6 Ιουν 2021

Τα δισέγγονα των "νεκρών λευκών Ευρωπαίων ανδρών"

Το ανατολικό Αιγαίο ήταν και είναι μια μακρινή περιοχή και για τους περισσότερους Έλληνες τα νησιά του συνδέονταν κατά κανόνα με δυσμενείς μεταθέσεις, στρατιωτικές ή υπαλληλικές. Παρά την προσπάθεια του ελληνικού κράτους να δημιουργήσει υποδομές αεροδρομίων στα περισσότερα από αυτά, η μετακίνηση εκεί δεν είναι απλή ή φθηνή υπόθεση. Πέρα από τα προβλήματα που συνεπάγεται αυτό για τους ντόπιους και άμεσα ενδιαφερόμενους, μία από τις παρενέργειες είναι η άγνοια πολλών πέρα από τις σποραδικές τουριστικές εμπειρίες. Καταγόμενος από τη Σάμο διαπίστωσα αυτή την ασχετοσύνη και αδιαφορία, αφενός στο πώς αντιμετώπισε η ελληνική εθνική πολιτική και μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης τα νησιά ανατολικού Αιγαίου στο θέμα των προσφύγων - φορτώνοντας πέντε από αυτά με κέντρα "υποδοχής", πολλές χιλιάδες αφίξεων και διάφορα προβλήματα (που δεν "χρυσώνονται" όλα με την οικονομική ενίσχυση) - αφετέρου τις προάλλες στο θέμα των εμβολιασμών. 

Για το μεν προσφυγικό / μεταναστευτικό δεν έχει κάτι καινούργιο να πούμε, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν παραμένουν τα γνωστά ζητήματα. Μένοντας για λίγο στους εμβολιασμούς, είδα πολλούς να σχολιάζουν κάποιες μάλλον μπερδεμένες δηλώσεις του τοπικού βουλευτή ΝΔ (αυτού με το σπίτι στη γειτονική Ικαρία και τα πλήθη που βιντεοσκοπήθηκαν πριν πολλούς μήνες να συρρέουν κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργού). Ο -και γιατρός- κ. Στεφανάδης μίλησε για ένα από τα εμβολιαστικά κέντρα στο οποίο δεν υπήρχε η αναμενόμενη προσέλευση, με αποτέλεσμα να ακυρωθούν οι αφίξεις ιατρών/υγειονομικών, αλλά ταυτόχρονα μίλησε για πολύ χαμηλή συνολική έως τώρα εμβολιαστική κάλυψη, αναφέροντας ένα ποσοστό 35% πληθυσμού που έχει κάνει τουλάχιστον μία δόση.

Σχετικά εύκολα μπορεί να βρει κανείς ότι το αντίστοιχο ποσοστό στην Ελλάδα ήταν τις ίδιες μέρες κάτω από 40% ενώ -λόγω των "οριζόντιων" δηλ. ανεξαρτήτως ηλικίας εμβολιασμών- στα νησιά ήταν 40% κατά μέσο όρο. Κάποια νησιά είχαν πετύχει πολύ ψηλότερα ποσοστά, κάποια άλλα είχαν μείνει πιο χαμηλά - το 35% δεν μπορείς να το πεις και καταστροφή. Χωρίς να σημαίνουν όλα αυτά ότι υπάρχει λόγος πανηγυρισμών ακόμη και για το συνολικό ποσοστό της χώρας. Υπήρξε μια επιτάχυνση τον Μάιο αλλά η Ελλάδα όπως και το μεγαλύτερο μέρος της ΕΕ απέχει πολύ από την οροφή του 60-70% πλήρων εμβολιασμών, η οποία είχε τεθεί ως στόχος για πριν την τουριστική περίοδο. 

Η υποτιθέμενη υστέρηση της Σάμου δεν άργησε να γίνει αντικείμενο όχι μόνο πρόχειρων αναλύσεων, αλλά χλεύης και βαρύγδουπων σχολιασμών. Αρκετοί, βασισμένοι στα λάθος δεδομένα που αναφέρονται εδώ, προσπάθησαν παρόλα αυτά να τα αναλύσουν. Έφταιγαν -λέει- οι παπάδες που έκαναν τα σχετικά κηρύγματα στην εκκλησία ή το τοπικό κοινωνικό κλίμα που ενθαρρύνει την άρνηση. Πιθανό είναι να ισχύουν αυτοί οι παράγοντες, απλά δεν ξέρω τι ακριβώς είναι αυτό που πάμε να αναλύσουμε, όταν τελικά δεν υπάρχει υστέρηση. Ας πάμε όμως και σε άλλα που γράφτηκαν. Ξεχωρίζω δύο:

-1- "Τι περιμένατε από το νησί του Γιώργου Αυτιά;" Δεν μου είναι καθόλου συμπαθής ο συγκεκριμένος δημοσιογράφος. Δεν ταυτίζονται όμως με αυτόν οι 30.000 κάτοικοι του νησιού ή οι άλλοι οι καταγόμενοι από αυτό. Δεν νομίζω ότι τον εξέλεξαν ως αντιπρόσωπό τους, ούτε π.χ. έχει νόημα να κάνουμε το ίδιο. Να στιγματίσουμε τον νομό Σερρών ολόκληρο επειδή από ένα χωριό του κατάγεται ο Κουφοντίνας; 

-2- "Θα περιμέναμε κάτι διαφορετικό από το νησί του Πυθαγόρα και του Αρίσταρχου". Αυτό είναι ακόμη πιο αστείο, και ταυτόχρονα επικίνδυνο, γιατί προσδίδει θαυματουργές ιδιότητες στο τοπικό χώμα και κλίμα. Προδίδει επίσης τεράστια άγνοια για το πώς εξελίχθηκε η πληθυσμιακή κατάσταση του ελληνικού χώρου από την κλασική αρχαιότητα έως τις μέρες μας. 

