15 Ιουλ 2017

Καλοκαιρινά μουσικά

Μια και οι εξελίξεις των τελευταίων ετών έχουν κάνει δύσκολη -περισσότερο από όσο ήδη ήταν- τη διεξαγωγή συναυλιών από μεγάλα ονόματα της ποπ/ροκ σκηνής, και ίσως για μια σειρά ακόμη λόγους που δεν μου είναι σαφείς εδώ στα ξένα, η εμφάνιση του Σαββόπουλου και άλλων καλλιτεχνών στο Καλλιμάρμαρο σε φιλανθρωπική συναυλία τηλεοπτικού σταθμού είναι κάτι σαν γεγονός της χρονιάς. Επιπλέον, έδωσε αφορμή για συζητήσεις επί παντός επιστητού, τις οποίες παρακολουθώ με θαυμασμό από το διαδίκτυο, κυρίως για τα συναισθήματα που βγάζουν στην επιφάνεια -αλλά και για τις χρήσιμες ενίοτε πληροφορίες.

Τον Σαββόπουλο νομίζω ότι τον πρωτοσυνειδητοποίησα γύρω στο '80 ως μέρος μιας συγκεκριμένης αισθητικής, ιδιαίτερα δημοφιλούς από ό,τι φαινόταν αλλά άγνωστης στο παιδικό μου περιβάλλον. Μου είχε κάνει εντύπωση λίγα χρόνια αργότερα στο σχολείο η επιμονή συμμαθήτριας -καλλιεργημένης από τότε, σήμερα είναι φίλη εξ αποστάσεως και διαπρέπει σε ευρωπαϊκά πανεπιστήμια- να συμπεριλάβουμε (σε σχολική εργασία, αν θυμάμαι καλά) τον εκφραστικότερο, αυθεντικότερο και δεν-ξέρω-κι-εγώ-τι-άλλο δημιουργό της ελληνικής μουσικής, όπως τον αποκαλούσε. Μετά βέβαια έγινε household name με συναυλίες όπως αυτή στο ΟΑΚΑ, την εκπομπή "ΖΗΤΩ [ζήτω ή ζητώ] το ελληνικό τραγούδι" και τις ενδιαφέρουσες πολιτικές του περιπλανήσεις (λιγότερο εντυπωσιακές από του Μίκη, που είναι άλλης κλάσης και σε αυτό).

Η αναμενόμενη κριτική για τον "συμβιβασμό" ενός καλλιτέχνη, που μεγαλώνοντας άφηνε πίσω την όποια επαναστατικότητα και έδειχνε να ασπάζεται συντηρητικότερες θέσεις, δεν ήταν κάτι καινούργιο. Ο κουρεμένος Σαββόπουλος απώθησε πολλούς, μπέρδεψε ίσως ακόμα περισσότερους, στο τέλος έφυγε από το προσκήνιο όπως είναι φυσιολογικό, οι νέες εποχές φέρνουν νέες μουσικές. Ωστόσο, με την πρόσφατη αθηναϊκή του εμφάνιση τα πάθη ξαναφούντωσαν. Στην Ελλάδα της κρίσης και στον κόσμο του διαδικτύου αυτό δεν θέλει πολύ να συμβεί. Το ενδιαφέρον ήταν ότι μαζί με τα συνηθισμένα επαναστατικά, εμφανίστηκαν και επικρίσεις για το έργο του -όχι τόσο για το πόσο αρέσει ή όχι (de gustibus κ.λπ.) αλλά για την αυθεντικότητα των δημιουργημάτων του και την ποιότητά του εν γένει. Πολλές αντιρρήσεις συμπυκνώθηκαν σε ένα κείμενο που πιθανότατα διαβάστηκε αρκετά και που ο ίδιος ο συντάκτης του επίτηδες αποκαλεί λίβελλο -αγνοώ αν ο καλλιτέχνης θα ετοιμάσει απάντηση.

Νομίζω ότι για να απαντήσουν στο ερώτημα, αν ο Σαββόπουλος "έκλεψε" (τον Ντύλαν, τον Λούτσιο Ντάλλα, τον Λεό Φερρέ κ.λπ.), αρμοδιότεροι είναι να απαντήσουν μουσικολόγοι και νομικοί. Δεν είμαι τίποτα από τα δύο, ούτε και φαν του "Νιόνιου". Όταν πάντως στις ίδιες κατηγορίες τσουβαλιάζονται επίσημες διασκευές και μιμήσεις ύφους, ψάχνει κανείς να βρει λογοκλοπή και λογοκλοπή δεν βρίσκει.

Είναι κακό πράγμα η διασκευή; Μπορώ να πω ότι σε κάποιες περιπτώσεις αναδεικνύει καλύτερα το πρωτότυπο. Συνειδητοποιώ ότι το Wicked Messenger του Ντύλαν το είχα από παλιά σε βινύλιο, αλλά ο "Άγγελος Εξάγγελος" είναι απείρως πιο ενδιαφέρον τραγούδι όπως αποδίδεται από τον Σαββόπουλο. Κι αν δεν ήταν ο Παλιάτσος με τον Ληστή, ο κουμπάρος μου μπορεί και να μην ήξερε να παίζει τα ακόρντα για να τραγουδάω το All Along The Watchtower σε καλοκαιρινές μουσικές βραδιές.

Κι όσο για τις μιμήσεις, νομίζω όλοι οι δημιουργοί επηρεάζονται και κανείς δεν βγαίνει από καλλιτεχνική παρθενογένεση. Ναι, η Θάλασσα η Μικρή (ή Πικρή;) εντυπωσιάζει λιγότερο όταν ακούσεις το Si Tu T' En Vas, αλλά αντιγραφή δεν το λες. Όταν είσαι ένας Ντύλαν, μαζικά δημοφιλής στη μεγαλύτερη μουσική αγορά του κόσμου (και στη δημοφιλέστερη γλώσσα του πλανήτη), θα επηρεάσεις πολλούς, από τον αγαπημένο μου Springsteen -που στο ξεκίνημά του ήταν ένας από τους πολλούς "νέους Ντύλαν"- έως και έναν ταλαντούχο βορειοελλαδίτη. Ο Σαββόπουλος δεν θα πάρει ποτέ το Νόμπελ, δεν θα γίνει ποτέ Μίκης ή Μάνος, δεν ήταν ποτέ εξαγώγιμος όσο αυτοί οι δύο. Δεν έχω όμως ακόμη πειστεί ότι έχει κάνει κάποιου είδους λογοκλοπή.

Και, ας είμαστε σοβαροί, ούτε οι τιράντες και τα καπέλα (και καλά "του Λούτσιο Ντάλλα") μου λένε τίποτα. Με την ίδια λογική -για να γυρίσω λίγο στον κόσμο του Bruce- και τον μακαρίτη τον Παπάζογλου θα μπορούσαμε να κατηγορήσουμε για αντιγραφή του Steve van Zandt με τα φουλάρια. Ή ότι συνέβη το αντίστροφο, να αντιγράφει δηλαδή ο Little Steven τον δικόν μας. How about that? Άλλωστε, η μόνη τεκμηριωμένη αντιγραφή που αφορά τον Σαββόπουλο (ναι, τον μη εξαγώγιμο) φαίνεται να έχει γίνει εις βάρος του και μάλιστα από το εξωτερικό: πρόκειται για το μουσικό θέμα μιας ιταλικής ταινίας του 1971, πέντε χρόνια μετά από τη Συννεφούλα, την οποία εύκολα αναγνωρίζει κανείς στον "Μαύρο Κουρσάρο" να συνοδεύει την εμφάνιση των Τέρενς Χιλ και Μπαντ Σπένσερ. Διάβασα κάπου ότι ο Σαββόπουλος δεν κινήθηκε νομικά κατά του Ιταλού διασκευαστή, ποιος ξέρει γιατί, άλλωστε είπα ότι δικηγόρος δεν είμαι. Κι ούτε με απασχολούν όλα αυτά, κουβέντα κάνουμε, βλέποντας ότι κάποιοι αρπάζονται και όπου να 'ναι "Τώρα Θα Γίνει Τέξας" όπως απειλούσε κάποτε μια ακόμη ταινία του κωμικού διδύμου.



1 σχόλιο:

Patrice είπε...

Καλησπέρα σε σας
Είμαστε ένας μεγάλος οργανισμός που εξειδικεύεται στον τομέα της χρηματοδότησης και των επενδύσεων προκειμένου να βοηθήσει τους ανθρώπους ή τις προβληματικές επιχειρήσεις. Μπορούμε να σας βοηθήσουμε ό, τι κι αν αντιμετωπίσετε. Μπορούμε να σας χορηγήσουμε δάνειο από 5000 € έως 5000.000 €. Εάν βρίσκεστε σε μια τέτοια κατάσταση, επικοινωνήστε μαζί μας μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου: patricefradet22@gmail.com
σας ευχαριστώ