Μια πρόσφατη πλάκα με έναν καλό φίλο είχε να κάνει με την εθνική ποδοσφαίρου "επί Σύριζα" και παλιότερα. Επιχειρώντας να κάνω τον ακριβολόγο, του θύμισα ότι η πρώτη ήττα από τις νήσους Φερόες συνέβη επί Σαμαρά, το 2014. "Ναι, αλλά τότε ο Σύριζα ερχόταν!" μου απάντησε με αμείωτη διάθεση χαβαλέ.
Το κλείσαμε εκεί, αλλά η στιχομυθία ήταν αφορμή προβληματισμού. Πότε τελικά άρχισε να αφήνει το στίγμα της η αντιμνημονιακή ορμή; Αυστηρά μιλώντας η απάντηση είναι μονοσήμαντη - τον Ιανουάριο 2015 με τον σχηματισμό κυβέρνησης Τσίπρα-Καμμένου. Για αυτά της τα πεπραγμένα μπορεί να κριθεί και μόνο, πρωτίστως πολιτικά αλλά και με οποιονδήποτε άλλο τρόπο προβλέπει η έννομη τάξη και οι κανόνες του πολιτεύματος. Οι εκλογές που έρχονται θα δείξουν τι επιθυμούν οι πολίτες, αυτός είναι ο τρόπος και κανένας άλλος. Έως τις 7 Ιουλίου τουλάχιστον, άρα για σχεδόν 4,5 χρόνια, έχουμε μια κυβέρνηση συγκεκριμένης (δι)κομματικής στήριξης.
Η επιρροή όμως άρχισε πολύ νωρίτερα από τη νίκη στις εθνικές εκλογές. Πριν και από τις ευρωεκλογές της προηγούμενης χρονιάς, που ήταν το προανάκρουσμα. Ο Σύριζα "ερχόταν" σχεδόν με μαθηματική ακρίβεια από το 2012. Ένας άλλος φίλος τον είχε αποκαλέσει "τον τελευταίο μεσεγγυούχο".
Οι πρώτες εκλογές έγιναν Μάιο του 2012 (την πρώτη Κυριακή) και όπως όλοι θυμόμαστε ήταν η πρώτη ένδειξη ότι κάτι αλλάζει - με δεύτερον τον Σύριζα μπροστά από το Πασόκ, και κανένα κόμμα άνω του 20%.
Τον ίδιο Μάιο -με μια προσωπική αφορμή- συνειδητοποίησα ότι η χώρα ήταν εύθραυστη από όσο νόμιζα, κάτι που ένιωσα να γίνεται αισθητό και στον μικρόκοσμο όσων από εμάς δεν είχαμε πάθει κάτι σοβαρό (ανεργία, κατάρρευση εσόδων κ.λπ.). Οι εμπορικές τράπεζες βρίσκονταν σε πανικό, καθώς κέρδιζε έδαφος ένα κλίμα ανταρσίας απέναντι στα συμφωνηθέντα. Κι όσο κι αν δεν είναι τίποτε απόλυτα προσωποποιημένο, είναι γεγονός ότι η στάση Λαφαζάνη -που έθεσε ανοιχτά θέμα εξόδου από το ευρώ- σήμανε καμπανάκι.
Η χώρα ήταν σε ομηρία, άμεση συνέπεια της οποίας ήταν η πόλωση (από 10 μονάδες κέρδισαν ΝΔ και Σύριζα μέσα σε ένα μήνα - λέτε να γίνει κάτι παρόμοιο και τώρα;) αλλά και η υποχρέωση που αισθάνονταν όλοι να δείξουν ότι κατά βάθος είναι αντιμνημονιακοί. (Θυμάστε τον Σαμαρά που έσκιζε τα μνημόνια κάθε μέρα, σελίδα-σελίδα;) Η πολιτική πίεση, εκτός από τις συστηματικές διαδηλώσεις και απεργίες, πήρε και άλλες μορφές που έως τότε δεν είχαμε συνηθίσει. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν τα πανεπιστημιακά "ντου": παρεμποδίσεις λεκτικές αλλά και φυσικές, πολύ πέρα από το heckling και αντίθετα με κάθε έννοια ισηγορίας. Εξίσου παράλογη έως και εμπρηστική ήταν και η εξουσία, αν θυμηθούμε την ιστορία της ΕΡΤ που έγινε ΝΕΡΙΤ - συναγωνιζόμενη σε αγαρμποσύνη τις λεωφορειακές ΣΕΠ, σκοτεινή σελίδα του πατρός Μητσοτάκη.
Την άνοιξη του 2012, αμέσως μετά τον πρώτο ενθουσιασμό από τα ψαλιδισμένα ποσοστά του παλιού δικομματισμού, ο προβληματισμός ήταν βαθύς. Προσωπικά, τότε ήταν που άρχισα να αναζητώ διεξόδους εκτός της χώρας.
Επτάμισι περίπου χρόνια είχε κρατήσει η πολύ πιο σκοτεινή ανωμαλία του παρελθόντος που δεν ζήσαμε (αν και είμαστε πεπεισμένοι ότι θα αισθανόμασταν "αντιστασιακοί", οι περισσότεροι): η αρχική αναμονή, για κάποιους (λίγους;) ανακούφιση, σύντομα τελείωσε, καθώς ήταν φανερό ότι η χώρα έμπλεξε σε περιπέτεια. Οι εκλογές ήταν και το 1967 (όπως και το 2012) προγραμματισμένες για την πρώτη Κυριακή του Μαΐου, τις σταμάτησαν όμως (τότε, και δυο ακόμη φορές) τα άρματα.
Επτάμισι περίπου είναι και τα χρόνια που μεσολαβούν από τα "μεταγωγικά που μετέφεραν ευρώ" (αλήθεια; ψέμα; φήμη σίγουρα) έως τον προσεχή Ιούλιο και το μόνο που θέλω να βλέπω είναι όλο και περισσότερα σημάδια ομαλής και λογικής μετάβασης από την αντιμνημονιακή παλαβομάρα - που βρήκε την κορύφωσή της με τη μνημειώδη στιγμή ανελευθερίας των capital controls και ενός ακόμη πρόχειρου, παρορμητικού ιουλιανού δημοψηφίσματος - σε μια κανονική, όσο μπορεί να γίνει (επί συνθηκών enhanced surveillance), πραγματικότητα.
Τα εισιτήρια της καθόδου για τις εκλογές, πάντως, τα έχουμε βγάλει μετ' επιστροφής...
Το κλείσαμε εκεί, αλλά η στιχομυθία ήταν αφορμή προβληματισμού. Πότε τελικά άρχισε να αφήνει το στίγμα της η αντιμνημονιακή ορμή; Αυστηρά μιλώντας η απάντηση είναι μονοσήμαντη - τον Ιανουάριο 2015 με τον σχηματισμό κυβέρνησης Τσίπρα-Καμμένου. Για αυτά της τα πεπραγμένα μπορεί να κριθεί και μόνο, πρωτίστως πολιτικά αλλά και με οποιονδήποτε άλλο τρόπο προβλέπει η έννομη τάξη και οι κανόνες του πολιτεύματος. Οι εκλογές που έρχονται θα δείξουν τι επιθυμούν οι πολίτες, αυτός είναι ο τρόπος και κανένας άλλος. Έως τις 7 Ιουλίου τουλάχιστον, άρα για σχεδόν 4,5 χρόνια, έχουμε μια κυβέρνηση συγκεκριμένης (δι)κομματικής στήριξης.
Η επιρροή όμως άρχισε πολύ νωρίτερα από τη νίκη στις εθνικές εκλογές. Πριν και από τις ευρωεκλογές της προηγούμενης χρονιάς, που ήταν το προανάκρουσμα. Ο Σύριζα "ερχόταν" σχεδόν με μαθηματική ακρίβεια από το 2012. Ένας άλλος φίλος τον είχε αποκαλέσει "τον τελευταίο μεσεγγυούχο".
Οι πρώτες εκλογές έγιναν Μάιο του 2012 (την πρώτη Κυριακή) και όπως όλοι θυμόμαστε ήταν η πρώτη ένδειξη ότι κάτι αλλάζει - με δεύτερον τον Σύριζα μπροστά από το Πασόκ, και κανένα κόμμα άνω του 20%.
Τον ίδιο Μάιο -με μια προσωπική αφορμή- συνειδητοποίησα ότι η χώρα ήταν εύθραυστη από όσο νόμιζα, κάτι που ένιωσα να γίνεται αισθητό και στον μικρόκοσμο όσων από εμάς δεν είχαμε πάθει κάτι σοβαρό (ανεργία, κατάρρευση εσόδων κ.λπ.). Οι εμπορικές τράπεζες βρίσκονταν σε πανικό, καθώς κέρδιζε έδαφος ένα κλίμα ανταρσίας απέναντι στα συμφωνηθέντα. Κι όσο κι αν δεν είναι τίποτε απόλυτα προσωποποιημένο, είναι γεγονός ότι η στάση Λαφαζάνη -που έθεσε ανοιχτά θέμα εξόδου από το ευρώ- σήμανε καμπανάκι.
Η χώρα ήταν σε ομηρία, άμεση συνέπεια της οποίας ήταν η πόλωση (από 10 μονάδες κέρδισαν ΝΔ και Σύριζα μέσα σε ένα μήνα - λέτε να γίνει κάτι παρόμοιο και τώρα;) αλλά και η υποχρέωση που αισθάνονταν όλοι να δείξουν ότι κατά βάθος είναι αντιμνημονιακοί. (Θυμάστε τον Σαμαρά που έσκιζε τα μνημόνια κάθε μέρα, σελίδα-σελίδα;) Η πολιτική πίεση, εκτός από τις συστηματικές διαδηλώσεις και απεργίες, πήρε και άλλες μορφές που έως τότε δεν είχαμε συνηθίσει. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν τα πανεπιστημιακά "ντου": παρεμποδίσεις λεκτικές αλλά και φυσικές, πολύ πέρα από το heckling και αντίθετα με κάθε έννοια ισηγορίας. Εξίσου παράλογη έως και εμπρηστική ήταν και η εξουσία, αν θυμηθούμε την ιστορία της ΕΡΤ που έγινε ΝΕΡΙΤ - συναγωνιζόμενη σε αγαρμποσύνη τις λεωφορειακές ΣΕΠ, σκοτεινή σελίδα του πατρός Μητσοτάκη.
Την άνοιξη του 2012, αμέσως μετά τον πρώτο ενθουσιασμό από τα ψαλιδισμένα ποσοστά του παλιού δικομματισμού, ο προβληματισμός ήταν βαθύς. Προσωπικά, τότε ήταν που άρχισα να αναζητώ διεξόδους εκτός της χώρας.
Επτάμισι περίπου χρόνια είχε κρατήσει η πολύ πιο σκοτεινή ανωμαλία του παρελθόντος που δεν ζήσαμε (αν και είμαστε πεπεισμένοι ότι θα αισθανόμασταν "αντιστασιακοί", οι περισσότεροι): η αρχική αναμονή, για κάποιους (λίγους;) ανακούφιση, σύντομα τελείωσε, καθώς ήταν φανερό ότι η χώρα έμπλεξε σε περιπέτεια. Οι εκλογές ήταν και το 1967 (όπως και το 2012) προγραμματισμένες για την πρώτη Κυριακή του Μαΐου, τις σταμάτησαν όμως (τότε, και δυο ακόμη φορές) τα άρματα.
Επτάμισι περίπου είναι και τα χρόνια που μεσολαβούν από τα "μεταγωγικά που μετέφεραν ευρώ" (αλήθεια; ψέμα; φήμη σίγουρα) έως τον προσεχή Ιούλιο και το μόνο που θέλω να βλέπω είναι όλο και περισσότερα σημάδια ομαλής και λογικής μετάβασης από την αντιμνημονιακή παλαβομάρα - που βρήκε την κορύφωσή της με τη μνημειώδη στιγμή ανελευθερίας των capital controls και ενός ακόμη πρόχειρου, παρορμητικού ιουλιανού δημοψηφίσματος - σε μια κανονική, όσο μπορεί να γίνει (επί συνθηκών enhanced surveillance), πραγματικότητα.
Τα εισιτήρια της καθόδου για τις εκλογές, πάντως, τα έχουμε βγάλει μετ' επιστροφής...