Η Σάμος είναι ένα νησί που γνώρισε μέρες μεγάλης ακμής στην αρχαιότητα, μέρος της οποίας ήταν και το ότι στο έδαφός της γεννήθηκαν και διέπρεψαν μεγάλοι σοφοί, όπως και πολιτικοί ηγέτες. Όπως και σε πολλά άλλα μέρη, η σημασία του τόπου μειώθηκε με τους αιώνες. Με την κατάληψη των Οθωμανών σημειώθηκε η πολυσυζητημένη "ερήμωση". Πιθανότατα αυτή δεν ήταν πλήρης, αλλά ο μετέπειτα εποικισμός (που έγινε με εντολή του Τούρκου διοικητή Κιλίτζ), αποκλειστικά από χριστιανούς ορθόδοξους, έφερε πολύ κόσμο από όλη την ευρύτερη Ελλάδα στη Σάμο. 

Στο νησί δεν έγινε ποτέ τζαμί και οι κάτοικοί του παρέμειναν σχεδόν αποκλειστικά Έλληνες, διαχρονικά. Πλην όμως, δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι κάποιοι από εμάς -τους εν μέρει Σαμιώτες, με προγόνους επί γενεές ολόκληρες στο νησί- είμαστε κατά κάποιον τρόπο "απόγονοι του Πυθαγόρα και του Αρίσταρχου" (ή του Πολυκράτη και της Σαμίας του Μενάνδρου). Πιο πιθανό να είμαστε απόγονοι του Πιττακού του Μυτιληναίου, καθώς πολλοί από τους εποίκους είχαν έρθει από τη Λέσβο. Στο νησί υπάρχει κεφαλοχώρι με το όνομα Μυτιληνιοί και η κυρίαρχη προφορά, επηρεασμένοι από τους φωνηεντοφάγους εκ Λέσβου και άλλων τόπων, κόβει τα άτονα "Ι" και "ΟΥ" και αλλάζει τα άτονα "Ε" (σε "Ι") και "Ο" (σε "ΟΥ"). 

Συμβολικά ή για πλάκα μπορούμε να λέμε ότι είμαστε "τρισέγγονοι του Πυθαγόρα" - το έχω κάνει προς θαυμάστριες και γελάσαμε αρκετά. Ωστόσο στην πραγματικότητα αυτό που είμαστε είναι μέλη του ελληνικού έθνους όπως διαμορφώθηκε, ομιλητές της ελληνικής γλώσσας όπως εξελίχθηκε, και κληρονόμοι (μέσω της γλώσσας και της εθνικής υπόστασης) ενός πολιτισμού που αποτελεί πηγή έμπνευσης και για πάρα πολλούς άλλους ανθρώπους σε όλη την υφήλιο. "Απόγονος" του Πυθαγόρα και κοινωνός του κλασικού πνεύματος μπορεί να είναι -και δικαιούται να νιώθει- οποιοσδήποτε συνάνθρωπός μας. 

Αν είναι να αγανακτήσουμε με κάτι και να τιμήσουμε ταυτόχρονα τους αρχαίους Έλληνες, ας πούμε μια κουβέντα για τις αυξανόμενες τάσεις απόρριψης των κλασικών σπουδών ή σταδιακής υποβάθμισής τους, όπως είδαμε πρόσφατα με το Πρίνστον - όπου ο Ελληνικός και ο Ρωμαϊκός πολιτισμός χαρακτηρίστηκαν ως συνένοχοι (!) σε πολλά από τα κακά της ανθρωπότητας. Η καπηλεία των αρχαίων ιδανικών από ναζί, φασίστες αλλά και τις δικές μας χούντες της Ελλάδας είναι θλιβερό δείγμα κατάχρησης, αλλά από την άλλη αυτά τα οδυνηρά επεισόδια της ιστορίας δεν νομίζω ότι θα είναι ποτέ αρκετά για να αμαυρώσουν την αξία των πολλών και σημαντικών που έγιναν πριν από 3500-1500 χρόνια στη νότια Ευρώπη με επίκεντρο την ελληνική και κατόπιν την ιταλική χερσόνησο. Όσο και αν η σύγχρονη "μαυρίλα" έχει ως μανδύα τα σεβαστά και συχνότατα καταπατημένα δικαιώματα των μη λευκών ανθρώπων, σε χώρες που έκαναν μεν άλματα μπροστά αλλά δεν πέτυχαν ακόμη την ελπιζόμενη δικαιοσύνη.

Δεν υπάρχουν σχόλια: