12 Ιαν 2019

Κατιούσα και χαβαλές

Το 2004, λίγο πριν τις εθνικές μας εκλογές, είχε κυκλοφορήσει ένα CD με τον σπάνιο συνδυασμό του χαβαλέ και του ιστορικού ντοκουμέντου. Είχε τον κοινότοπο αλλά πάντα πιασιάρικο τίτλο "Ελλάς το μεγαλείο σου" και περιείχε εμβατήρια του ΕΑΜ, ύμνους σε πολιτικούς αρχηγούς και ποδοσφαιρικές ομάδες καθώς και αποσπάσματα ομιλιών του δικτάτορα Παπαδόπουλου και του Ελευθερίου Βενιζέλου.

Το καθένα τους ιδιαίτερα ενδιαφέρον. Μερικά, ήδη γνωστά μου (οι ποδοσφαιρικοί ύμνοι, τα αντάρτικα από τον Τζαβέλα, φυσικά η ομιλία για τον ασθενή εις τον γύψον) - και άλλα που δεν τα είχα καν φανταστεί. Ψήγματα της Ελλάδας, κομμάτια του λαού και της ιστορίας του.

Χαβαλές όμως. Τουλάχιστον για εμένα και νομίζω το άμεσο, τότε, περιβάλλον μου. Επηρεασμένοι όλοι μας προφανώς από τα 9 χρόνια που είχαν προηγηθεί, στα οποία η παρέα ζούσε γύρω από τη λάσπη (την), το σατιρικό περιοδικάκι των 27 αντιτύπων που από το δεύτερο "τεύχος" του ανέβηκε στο ίντερνετ και σταδιακά έγινε portal, με αξιόλογη δημοτικότητα τον καιρό που δεν υπήρχαν κουλούρια, και βατράχια (και με πολύ πιο πλούσιο υλικό από τα σύγχρονα σάιτ, συμπεριλαμβανομένων παιχνιδιών με χιούμορ και πρωτοτυπία, βλ. Τρομοπάκμαν και Φρουτομάκης).

Ξέρω ότι έχω γράψει πολλές φορές για αυτό το κομμάτι της ζωής μας, που επιβιώνει με νεώτερα και επιλεγμένα παλαιότερα κείμενα στο http://laspii.blogspot.com/. Εκείνον τον καιρό, μόνο με χιούμορ θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε αυτά τα ντοκουμέντα. Τον εμφύλιο όσοι τον είχαν πολεμήσει πέθαιναν, αν δεν ήταν ήδη νεκροί. Στην πολιτική βρίσκονταν ήδη ο εγγονός του Γεωργίου Παπανδρέου και ο ανιψιός του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Μόνο οι ποδοσφαιρικοί ύμνοι προσφέρονταν για πειράγματα: ακόμη θυμάμαι πόσο εξόργιζα τους δικούς μου αγαπημένους βάζελους όταν παράφραζα τον ύμνο του Παναθηναϊκού τραγουδώντας το "Τρώτε Μακαρόνια..." από την ταινία με τον Βέγγο, στο ρυθμό του "Σύλλογος Μεγάλος...".

Δεν ξέρω αν αυτά που γράφω τα έβλεπαν έτσι οι περισσότεροι που έτυχε να ακούσουν αυτό το ηχητικό υλικό. Αν τα έβλεπαν έτσι τότε και αν θα τα έβλεπαν έτσι και σήμερα. Έχουν μεσολαβήσει, βλέπετε, διάφορες αφορμές για να τα δούμε αλλιώς: εξελίξεις που δίχασαν, εν μέρει λόγω καινούργιων αφορμών (όπως η οικονομική κρίση και η τρόικα) και εν μέρει λόγω αναβίωσης ζητημάτων του παρελθόντος.

