27 Φεβ 2013

Οι ξένοι και τα τραίνα

Σαν σήμερα 27/2, το 1869, λειτούργησε ο πρώτος ελληνικός σιδηρόδρομος, ο νυν "ηλεκτρικός". Τότε επρόκειτο για τη γραμμή Αθήνας-Πειραιά. Υπερηφάνως τον συγκαταλέγουμε στα πρώτα μετρό της Ευρώπης, μόνο που αυτό δεν είναι απόλυτα σωστό: τότε, η πρωτεύουσα και το επίνειό της ήταν χωριστές πόλεις.

Αύριο 28/2 (144 χρόνια και μία μέρα μετά) διαβάζουμε ότι θα εγκαινιαστεί μια νέα σιδηροδρομική γραμμή πειραϊκού ενδιαφέροντος. Το λιμάνι των κοντέινερ στο Ικόνιο θα συνδεθεί με το υπόλοιπο δίκτυο.

Και στις δύο αυτές γραμμές, η συμμετοχή ξένων - χωρίς να αποτελεί "το παν" - αποτέλεσε καταλύτη σε κρίσιμες φάσεις. Ο βρετανός εργολάβος Πίκερινγκ (πέθανε στην Ελλάδα το 1886) ήταν ο ανάδοχος (μετά από δεκαετίες "διαβουλεύσεων") της κατασκευής του μετέπειτα "ΗΣΑΠ". Η κινεζική Cosco, που έχει αναλάβει με σύμβαση παραχώρησης το σταθμό των εμπορευματοκιβωτίων, πίεσε όσο λίγοι για την ολοκλήρωση της νέας γραμμής που προχωρούσε "κούτσα-κούτσα" και ίχνη της (γέφυρες, τούνελ) βλέπαμε όσοι οδηγούσαμε στις ανθυγιεινές διαδρομές του Σχιστού, του μνημείου Πλουμπίδη (Δαφνί-Σκαραμαγκάς) και της δυτικής περιφερειακής Αιγάλεω.

Η εξέλιξη αυτή είναι μια ευχάριστη νότα στη συνολική "παγωμένη" κατάσταση των ελληνικών σιδηροδρόμων. Πρόσφατη ήταν η "μυρωδάτη" εμπειρία της παρέας στο σιδηροδρομικό σταθμό του Ναυπλίου. Το υποτίθεται διατηρητέο τραίνο χρησιμοποιείται ως κοινόχρηστο αποχωρητήριο, μια και η παρακείμενη τουαλέτα του σταθμού είναι κλειδωμένη.

Το ενδιαφέρον είναι ότι η γραμμή Κορίνθου-Αργολίδας, σε αντίθεση με άλλες του μετρικού πελοποννησιακού δικτύου, έχει αξιόλογες πιθανότητες επιτυχίας σε ενδεχόμενη επαναλειτουργία - μια και σε συνδυασμό με τον προαστιακό μπορεί να κάνει ελκυστική, από πλευράς χρόνου διαδρομής, τη σύνδεση Αθήνας - Αργοναυπλίας. Προκαλεί λοιπόν (ακόμη και για όσους είμαστε "συνηθισμένοι" σε τέτοιες εικόνες) έκπληξη και θλίψη η εικόνα εγκατάλειψης που συναντήσαμε ειδικά στο συγκεκριμένο χώρο.

Κάποιοι βέβαια θα αποδώσουν "στους ξένους" αυτή την κακή εικόνα. Ακόμη όμως κι αν θεωρούσαμε "ξενόφερτα" (που δεν είναι ακριβώς έτσι) τα "μνημόνια" - εξαιτίας των οποίων σταμάτησαν πολλά σιδηροδρομικά δρομολόγια σε όλη τη χώρα - νομίζω ότι κανένας "ανθέλληνας" δεν εμπόδισε τους δικούς μας αρμόδιους να βάλουν μια στοιχειώδη περίφραξη για όσο καιρό παραμένει σε αναστολή η λειτουργία του σταθμού.




