Από τα ΜΜΕ δεν περιμένουμε και πολλά. Ειδικά κάποιοι, αν κρίνουμε από το αντίστοιχο "τσαφ" του 2009, είναι προφανές ότι προτιμούν να προκαλούν, με αιρετικές αλλά ρηχά τεκμηριωμένες αναγνώσεις της πραγματικότητας. (Θυμίζω: μέχρι να βγουν τα πραγματικά αποτελέσματα των εθνικών εκλογών του '09, με βάση το exit poll και τα "διαστήματα εμπιστοσύνης" αυτού, ο Σκάι ήταν ο μόνος που υποστήριζε ότι το Πασόκ - τελικός νικητής με σχεδόν 44% - ήταν πολύ πιθανό να μη βγει αυτοδύναμο.)
Τα πράγματα αλλάζουν όμως όταν βγαίνει και "παίρνει επάνω του" το θέμα ο επικεφαλής της συνεργαζόμενης εταιρείας. Ο Γιάννης Μαυρής της Public Issue υποστηρίζει ότι η επίμαχη έρευνα, που προβλήθηκε στις 7μμ της Κυριακής 17/6 και έδειχνε πρώτο το Σύριζα με μισή μονάδα, "ρητά" δεν αποτελούσε exit poll. Πράγματι, στην οθόνη υπήρχαν "ψιλά γράμματα" που έδειχναν ότι το αποτέλεσμα αφορούσε μετρήσεις που είχαν γίνει από Δευτέρα μέχρι και Πέμπτη, δηλ. 3-6 ολόκληρες μέρες νωρίτερα. Πιθανώς και ο Μαυρής και οι του Σκάι να το είπαν και προφορικά αυτό. Το "ρητά" όμως του Μαυρή αφορά μάλλον τηλεθεατές που δεν κάνουν ζάπινγκ ή/και σε τέτοιες στιγμές προσέχουν τα disclaimers (τα ψιλά που λέγαμε). Επειδή έχει κι αλλού πορτοκαλιές, ο νοήμων τηλεθεατής εκείνη την ώρα (συνήθως εν μέσω βαβούρας που συνοδεύει την ομαδική θέαση) κάνει τη γύρα και βλέπει τι δίνουν τα 10 και πλέον κανάλια που πιάνει ο δέκτης του. Και εύλογα υποθέτει ότι αυτό που δείχνουν είναι exit poll, δηλαδή τι δήλωσε ότι ψήφισε το αντιπροσωπευτικό (ελπίζεται) δείγμα που ρωτήθηκε, όχι τι σκεφτόταν να ψηφίσει ένα (εξίσου αντιπροσωπευτικό, αν και θα δείτε παρακάτω και το ζήτημα των αναγωγών) δείγμα πριν από 3-6 μέρες.
Ας δεχτούμε (για λίγο) ότι φταίει ο τηλεθεατής που δεν προσέχει τις υποσημειώσεις και "παρερμηνεύει" αυτό που βλέπει. Ας δούμε λίγο τι είναι αυτό που βλέπει. Ο Μαυρής (όπως και άλλοι) επιλέγει να αναγάγει την πρόθεση ψήφου σε εκτίμηση εκλογικής επιρροής. Τι σημαίνει αυτό; Προβλέπει (βάσει των μελετών του) το πώς θα συμπεριφερθούν οι αναποφάσιστοι. Δεν το κάνουν αυτό όλοι οι δημοσκόποι. Πολλοί αρκούνται στην πρόθεση ψήφου και παρουσιάζουν τα αποτελέσματα ως εξής: "Άλφα κόμμα τόσο, Βήτα κόμμα τόσο, ... και τόσο τοις εκατό αναποφάσιστοι". Οι πιο τολμηροί λένε ότι αν οι αναποφάσιστοι συμπεριφερθούν "προβλέψιμα", τότε τα ποσοστά θα είναι π.χ. 31-25 (και γι' αυτό τα νούμερα βγαίνουν μεγαλύτερα).
