Δεν σκοπεύω να κάνω πλήρη αναδρομή στην ιστορία της διοικητικής διαίρεσης της χώρας. Όταν πήγαινα δημοτικό, δεν υπήρχαν Περιφέρειες. Οι σημερινές 13 (βλ. εικόνα) θεσπίστηκαν επί Πασόκ. Ο διαχωρισμός με είχε ξενίσει ως (όχι και τόσο) μικρό παιδί που ήμουν, διότι ξέφευγε από τα γεωγραφικά διαμερίσματα που γνώριζα.
Αργότερα, παρόλο που δεν έγινα περιφερειολόγος (αν και έπαιξα με την ιδέα), κατάλαβα ότι η πασοκική διαίρεση είχε αρκετά εύλογα στοιχεία. Π.χ. η περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας υπάγει την Αιτωλοακαρνανία στην Πάτρα και όχι σε κάποια μακρινότερη περιφερειακή πρωτεύουσα της Στερεάς. Είχε όμως και παραδοξότητες, όπως τη συμπερίληψη όλων των Ιονίων Νησιών σε ενιαία περιφέρεια, λες και έχει νόημα ο Ζακυνθινός να τρέχει στην Κέρκυρα, ή την ιστορική αλλά ακατανόητη (σόρρυ Τσιριγώτες) ένταξη των Κυθήρων στην Αττική.
Υποθέτω ότι οι τελικά λαμβανόμενες αποφάσεις είναι ένα κράμα τεχνοκρατικού πραγματισμού και υποχώρησης απέναντι σε τοπικ(ιστικ)ή γκρίνια. Κατά τη γνώμη μου μια λογική και πρακτική διαίρεση σε περιφέρειες (ομολογουμένως δίνοντας ιδιαίτερο βάρος στα πρακτικά ζητήματα της συγκοινωνιακής σύνδεσης) θα είχε ως εξής:
(1) Η Θράκη μόνη της
(2) Η Μακεδονία μόνη της (τώρα με την Εγνατία όλα ήρθαν πιο κοντά)
(3) Η Ήπειρος με την Κέρκυρα
(4) Η Θεσσαλία
(5) Η Δυτική Ελλάδα με Λευκάδα, Κεφαλονιά και Ζάκυνθο
(6) Η ευρύτερη Αττική με Βοιωτία, Εύβοια, Κορινθία και Αργολίδα
(7) Η λοιπή Πελοπόννησος: Αρκαδία, Μεσσηνία και Λακωνία, μαζί με Κύθηρα (έδρα: Τρίπολη)
(8) Η λοιπή Στερεά: Φθιώτιδα, Ευρυτανία και Φωκίδα (έδρα: Λαμία)
(9) Τα νησιά Αιγαίου (έδρα: Πειραιάς, εκτός αν ληφθεί σοβαρή απόφαση να αναπτυχθεί η Ερμούπολη ως σοβαρό διοικητικό κέντρο και κόμβος)
(10) Η Κρήτη
5 σχόλια:
κ. Δημητρόπουλε
θα με ενδιέφερε η γνώμη στο εξής. Απο οικολογική άποψη, γιατί όχι όλη η Πελοπόννησος μαζί? (νερό, βουνά, μεταφορές, απορρίμματα, χωροταξία)
Η αρχή σκέψης είναι μία και αποτυπωμένη σε παλαιά ελληνική ταινία: "Διότι οι κυρίες κι οι πολιτικοί πρέπει να προσέχουν τις περιφέρειές τους!" Τα πάντα είναι θέμα εδρών στο Κοινοβούλιο και όχι λογικής!
Βασίλη,
Εύστοχη η ...περιφερειολογική ατάκα. Φυσικά, εκτός από τις έδρες υπάρχουν και οι κατανομές κονδυλίων και ο (ανα)καταμερισμός εξουσιών.
Κύριε Σπινθάκη,
Όπως είπα, περιφερειολόγος (με την επιστημονική έννοια) δεν είμαι. Η διαίρεση μιας χώρας σε περιφέρειες (έχω παρατηρήσει ότι) δεν ακολουθεί πάντοτε γεωγραφικά ή οικολογικά κριτήρια. Οι συγκεντρώσεις πληθυσμού και δραστηριοτήτων καθώς και τα δίκτυα παίζουν συνήθως ρόλο.
Στο παράδειγμα της Πελοποννήσου που αναφέρατε, θα είχε σίγουρα νόημα αν η χώρα μας ήταν αρκούντως αποκεντρωμένη (βλ. Γερμανία) ή αν μπορούσαμε να τη σχεδιάσουμε από την αρχή. Με την Αττική των ~4 εκατομμυρίων κατοίκων σε απόσταση αναπνοής και την Πάτρα μεγαλύτερη πόλη της Πελοποννήσου στο βορειοδυτικό της άκρο, είναι πραγματικά δύσκολο να λειτουργήσει ως ενιαία περιφέρεια η χερσόνησος. Για την Κορινθία, για παράδειγμα, ουσιαστικό κέντρο αναφοράς (π.χ. για εμπόριο, υγεία, παιδεία, διοικητικές υπηρεσίες κ.λπ.) νομίζω πως μόνο η Αθήνα μπορεί να είναι - και όχι κάποια άλλη πόλη "με το ζόρι", όπως η Τρίπολη σήμερα ή ίσως η Πάτρα αύριο.
Εκτός αν πραγματικά υπάρξει κάποιο σχέδιο ουσιαστικής ανακατανομής του ελληνικού πληθυσμού - κάτι που ούτε εξαγγέλλεται, ούτε νομίζω ότι θεωρείται πραγματικά επιθυμητό, ούτε -τέλος- διαφαίνεται από τον σχεδιασμό. Στο συγκοινωνιολογικό μου αντικείμενο, π.χ., βλέπω ότι οι άξονες (οδικός και σιδηροδρομικός), που κατασκευάζονται για να "ζήσουν" κάμποσες δεκαετίες, ακολουθούν την πεπατημένη των υπαρχόντων αξόνων ζήτησης. Αν το ελληνικό κράτος ήθελε να δώσει νόημα στην ενιαία πελοποννησιακή περιφέρεια, θα χάραζε αλλιώς το συγκοινωνιακό δίκτυο (πριν καιρό είχα κάνει "για πλάκα" μια τέτοια πρόταση). Η συζήτηση αυτή είναι όμως θεωρητική και μόνο.
Φιλικά,
y.
κ. Δημητρόπουλε ευχαριστω για την απάντηση και Θα τολμήσω να ρωτήσω την γνώμη σας για και για την πιθανολογούμενη συνέωση των δήμων της Κορινθίας. Ποιος δήμος θα έπρεπε να ενωθεί με ποιον?
Υπάρχουν πολλές δυνατότητες. Νομίζω ότι εξαρτάται από το ποια "βέλτιστη" τάξη εδαφικού / πληθυσμιακού μεγέθους θα οριστεί σε εθνικό επίπεδο. Στην ακραία περίπτωση (αν ακολουθηθεί η λογική αναβίωσης των παλιών επαρχιών) θα μπορούσε η Κορινθία να είναι ολόκληρη ένας Δήμος. Διαισθητικά θα έβλεπα το πολύ 7-8 Δήμους στην Κορινθία (μεταξύ Κορίνθου-Κιάτου π.χ. δεν νομίζω ότι χρειάζεται παραπάνω από ένας Δήμος). Αλλά όπως σας είπα ειδικός δεν είμαι.
Δημοσίευση σχολίου