22 Φεβ 2013

Το πουλί του καιρού

Στην ιταλική κρατική ραδιοτηλεόραση (RAI), οι μετεωρολόγοι είναι λιγάκι ψαρωτικοί. Εμφανίζονται με στολή αεροπορίας. Δεν θυμάμαι αν το ίδιο γινόταν κι εδώ την εποχή της ΥΕΝΕΔ. Πάντως η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ), όπως πληροφορούμαστε από την ιστοσελίδα της, είχε ιδρυθεί στους κόλπους του τότε Υπουργείου Αεροπορίας.

Ο τηλεοπτικός ανταγωνισμός παγκοσμίως δεν έχει αφήσει απέξω τους παρουσιαστές δελτίων καιρού. Ο "wacky weatherman" που υποδύεται ο Στηβ Μάρτιν στην ταινία-εμμονή μου (L.A. Story, 1991) ήταν ένα ρεαλιστικό δείγμα. Ο γερμανός μετεωρολόγος (διπλωματούχος) του κρατικού καναλιού λέγεται Benedikt Vogel αλλά εμφανίζεται ως Ben Wettervogel (= το πουλί του καιρού). Εμείς πάλι ζήσαμε την Πετρούλα, που ευτυχώς (μας) τελείωσε.

Για την ποιότητα των προγνώσεων, που είναι το ζητούμενο πέρα από τα χαρωπά εφέ, θα είχε κανείς να πει πολλά. Η εμπειρία μου στη δουλειά, όπου συχνά βασιζόμαστε σε καλές και έγκαιρες καιρικές προγνώσεις, δεν είναι η καλύτερη. Καταλαβαίνω τη βασική δικαιολογία που ακούω από μετεωρολόγους. Τα χαμηλά βαρομετρικά έρχονται από Ιταλία μεριά και η Ελλάδα είναι πολύ στενή. Άρα, από τη στιγμή που θα επηρεαστεί ένας σταθμός στο ελληνικό έδαφος (στα δυτικά), μέχρι την εκδήλωση των φαινομένων π.χ. στην ανατολική Πελοπόννησο ή στη ραχοκοκκαλιά Αθήνας-Θεσσαλονίκης, ο χρόνος που μεσολαβεί είναι πολύ μικρός. Αυτό μου είναι γενικά κατανοητό. 

Δεν είναι όμως εξίσου κατανοητό το έκτακτο δελτίο επιδείνωσης καιρού που επισήμως φαίνεται να έχει εκδοθεί στις 8:00 σήμερα το πρωί - σήμερα, που ήδη από τις 5:00 έριχνε καρεκλοπόδαρα. Ανέτρεξα στα αρχεία μου. Το σημερινό δελτίο της ΕΜΥ είχε αύξοντα αριθμό 07. Το προηγούμενο, 06, είχε εκδοθεί στις 12 Φεβρουαρίου και αφορούσε βροχές και χιόνια. Με άλλα λόγια, δεν υπήρξε έκτακτη προειδοποίηση για την ιδιαίτερα έντονη πρωινή βροχόπτωση που, με εξαίρεση τον αριθμό των θυμάτων, συγκρίθηκε ακόμη και με αυτή του 1961.

Η ιστορία έχει και συνέχεια, καθώς η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (ΓΓΠΠ) ("καρφώνοντας" την ΕΜΥ;) στο διαβιβαστικό της γράφει ότι έλαβε το έκτακτο δελτίο στις 10:30 το πρωί! Και σαν κερασάκι στην τούρτα μπορεί να αναφερθεί νέο διαβιβαστικό (από παραλήπτη της ειδοποίησης της ΓΓΠΠ), που εστάλη το ίδιο απόγευμα, και καλούσε τρίτους φορείς να "θέσουν σε ετοιμότητα το μηχανισμό", ενώ είχαν σχεδόν αρχίσει να στεγνώνουν (που λέει ο λόγος) τα νερά στην Αττική!

