εξής τοποθετεί πια την Ελλάδα στην ανατολική Ευρώπη, ή εξακολουθούμε να έχουμε φράγκα και να μετατρέπουμε σε ευρωπαϊστή/καπιταλιστή ακόμη και τον αριστεριστή μας σημερινό ηγέτη; Και το τελευταίο ερώτημα, παιδιά δεν πάτε στη γωνία να δείτε αν έρχομαι;