Πολιτικές συγκεντρώσεις, επιχειρηματολογίες, συνθηματολογίες

Κι ενώ, όπως καταλαβαίνω, η Ελλάδα ξεκίνησε το 2018 ασχολούμενη με το "Μακεδονικό", ας συμπληρωθεί η πρόσφατη αναφορά μου - που περιέχει συνδέσμους και σε δύο παλιότερες γύρω από το θέμα - με σχολιασμό πρόσφατων γεγονότων. Είπε ο καθένας τα δικά του, οπότε ένα παραπάνω κείμενο δεν βαραίνει κανέναν, η δε απουσία του μπορεί να παρεξηγηθεί (ο σιωπών δοκεί συναινείν, κ.λπ.).

Εισαγωγή. Φίλος παραπονέθηκε ότι κάποιοι τον αντιπάθησαν αυτές τις μέρες, επειδή εκφράστηκε διαφορετικά ως προς αυτούς. Εδώ, κομμένα αυτά! Μπορούμε να διαφωνούμε και να συνεχίσουμε να συμπαθούμε αλλήλους. Επιβιώσαμε (με ελάχιστες απώλειες) στο δημοψήφισμα, σε μέρες που πραγματικά τράνταξαν τη χώρα - και συνεχίζουν να την επηρεάζουν, αν τυχόν το ξεχάσατε δοκιμάστε να σηκώσετε 2000 ευρώ από την τράπεζα. Δεν θα την πάθουμε τώρα, ελπίζω.

Πολιτικές συγκεντρώσεις. Θυμάμαι το 2011, τότε που ξεκίνησαν οι "αγανακτισμένοι". Τον πρώτο καιρό περνούσαν πολλοί από εκεί, και άνθρωποι που δεν είχαν πάει ποτέ σε διαδήλωση. Ήταν όμορφα, λέγανε, δεν είχε καν "μεμονωμένα" έκτροπα όπως αυτό της περασμένης Κυριακής, με πλήθος που έκαψε ένα νεοκλασικό επειδή στέγαζε κατάληψη. Περνούσαν καλά, έριχναν μούντζες στη βουλή, ένιωθαν αδελφωμένοι και αντισυστημικοί. Μετά αυτό όλο εξελίχθηκε: άρχισαν οι μολότοφ στις διαδηλώσεις για συγκεκριμένα μέτρα, ήρθε το φθινόπωρο και έμειναν οι hard-core, έκαναν ψηφίσματα και άφηναν να κάνουν παιχνίδι κάτι δήθεν αντιπροσωπευτικές "επιτροπές" - και στο τέλος γεννήθηκε ένα εθνικιστικό κόμμα του 10%, εκτοξεύτηκε ένα νεοναζιστικό στο 7% και last but not least οι Πασόκοι δημόσιοι υπάλληλοι έγιναν Σύριζα και ο πολιτικός χάρτης της χώρας άλλαξε όπως άλλαξε. Τα συμπεράσματά μου είναι:
- Δεν υπήρχε περίπτωση να μη γίνουν συγκεντρώσεις. Κάποιοι τις διοργανώνουν, κάποιοι άλλοι πάνε να τις καπελώσουν επιτόπου, συνήθως επωφελούνται κάποιοι τρίτοι που έρχονται αργότερα και ξεπερνούν τους "λαγούς".
- Αυτά τα love-affairs δεν κρατούν πολύ. Ό,τι αρχίζει φαινομενικά αγνό, μετά χαλάει.
- Ό,τι έγινε με τις "πλατείες" κάλλιστα μπορεί να γίνει με το Μακεδονικό.

Οι επιχειρηματολογίες και συνθηματολογίες.

1. Το πλήθος διατηρεί το ίδιο σύνθημα όπως το 1992. Έλειψε τότε (και μάλλον είναι αργά για να εμφανιστεί σήμερα) η ηγεσία που θα το διαμόρφωνε έτσι ώστε να μην αφήνει καμιά παρερμηνεία και κανένα λογικό κενό. Όταν ξαφνικά εμφανίζεσαι να αποκαλείς "ελληνική" μια νυν χώρα, πρώην περιφέρεια ξένου κράτους που την δεχόσουν με αυτό το όνομα έως πρόσφατα -διότι ναι, έως το 1991 την δεχόμασταν- εκπέμπεις ένα περίεργο σήμα, που πιθανότατα αλλοιώνει αυτό που αισθάνεσαι. Η Γερμανία του Κολ (σε ένα επεισόδιο της δεκαετίας '80) "μάζεψε" τους διαδηλώνοντες πρόσφυγες της -νυν πολωνικής- Σιλεσίας και απογόνους τους. Το αρχικό τους σύνθημα, "η Σιλεσία είναι δική μας", αντικαταστάθηκε με το "η Σιλεσία είναι η πατρίδα μας". 

2. Ομοίως αδύναμο και τελματωμένο βρίσκω και το σοβαρότερο κομμάτι της διαδεδομένης μεταξύ των Ελλήνων επιχειρηματολογίας (πέρα από την αναμφισβήτητη ελληνικότητα του αρχαίου λαού) - αυτό για τα γεωγραφικά όρια. Υπάρχει μια καλά τεκμηριωμένη και βάσιμη άποψη (που την διαβάζω ήδη από την εποχή της εγκυκλοπαίδειας Δομής): ότι η αρχαία ελληνική Μακεδονία (αεΜ) δεν συμπεριελάμβανε τα Σκόπια. Ωστόσο, η αεΜ δεν ταυτιζόταν με τα όρια του σημερινού ελληνικού γεωγραφικού διαμερίσματος. Για την ακρίβεια, η αεΜ άλλαζε έκταση. 

- Το βασίλειο, πριν την εποχή της μεγάλης ακμής (Φίλιππος-Αλέξανδρος), ουσιαστικά βρισκόταν μεταξύ Πιερίας και Πρέσπας. Η Θεσσαλονίκη ιδρύθηκε στην ελληνιστική εποχή, η Αμφίπολη και η Χαλκιδική ήταν αποικίες των νότιων Ελλήνων, τον χρυσό του Παγγαίου (κοντά στη σημερινή Καβάλα) τον εκμεταλλεύονταν οι Θάσιοι. 

- Μετά τις επεκτάσεις του βασιλείου της αεΜ και στα μεταγενέστερα στάδια της ιστορίας, η ονομασία χρησιμοποιήθηκε για μια ευρύτερη περιοχή στην ρωμαϊκή (και πρωτοβυζαντινή) ιστορία: η επαρχία της Μακεδονίας περιελάμβανε (πάνω-κάτω) μεγάλο μέρος της σημερινής ελληνικής και μεγάλο μέρος της πΓΔΜ. 

- Στο αγαπημένο Βυζάντιο, ως Μακεδονία φαίνεται ότι ονομάστηκαν άλλες περιοχές, ανατολικότερα (Θράκη). Φαίνεται ότι αυτή η διάχυση παρέμεινε έως τα τέλη του 19ου αιώνα: στην Ανδριανούπολη (ανατολική Θράκη, τουρκικό έδαφος) ένας ονομαστός πύργος λέγεται Makedonya kulesi. Την ίδια εποχή βέβαια τα αντικρουόμενα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα έδωσαν τους δικούς τους ορισμούς που μας ταλανίζουν έως σήμερα.

3. Οφείλω να σημειώσω ότι δεν λείπουν αδυναμίες, υπερβολές ή και ψέματα και από την αυτοαποκαλούμενη "μη εθνικιστική" επιχειρηματολογία και (φυσικά) συνθηματολογία:

- "Επειδή στο συλλαλητήριο ήταν και η Χρυσή Αυγή, όποιος πήγε στο συλλαλητήριο συγχρωτίζεται μαζί της". Το πολύ ενδιαφέρον είναι όταν αυτά τα βλέπεις από υποστηρικτές του ΟΧΙ στο δημοψήφισμα του 2015, που ζωντανά ή νοερά χόρευαν στο Σύνταγμα μαζί με τους Χρυσαυγίτες και πανηγύριζαν τότε το ίδιο πράγμα με τον Κασιδιάρη. Having said that, αν συνειδητοποιούσα ότι και στα δύο πρόσφατα σοβαρά θέματα μαζικής ενασχόλησης, ήτοι την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας (2015) ή τις προτάσεις επίλυσης ενός διμερούς θέματός της (2018) συμπορεύομαι με την ΧΑ, θα άρχιζε να με προβληματίζει.
- "Μόνο στην Ελλάδα υπάρχουν οδοί με ονόματα χαμένων πατρίδων". Σοβαρά; Μάλλον δεν έχουν ταξιδέψει εκτός χώρας όσοι τα υποστηρίζουν αυτά. Δεν είναι καν βαλκανικής εμβέλειας το φαινόμενο - όσο αλυτρωτισμός είναι οι οδοί γερμανικών πόλεων με ονόματα όπως Koenigsberger (για το ρωσικό Καλίνινγκραντ) ή Pressburger (για την σλοβακική Μπρατισλάβα), τόσο (λίγο) είναι και μια πλατεία Ανατολικής Θράκης ή Βορείου Ηπείρου. 

- Ιδιαίτερα ενοχλητικό βρήκα τον χλευασμό μιας παραδοσιακής στολής από μια σαχλή πλην δημοφιλή εκπομπή. Μάλλον εντάσσεται στην ισοπεδωτική νοοτροπία που επέβαλαν στους εαυτούς τους όσοι ήρθαν στις πόλεις το '50 και '60 εγκαταλείποντας τα χωριά τους (οι γονείς πολλών από εμάς ήταν αυτοί), η οποία δυστυχώς επιβιώνει. Οι ενδυμασίες, τα φαγητά, οι χοροί και οι μουσικές είναι τα αυθεντικά στοιχεία που κάνουν ξεχωριστό τον κάθε τόπο - συμβάλλουν και αυτά (για να δούμε και την υλιστική πλευρά του θέματος) στην μόνη σοβαρή εισροή ευπρόσδεκτου ξένου χρήματος σε αυτήν την ταλαίπωρη χώρα, αυτόν τον καιρό. Και, στις ιδιαίτερες μεθοριακές περιοχές, ο λαϊκός πολιτισμός είναι και γέφυρα με τα αντίστοιχα στοιχεία του γείτονα - όπως διαπιστώνει οποιοσδήποτε Έλληνας που (ενίοτε με γνήσια έκπληξη, λόγω πρότερης άγνοιας) θα ακούσει χάλκινα και ζωναράδικα πέρα από τη γραμμή που τραβήχτηκε στη δεκαετία του 1910.

Ρατσισμός. Η Ελλάδα δυστυχώς είναι πολύ πιο ξενοφοβική και πιο χυδαία από ό,τι το 1992. Η επίθεση που εξαπολύθηκε στον διευθυντή της ΕΡΤ-3, ενός καναλιού που -κατά τη γνώμη μου- δεν έχει σοβαρό λόγο ύπαρξης και που κατηγορήθηκε ότι δεν έκανε ζωντανή σύνδεση με το συλλαλητήριο (λες και υποχρέωση κάθε καναλιού είναι να μεταδίδει ζωντανά ένα προγραμματισμένο γεγονός, αλλά ας το δεχτούμε - έχουμε άλλωστε μάθει να υπάρχει απευθείας σύνδεση και σε ασήμαντα περιστατικά), επικεντρώθηκε στο ότι είναι δήθεν Πακιστανός. Λες και είναι κακό να είσαι γεννημένος αλλού και να έχεις πόστο σε ΑΕ του δημοσίου. Ο συγκεκριμένος βέβαια, δεν είναι καν Πακιστανός. Από το Μπαγκλαντές είναι (που ήταν "ανατολικό Πακιστάν" πριν γεννηθώ εγώ και που οι κάτοικοί του δεν μιλάνε τη γλώσσα ουρντού του Πακιστάν, αλλά την μπενγκάλι). Ζει στην Ελλάδα από τη δεκαετία του 1980 και είναι παντρεμένος με δημοσιογράφο - η οποία, παρεμπιπτόντως, δέχτηκε bullying από τον Βαρουφάκη, που με ύφος (και ανάλογο ήθος) της θύμισε ότι, χάρη στους αγώνες ανθρώπων όπως Αυτός, έχει εκείνη τη δουλίτσα της.

Υποκρισία. Ήθελα να 'ξερα, πόσοι από τους συμμετέχοντες στο συλλαλητήριο έχουν πάει στο καζίνο της Γευγελής. Ο Βασίλης Καρράς -για τον οποίο διαφημίστηκε ότι τραγούδησε πρόσφατα σε νυχτερινό μαγαζί την Μακεδονία την ξακουστή- είναι απλά ο ηγέτης τους, αλλά δεν είναι ο μόνος. Εκείνος φαντάζομαι θα πήρε λεφτά - άλλοι, ακουμπάνε.