Δεν πιστεύω ότι με ένστολη ΕΜΥ α-λα-ιταλιάνα θα είχαμε καλύτερα αποτελέσματα (σάμπως θα έπεφτε ντροπιασμένος πάνω στο ξίφος του ο αξιωματικός που θα ήταν υπεύθυνος για το λάθος;). Θα άξιζε τον κόπο, ούτως ή άλλως, ένα γερό "ξεσκόνισμα" της υπηρεσίας αυτής από το Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης - πόσους απασχολεί, πόσο αμείβονται, τι δαπανούν, τι δουλειά κάνουν, πόσο βοηθούν την κοινωνία; Εμείς τους πληρώνουμε, άλλωστε.

Ωστόσο, πιο πολύ κι από την αποτυχία των προβλέψεων, με ενοχλεί η ενορχηστρωμένη κοροϊδία που ζούμε αμέσως μετά. Μέρος της, φυσικά, πέρα από τη γελοία ακολουθία δελτίων, διαβιβαστικών και εντολών (που προανέφερα), είναι και διάφορα παπαγαλάκια που ισχυρίζονται ότι η νεροποντή ήρθε "ακριβώς όπως την είχαν προβλέψει" (ποιοι;!) και άρα όποιος σήμερα πει κακή κουβέντα για το κράτος είναι, περίπου, στην ίδια κατηγορία με τους "αυθαιρετάκηδες" που μπαζώσαν τα ρέματα.












12 Φεβ 2013

Αντίο μ' ένα τραγούδι: Working on the highway

Μαθαίνουμε - ή συνειδητοποιούμε - ότι παράλληλα με αυτούς που "δένουν το γάιδαρό τους" υπάρχουν κι αυτοί που δεν διστάζουν στα 45-50 τους χρόνια να ξεφύγουν από το καλούπι και, ουσιαστικά, να καθήσουν "στα θρανία", να μαθητεύσουν κοντά σε νεώτερους (πολύ νεώτερους) σε μια εντελώς νέα δουλειά.

Συνειδητοποιούμε (και ελπίζω να μαθαίνουμε) ότι όσο δίκαια (με αφορμή λάθη, ατέλειες ή "χούγια" τους) αυστηροί ή επικριτικοί κι αν είχαμε γίνει απέναντί τους εμείς (που συγκαταλεγόμασταν στους "νεώτερους"), δεν είναι μικρό πράγμα αυτό που κατάφεραν.

Ίσως το συνειδητοποιούμε όσοι είμαστε ή πλησιάζουμε στην κρίσιμη ηλικία που προανέφερα. Αφορμές πάντοτε δίνονται, όπως σήμερα που έμαθα ότι πέθανε στα 60 και κάτι ένας παλιός συνάδελφος, που ανήκε ακριβώς σε αυτή την κατηγορία. Ένα κρύο βράδυ στο Γέρακα πριν από καμιά δεκαριά χρόνια οι δυο μας αλλάξαμε με τα χέρια μας μια κυκλοφοριακή διευθέτηση, σπρώχνοντας κώνους μια λωρίδα παραπέρα σε μήκος κάμποσων εκατοντάδων μέτρων. Του είχα τότε εκμυστηρευτεί ότι, όσο κι αν με απορροφούσε η εργασία γραφείου, οι καλύτερες στιγμές ήταν αυτές που βγαίναμε έξω και "δημιουργούσαμε". Το φιλότιμο που "έβγαινε" σε τέτοιες στιγμές είναι από τα πιο δυνατά, θετικά στοιχεία που έχω ζήσει, τόσο με τον εκλιπόντα Σ.Α. όσο και με πολλούς από τους ανθρώπους με τους οποίους συνυπάρχω στη δουλειά.


6 Φεβ 2013

Για τις πολιτογραφήσεις

Ας μην κρυβόμαστε. Πολύ πριν η Χρυσή Αυγή (συστηματικά τρίτη σήμερα στις δημοσκοπήσεις) μπει στην πολιτική μας καθημερινότητα, τα ακροδεξιά "ρεύματα" είχαν λυσσάξει με ξενοφοβικά κηρύγματα, πατώντας βέβαια στην πραγματικότητα της λαθρομετανάστευσης, της σταδιακής υποβάθμισης των αστικών κέντρων και της μεταολυμπιακής οικονομικής επιβράδυνσης (κρίση πριν την κρίση). Τα νέα από το ΣτΕ, που έκρινε "αντισυνταγματικό" (περίπου 3 χρόνια μετά την ψήφισή του - προβλέπεται "μπάχαλο" αν είναι να ακυρωθούν πολιτογραφήσεις) το νόμο περί "ιθαγένειας", δικαιώνουν πρώτα και κύρια αυτά τα "ρεύματα", τα οποία δεν περιορίζονται στη διατύπωση του σκεπτικού του Δικαστηρίου, αλλά δίνουν το περιεχόμενο που αυτά θέλουν, με κύρια σημεία του:

-1- Την άποψη ότι "Έλληνας γεννιέσαι, δεν γίνεσαι"

-2- Την πίστη σε βαθύτερα σχέδια (συνωμοσίες) αφελληνισμού, που υπαγόρευσαν σε πολιτικούς με (υποτίθεται) μειωμένη "εθνική ακεραιότητα" (βλ. ΓΑΠ και τον κολλητό του, Ραγκούση) να νομοθετήσουν επιβλαβώς

Τα "1" και "2" συνειδητοποιώ ότι αποτελούν αδιαπραγμάτευτες αρχές ("αξιώματα") για πολλούς, που δεν θέλουν καν να τις συζητήσουν. Για όσους πάντως ενδιαφέρονται να ακούσουν, έχω μερικά πράγματα να πω:

- Κάθε λογικός άνθρωπος αντιλαμβάνεται ότι το "1" δεν μπορεί να ισχύει απόλυτα. Έλληνες γίνανε πολλοί στο διάβα των αιώνων. Παραδείγματα: οι εξελληνισθέντες στην Εγγύς Ανατολή μετά το Μεγαλέξανδρο, οι αρβανίτες στον ύστερο μεσαίωνα, οι μεμονωμένες (αλλά ουκ ολίγες) περιπτώσεις πολιτογράφησης, όχι μόνο αθλητών αλλά και "κοινών θνητών", σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας του νεοελληνικού κράτους. Τρέχα-γύρευε μετά να βρεις συνέχεια "ελληνικού αίματος" και διάφορα άλλα απλοϊκά.

- Για το "2", θα πω μόνο το εξής: Ο ανταγωνισμός διεθνών δυνάμεων και συμφερόντων είναι αμείλικτος αλλά και χαοτικός. Κάθε χώρα ή άλλη οντότητα οφείλει να υπερασπίζεται τον εαυτό της, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι κάποιες (χώρες ή οντότητες) είναι τα κατεξοχήν θύματα που βρίσκονται κατ' αποκλειστικότητα στο στόχαστρο συγκεκριμένων (συχνά κατονομαζόμενων με όρους μεσοπολεμικής "αγανάκτησης" με ολίγο αντισημιτισμό) "ισχυρών" και "κακών". Για την ανεπάρκεια ή ανικανότητα κυβερνώντων ας πούμε όσα θέλουμε, στις "ταμπέλες" όμως ας αυτολογοκρίνεται όποιος θέλει να τον παίρνουν στα σοβαρά. (Για να πάρουμε ένα πρόσφατο παράδειγμα "ταμπέλας": Ο Δένδιας μπορεί να είναι "κακός υπουργός", το να τον πεις όμως "νεοναζί" είναι άλλης "ποιότητας" χαρακτηρισμός.)

Αφήνοντας τα ακροδεξιά "ρεύματα" να πανηγυρίζουν, και περιμένοντας το νέο νόμο περί "ιθαγένειας", ελπίζω ότι δεν θα αντικατασταθεί η όποια χαλαρότητα του "νόμου Ραγκούση" με δρακόντειες υπερβολές.

Κατά τη γνώμη μου, η Ελλάδα δεν είναι υποχρεωμένη να υιοθετήσει τη βασική αρχή της "αυτόματης" (ή με λίγες βασικές προϋποθέσεις) παροχής υπηκοότητας* σε όποιον γεννιέται ή βγάζει το σχολείο στη χώρα. Κάθε χώρα έχει τους δικούς της κανόνες και βάζει τις δικές της δικλίδες ασφαλείας.

Η αγαπητή Ελβετία π.χ. (για όσους σκέφτονται να βάλουν τους εαυτούς τους, όχι μόνο τα λεφτά τους, στην "αγκαλιά" της) απαιτεί 12ετή παραμονή (ή 6ετή, για τις ηλικίες 10-20, δηλ. όσο "διαπλάθεται" η συνείδησή σου ως πολίτη) και επιπλέον:
- Ομοσπονδιακή έγκριση, εφόσον κριθεί ότι είσαι ενταγμένος στην κοινωνία, τον τρόπο ζωής, το νομικό σύστημα - και δεν αποτελείς δημόσιο κίνδυνο,
- Τοπική (καντόνι και δήμος) πρόσθετη έγκριση, με κριτήρια που ποικίλουν, και με κόστος.

Η Αυστρία (μέλος της ΕΕ) απαιτεί τεστ ιστορίας, γλώσσας, επάρκεια οικονομικών πόρων, καθαρό ποινικό μητρώο, "θετική στάση" απέναντι στη χώρα κ.ά.

Οι κοινωνίες αυτές (τις αναφέρω ενδεικτικά, επειδή έτυχε να τις ψάξω) είναι εγνωσμένα ανοιχτές - στην ουσία τους, όχι λιγότερο ανοιχτές από άλλες που (έχοντας άλλη φιλοσοφία και ιστορία) δίνουν αυτόματα την υπηκοότητα σε όποιον γεννιέται στο έδαφός τους.

Το να έχουμε κανόνες (και να τους τηρούμε), όπως και το να προσέχουμε τις κακοτοπιές (βλ. "γεννώ και φεύγω", πολιτογραφήσεις μέσω εικονικών γάμων) δεν θα μας κάνει λιγότερο ανοιχτή κοινωνία. Προσωπικά θέλω να έχει κάθε ευκαιρία αυτός που μεγαλώνει και εκπαιδεύεται εδώ (ή που μένει επί μακρόν εδώ), ανεξάρτητα από καταγωγή / φυλή, να γίνει πολίτης της χώρας. Η ουσιαστικά "αυτόματη" διαδικασία θα συμφωνήσω με το ΣτΕ (χωρίς τους βερμπαλισμούς για το τι είναι "έθνος", που τους βρίσκω λίγο υπερβολικούς) ότι είναι ανεπαρκής. Όμως η "εξατομικευμένη κρίση" κάθε μίας περίπτωσης δεν θα πρέπει να είναι προσχηματική ώστε να προκύπτει πάντα άρνηση ή καθυστέρηση. Θα πρέπει να βρεθεί μια λογική μέση οδός. Δεν είμαι "ειδικός" αλλά νομίζω όλοι μας ξέρουμε περιπτώσεις παιδιών αλλοδαπών που έβγαλαν το σχολείο εδώ, μεγάλωσαν μαζί με τα "δικά μας", θέλησαν μέχρι και να κρατήσουν τη σημαία μας στις παρελάσεις (και συχνά τους το αρνήθηκαν) - αυτά τα παιδιά πρέπει να είναι οι βασικοί υποψήφιοι για πολιτογράφηση (και σε αρκετές περιπτώσεις και οι γονείς τους). Υποψήφιοι, τονίζω, που θα υποβληθούν σε μια λελογισμένη και κατά το δυνατόν διαφανή κρίση.


* Χρησιμοποιώ αυτόν τον όρο μια και η "ιθαγένεια" περιορίζει τη συζήτηση στο "πού/τι γεννιέσαι". Δυστυχώς δεν βρίσκω λέξη που να περιγράφει το "να είσαι πολίτης" (citizenship), κι έτσι καταλήγω στον αναχρονιστικό ορισμό που υπονοεί ότι ο πολίτης/υπήκοος είναι "ο από κάτω". 

Φωτό: Ο τζαζ τρομπετίστας Ντίζυ Γκιλέσπι το 1957