Οι ειδικοί φυσικά γνωρίζουν καλύτερα, αλλά νομίζω ότι, επειδή η τωρινή περίοδος είναι ρευστή, τα ιστορικά στοιχεία μάλλον δεν επαρκούν για να γίνουν ασφαλείς αναγωγές. Ο Μαυρής είναι αρκετά καταξιωμένος ώστε να το αντιλαμβάνεται αυτό. Είναι επίσης γνωστή όμως η "αντιμνημονιακή" θέση του. Κι εκεί ίσως βρίσκεται η εξήγηση της εμμονής του, που φυσικά θα το αντιλαμβάνεται πια και ο ίδιος ότι έγινε μπούμερανγκ, δίνοντας πέραν των άλλων και λαβή για την εκ νέου γενική απαξίωση των δημοσκόπων. Απαξίωση άδικη κατ' αρχήν, μια και το βασικό πρόβλημα είναι στο πως χρησιμοποιούνται τα αποτελέσματα κι όχι στην επιστημονική τους εγκυρότητα, που θεωρητικά δεν θα έπεφτε λόγος σε κανέναν να την αμφισβητήσει σε βάθος.
Η επιστήμη όμως, και εδώ, έχει νοθευτεί. Αφενός οι εταιρείες ερευνών συμπράττουν, κατά τα φαινόμενα, με πελάτες τους (ΜΜΕ και όχι μόνο) στη θεμιτή αλλά συχνά τραβηγμένη προσπάθεια προσέλκυσης δημοσιότητας. Αφετέρου - κι ακριβώς γι' αυτό συμφωνώ απόλυτα με τη 15ήμερη προεκλογική απαγόρευση δημοσίευσης δημοσκοπήσεων - τα γκάλοπ χρησιμοποιούνται για να "φτιάξουν κλίμα". Το 31,5%-25,5% υπέρ Σύριζα που είχε παρουσιάσει ο Μαυρής 15 μέρες πριν τις εκλογές, δεν το είχε δώσει καμία μέτρηση πρόθεσης ψήφου. Δικές του αναγωγές ήταν. Ακόμη πιο εντυπωσιακή ήταν άλλη έρευνα, που προβλήθηκε στις 30/5. Εκείνη έδινε 10 (!) μονάδες προβάδισμα στο Σύριζα. Η μεθοδολογία της ήταν βέβαια ασαφής, αν και η έρευνα ήταν πανεπιστημιακή... Υποτίθεται ότι μετρούσε μετακινήσεις ψηφοφόρων, συλλέγοντας στοιχεία με ποικίλους τρόπους, μεταξύ των οποίων και με διαδικτυακή ψηφοφορία. Προσωπικά "ψήφισα" δύο φορές στη συγκεκριμένη έρευνα, δεν ξέρω αν το έλαβαν αυτό υπόψη τους οι ερευνητές. Έμαθα βέβαια ότι ο υπεύθυνος της έρευνας ήταν γνωστός πανεπιστημιακός συνδικαλιστής, υποστηρικτής του Σύριζα, και ότι μιλούσε δεξιά κι αριστερά για "σαφές και παγιωμένο" προβάδισμα του αριστερού κόμματος. Αυτά περί ...κλιματολογίας.
Μέχρι σήμερα θα υποστήριζα σχεδόν φανατικά τους επιστήμονες δημοσκόπους, όχι βέβαια τους στρατ(ουλ)ευμένους, αλλά τους αποδεδειγμένα σοβαρούς. Το φιάσκο του 2000, που έκανε τους νεοδημοκράτες (που παραγνώρισαν τα διαστήματα εμπιστοσύνης, δηλ. το εύρος αβεβαιότητας των exit poll) να νιώσουν νικητές για λίγες ώρες (και τον μελλοντικό πρόεδρο της Βουλής, Μεϊμαράκη, να επιτεθεί λεκτικά στον υπηρεσιακό υπουργό εσωτερικών), ήταν κι αυτό θέμα ανάγνωσης και ερμηνείας, για την οποία όπως είχα καταλάβει μπορούσαν να κατηγορηθούν άλλοι (ΜΜΕ, πολιτικοί - π.χ. Βενιζέλος που έσπευσε να αναλύσει τα αίτια της ...ήττας του Πασόκ), όχι όμως οι δημοσκόποι. Μετά το άρθρο του Μαυρή στην Καθημερινή της 24/6, δεν πιστεύω πια κανέναν και τίποτα.