Το 2008 ο φόνος του νεαρού Γρηγορόπουλου από αστυνομικό ξεσήκωσε μια σειρά διαδηλώσεων, που αμέσως βαφτίστηκαν (και από βρεταννικές εφημερίδες) "Δεκεμβριανά". Θεωρητικά η μόνη ομοιότητα θα ήταν ο μήνας. Αμέσως όμως εμφανίστηκαν οι "κοινωνιολογικού" τύπου αναλύσεις που έδιναν ένα βαθύτερο νόημα. Υποτίθεται ότι η διεθνής κρίση χτυπούσε την (κατά Αλογοσκούφη) "θωρακισμένη" οικονομία, ότι ξεσηκώθηκε κόσμος "χωρίς προοπτική" (Πού; Στην μεταολυμπιακή Ελλάδα που το πρόβλημα ήταν οι "χαμηλοί μισθοί" των 700 ευρώ!) κι ότι οι ταραξίες ήταν το βαρόμετρο της κοινωνίας, όχι απλά αληταράδες και εγκληματίες, Έλληνες και μη που μεταξύ άλλων βούταγαν ηλεκτρικές συσκευές από σπασμένες βιτρίνες, με υπόκρουση συνθημάτων όπως "Λέει, λέει, να γίνει του L.A.".

Αυτά γίνονταν κι εκείνα γράφονταν και στη συνέχεια είχαμε αυτά που θυμόμαστε καλύτερα διότι τα ζούμε ακόμη, μεταξύ των οποίων και μερικές άλλες αναφορές στο παρελθόν. Οι χρυσαυγίτες άρχισαν να τιμούν, επίσημα πια ως εκλεγμένοι από τον λαό μας (από το 2012), την πηγάδα του Μελιγαλά - το τραγικό από κάθε άποψη γεγονός της σφαγής Ελλήνων από Έλληνες, μετά από μια μάχη του ΕΛΑΣ με τους συνεργάτες των υποχωρούντων Γερμανών κατακτητών. Το 2014, στην παρέλαση του Χαλανδρίου, ο δήμαρχος (με υποστήριξη Σύριζα και Ανταρσύα) έπαιξε την ρωσική Κατιούσα στην παρέλαση, με προφανή νύξη στον ύμνο του ΕΑΜ που χρησιμοποιούσε τον ίδιο σκοπό. Στο τέλος της χρονιάς, ο Γκάρντιαν άρχισε τους παραλληλισμούς της "πρώτης φοράς Αριστερά" (που ερχόταν, μετά την αποτυχία Δήμα να εκλεγεί πρόεδρος) με την "παραλίγο πρώτη φορά" του 1944-1949. Μόλις εξελέγη ο Σύριζα, ο εν Βρεταννία καθηγητής Λαπαβίτσας (υπουργός την πρώτη περίοδο, πριν πάει με Λαφαζάνη) τραγούδησε την Κατιούσα με τους εαμικούς στίχους.

Εκεί πια πείστηκα ότι είχαμε πάρει την κατιούσα. Τα υπόλοιπα είναι ζώσα ιστορία και θλίψη, από την οποία προσπαθώ να ξεφεύγω με κάθε ευκαιρία. Συχνά γράφοντας, όπως εδώ και στις συνεργασίες με ιστοτόπους. Και ενίοτε ακούγοντας τα ίδια κομμάτια του χαβαλέ, καμιά φορά σε ευτυχείς συμπτώσεις - όπως πέρυσι στο Σίμπενικ, που ο DJ του παραδίπλα κλαμπ έβαλε αυτήν και άλλες ρώσικες μελωδίες για να γλεντήσει το κοινό (από Κροάτες και ξένους, κάθε άλλο παρά αληταράδες και εγκληματίες) τη νίκη της εθνικής των Vatreni μέσα στη χώρα του Πούτιν, την εποχή που η μεγαλύτερη ιδιωτική εταιρεία της χώρας του αποκτούσε ισχυρή μετοχική παρουσία δύο κρατικών ρωσικών τραπεζών.


Δεν υπάρχουν σχόλια: