"Ακτιβιστής είσαι και φαίνεσαι!"

Όταν η Γέφυρα έφερε αλπινιστές για εργασίες στα καλώδια (οι οποίες αποτυπώθηκαν εντυπωσιακά στο ντοκυμανταίρ του National Geographic), θυμάμαι που κάποιος μου τους περιέγραψε ως ακτιβιστές. Μικρό το λαθάκι - ο άνθρωπος ήταν σίγουρα επηρεασμένος από τους Greenpeace-άδες (βλ. φωτό) που είχαν συνδέσει το όνομα της οργάνωσης με ενέργειες καταρρίχησης, ή όπως αλλιώς λέμε στα "σωστά" ελληνικά την κάθοδο με σκοινί.

Αν χαμογέλασα στο παραπάνω άκουσμα, γέλασα με την καρδιά μου όταν λίγα χρόνια αργότερα ακροδεξιάς προέλευσης πολιτικός δικαιολογήθηκε για την φωτογραφία που τον απεικονίζει με τσεκούρι. "Ήμουν ακτιβιστής της Δεξιάς", είπε και ίσως φέρει καθοριστική ευθύνη για την κακή έννοια που απέκτησε για μένα η λέξη.

Ήταν άδικο ίσως αυτό, μια και η καθαρά ετυμολογική ερμηνεία θεωρείται ότι αναφέρεται στον άνθρωπο της δράσης, σε αντίθεση με τύπους όπως εγώ, που σχολιάζω πολύ περισσότερα από αυτά όπου συμμετέχω (που και πάλι είμαι καλύτερος από αυτούς που δεν ξέρουν καν να σχολιάσουν, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα) :)

Θεωρείται. Υπάρχουν όμως κάποια θεματάκια εδώ.

Στη γλώσσα μας υπάρχει ο πολύ πιο ουσιαστικός όρος του "ενεργού" πολίτη/ανθρώπου. Διαβάζοντας έναν τέτοιο χαρακτηρισμό, αυτομάτως δείχνω περισσότερο σεβασμό απ' ό,τι ακούγοντας για ακτιβιστές. Θα φταίει κι η κατάληξη -ιστής, από το -(ί)ζω που υπονοεί προσποίηση και μίμηση. Βλ. "νεάζω", δηλ. το παίζω νέος.

Με τελευταία αφορμή την επιμονή παλιού μου γνωστού να με χαρακτηρίζει "ακτιβιστή", επειδή πριν κάτι χρόνια συμμετείχα σε μια (hijacked - γι' αυτό και αποχώρησα) τοπική πρωτοβουλία, αλλά και τον ισχυρισμό ότι κάποιοι τραμπούκοι στη Θεσσαλονίκη ήταν ομοίως "ακτιβιστές", αποφάσισα να ασχοληθώ με την προέλευση του όρου. Και βρήκα κάτι πολύ ενδιαφέρον.

Οι πρώτοι που μίλησαν για ακτιβισμό ήταν πριν από εκατόν κάτι χρόνια. Οι δύο πρώτες γνωστές χρήσεις του όρου στην πολιτική έχουν κάτι κοινό: την υποστήριξη της Γερμανίας στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο!

Ακτιβισμός στο γερμανοκρατούμενο Βέλγιο του 1914-18 ήταν το κίνημα που ενθάρρυνε τον φλαμανδικό εθνικισμό να εγκαταλείψει την προσήλωσή του στην ιδέα της ενωμένης χώρας Φλαμανδών και Βαλλόνων. Το κίνημα ενισχύθηκε από τους τότε Γερμανούς στην προσπάθειά τους να διαιρέσουν τη χώρα και να κυριαρχήσουν μόνιμα σε αυτήν.

Ταυτόχρονα, ακτιβισμός στην ουδέτερη Σουηδία του 1915 ήταν το κίνημα για την εγκατάλειψη της σουηδικής ουδετερότητας και την είσοδό της στον πόλεμο στο πλευρό των Γερμανών. Το κίνημα αυτό δεν επικράτησε και η Σουηδία κατόρθωσε (όπως και στις δυσκολότερες συνθήκες του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου) να διατηρήσει την ειρήνη στην οποία ζει από το 1814.

Καταλαβαίνω ότι το ψευδώνυμο που χρησιμοποιώ στο Facebook τώρα που βρίσκομαι σε πρώην εδάφη των Αψβούργων μπορεί να έχει παίξει τον ρόλο του :)
Αν με αγαπάτε όμως, μη με πείτε ακτιβιστή. Vielen Dank!