Τα πράγματα αλλάζουν όμως όταν βγαίνει και "παίρνει επάνω του" το θέμα ο επικεφαλής της συνεργαζόμενης εταιρείας. Ο Γιάννης Μαυρής της Public Issue υποστηρίζει ότι η επίμαχη έρευνα, που προβλήθηκε στις 7μμ της Κυριακής 17/6 και έδειχνε πρώτο το Σύριζα με μισή μονάδα, "ρητά" δεν αποτελούσε exit poll. Πράγματι, στην οθόνη υπήρχαν "ψιλά γράμματα" που έδειχναν ότι το αποτέλεσμα αφορούσε μετρήσεις που είχαν γίνει από Δευτέρα μέχρι και Πέμπτη, δηλ. 3-6 ολόκληρες μέρες νωρίτερα. Πιθανώς και ο Μαυρής και οι του Σκάι να το είπαν και προφορικά αυτό. Το "ρητά" όμως του Μαυρή αφορά μάλλον τηλεθεατές που δεν κάνουν ζάπινγκ ή/και σε τέτοιες στιγμές προσέχουν τα disclaimers (τα ψιλά που λέγαμε). Επειδή έχει κι αλλού πορτοκαλιές, ο νοήμων τηλεθεατής εκείνη την ώρα (συνήθως εν μέσω βαβούρας που συνοδεύει την ομαδική θέαση) κάνει τη γύρα και βλέπει τι δίνουν τα 10 και πλέον κανάλια που πιάνει ο δέκτης του. Και εύλογα υποθέτει ότι αυτό που δείχνουν είναι exit poll, δηλαδή τι δήλωσε ότι ψήφισε το αντιπροσωπευτικό (ελπίζεται) δείγμα που ρωτήθηκε, όχι τι σκεφτόταν να ψηφίσει ένα (εξίσου αντιπροσωπευτικό, αν και θα δείτε παρακάτω και το ζήτημα των αναγωγών) δείγμα πριν από 3-6 μέρες.
Ας δεχτούμε (για λίγο) ότι φταίει ο τηλεθεατής που δεν προσέχει τις υποσημειώσεις και "παρερμηνεύει" αυτό που βλέπει. Ας δούμε λίγο τι είναι αυτό που βλέπει. Ο Μαυρής (όπως και άλλοι) επιλέγει να αναγάγει την πρόθεση ψήφου σε εκτίμηση εκλογικής επιρροής. Τι σημαίνει αυτό; Προβλέπει (βάσει των μελετών του) το πώς θα συμπεριφερθούν οι αναποφάσιστοι. Δεν το κάνουν αυτό όλοι οι δημοσκόποι. Πολλοί αρκούνται στην πρόθεση ψήφου και παρουσιάζουν τα αποτελέσματα ως εξής: "Άλφα κόμμα τόσο, Βήτα κόμμα τόσο, ... και τόσο τοις εκατό αναποφάσιστοι". Οι πιο τολμηροί λένε ότι αν οι αναποφάσιστοι συμπεριφερθούν "προβλέψιμα", τότε τα ποσοστά θα είναι π.χ. 31-25 (και γι' αυτό τα νούμερα βγαίνουν μεγαλύτερα).
Οι ειδικοί φυσικά γνωρίζουν καλύτερα, αλλά νομίζω ότι, επειδή η τωρινή περίοδος είναι ρευστή, τα ιστορικά στοιχεία μάλλον δεν επαρκούν για να γίνουν ασφαλείς αναγωγές. Ο Μαυρής είναι αρκετά καταξιωμένος ώστε να το αντιλαμβάνεται αυτό. Είναι επίσης γνωστή όμως η "αντιμνημονιακή" θέση του. Κι εκεί ίσως βρίσκεται η εξήγηση της εμμονής του, που φυσικά θα το αντιλαμβάνεται πια και ο ίδιος ότι έγινε μπούμερανγκ, δίνοντας πέραν των άλλων και λαβή για την εκ νέου γενική απαξίωση των δημοσκόπων. Απαξίωση άδικη κατ' αρχήν, μια και το βασικό πρόβλημα είναι στο πως χρησιμοποιούνται τα αποτελέσματα κι όχι στην επιστημονική τους εγκυρότητα, που θεωρητικά δεν θα έπεφτε λόγος σε κανέναν να την αμφισβητήσει σε βάθος.
Η επιστήμη όμως, και εδώ, έχει νοθευτεί. Αφενός οι εταιρείες ερευνών συμπράττουν, κατά τα φαινόμενα, με πελάτες τους (ΜΜΕ και όχι μόνο) στη θεμιτή αλλά συχνά τραβηγμένη προσπάθεια προσέλκυσης δημοσιότητας. Αφετέρου - κι ακριβώς γι' αυτό συμφωνώ απόλυτα με τη 15ήμερη προεκλογική απαγόρευση δημοσίευσης δημοσκοπήσεων - τα γκάλοπ χρησιμοποιούνται για να "φτιάξουν κλίμα". Το 31,5%-25,5% υπέρ Σύριζα που είχε παρουσιάσει ο Μαυρής 15 μέρες πριν τις εκλογές, δεν το είχε δώσει καμία μέτρηση πρόθεσης ψήφου. Δικές του αναγωγές ήταν. Ακόμη πιο εντυπωσιακή ήταν άλλη έρευνα, που προβλήθηκε στις 30/5. Εκείνη έδινε 10 (!) μονάδες προβάδισμα στο Σύριζα. Η μεθοδολογία της ήταν βέβαια ασαφής, αν και η έρευνα ήταν πανεπιστημιακή... Υποτίθεται ότι μετρούσε μετακινήσεις ψηφοφόρων, συλλέγοντας στοιχεία με ποικίλους τρόπους, μεταξύ των οποίων και με διαδικτυακή ψηφοφορία. Προσωπικά "ψήφισα" δύο φορές στη συγκεκριμένη έρευνα, δεν ξέρω αν το έλαβαν αυτό υπόψη τους οι ερευνητές. Έμαθα βέβαια ότι ο υπεύθυνος της έρευνας ήταν γνωστός πανεπιστημιακός συνδικαλιστής, υποστηρικτής του Σύριζα, και ότι μιλούσε δεξιά κι αριστερά για "σαφές και παγιωμένο" προβάδισμα του αριστερού κόμματος. Αυτά περί ...κλιματολογίας.
Μέχρι σήμερα θα υποστήριζα σχεδόν φανατικά τους επιστήμονες δημοσκόπους, όχι βέβαια τους στρατ(ουλ)ευμένους, αλλά τους αποδεδειγμένα σοβαρούς. Το φιάσκο του 2000, που έκανε τους νεοδημοκράτες (που παραγνώρισαν τα διαστήματα εμπιστοσύνης, δηλ. το εύρος αβεβαιότητας των exit poll) να νιώσουν νικητές για λίγες ώρες (και τον μελλοντικό πρόεδρο της Βουλής, Μεϊμαράκη, να επιτεθεί λεκτικά στον υπηρεσιακό υπουργό εσωτερικών), ήταν κι αυτό θέμα ανάγνωσης και ερμηνείας, για την οποία όπως είχα καταλάβει μπορούσαν να κατηγορηθούν άλλοι (ΜΜΕ, πολιτικοί - π.χ. Βενιζέλος που έσπευσε να αναλύσει τα αίτια της ...ήττας του Πασόκ), όχι όμως οι δημοσκόποι. Μετά το άρθρο του Μαυρή στην Καθημερινή της 24/6, δεν πιστεύω πια κανέναν και τίποτα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου