Από πού να το αρχίσω;
Από τα στοιχειώδη. Η χειμερινή συντήρηση οδών δεν είναι καθόλου εύκολη δουλειά. Ακόμη και η μεσογειακή Ελλάδα έχει βουνά και βοριάδες και πλήττεται από χιονοπτώσεις, ενίοτε σφοδρές. Οι προγνώσεις μπορεί να σου δώσουν μια (καλή και έγκαιρη) ιδέα για την αναμενόμενη έκταση, ποσότητα και διάρκεια αλλά σπανίως για την ένταση χιονόπτωσης. Οι δε δρόμοι, αν δεν επιβληθεί μια γενική απαγόρευση κυκλοφορίας (πράγμα πολύ δύσκολο να αποφασιστεί από τον αρμόδιο, που είναι η Αστυνομία, ειδικά σε ημέρες μαζικής εξόδου-επιστροφής εκδρομέων), δεν είναι άδειοι: έχουν Ι.Χ., λεωφορεία και φορτηγά, που οδηγούνται από ανθρώπους, όχι πάντοτε συνετούς. Κανένας και ποτέ δεν θα μπορέσει να αποτρέψει
- εκείνους που κινούνται κατά την αναμενόμενη ώρα αιχμής των καιρικών φαινομένων και λένε "έλα μωρέ, θα προλάβω" ή "επικηρύξτε τους μετεωρολόγους, δεν ξέρουν τι λένε"
- εκείνους που δεν προνοούν για (ή αγνοούν) το σωστό εξοπλισμό και τη σωστή χρήση του
- εκείνους που αντικοινωνικά πάνε να διορθώσουν το ένα λάθος με δεύτερο λάθος (παράδειγμα: εμ δε φοράω αλυσίδες όπου χρειάζεται, εμ αρχίζω τα ζιγκ-ζαγκ και "μένω" στη μοναδική ανοιχτή λωρίδα, κλείνοντας εντελώς το δρόμο)
Διαβάστε και δύο σχετικά κείμενα του Μανδραβέλη και του Σπηλιόπουλου. Τι παραπάνω να πω εγώ;
Αυτοί είναι οι οδηγοί, σε πολλές χώρες αλλά μάλλον λιγάκι περισσότεροι στη δική μας.
Και πάμε τώρα στο διαχειριστή του δρόμου. Δεν θα πω στον ιδιώτη "παραχωρησιούχο" μόνο, διότι έγινε (και συνεχίζεται) πολύς θόρυβος. Διαχειριστής δρόμου είναι και η (δημόσια) Εγνατία, όπου την ίδια μέρα όπως και στην Αθηνών-Λαμίας (Καθαροδευτέρα 7/3/2011) ταλαιπωρήθηκε με το χιονιά αρκετός κόσμος. Το τι έκαναν και τι όχι οι δύο αυτοί διαχειριστές ("Νέα Οδός" και "Εγνατία Οδός") στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν γνωρίζω αρκετά ώστε να το παρουσιάσω και να το κρίνω. Ο μεν ένας εκλήθη από το εποπτεύον υπουργείο να δώσει εξηγήσεις - σε ένα κλίμα όχι ιδιαίτερα φιλικό, καθώς είναι σε εξέλιξη και οι διαπραγματεύσεις για τα έργα παραχώρησης, που εκ των πραγμάτων φέρνουν "απέναντι" τα δύο μέρη και οδηγούν σε γενικεύσεις, του τύπου "υπεύθυνοι είναι οι παραχωρησιούχοι" (θα τα πούμε και παρακάτω γι' αυτό) -, για τον δε άλλο πραγματικά δεν ξέρω αν έγινε κάτι ανάλογο (ήταν ανάξια λόγου η ταλαιπωρία εκεί, ή κόρακας κοράκου κ.λπ.;). Ωστόσο, είτε είναι ιδιώτης είτε δημόσιος φορέας, κανένας διαχειριστής δεν έχει "υπογράψει συμβόλαιο με το Θεό" ώστε να εγγυάται ότι ο δρόμος θα μείνει ανοικτός ό,τι καιρό κι αν κάνει και όσα "παρατράγουδα" κι αν συμβούν με χρήστες σαν κι αυτούς που περιέγραψα παραπάνω (δεν χρειάζονται πολλοί - μία διπλωμένη νταλίκα ή δύο "γιωταχήδες" αρκούν). Σίγουρα οι συμβάσεις παραχώρησης δεν έχουν τέτοιο όρο - και δεν θα μπορούσαν να έχουν. Αν έρθει φαινόμενο τύπου blizzard (Buffalo 1977) ή ακόμη και η "μετεωρολογική βόμβα" της Αθήνας (Τσικνοπέμπτη 2004), χαιρέτα μου τον πλάτανο. Η κακοκαιρία της καθαροδευτέρας, βέβαια, δεν είχε την ένταση των δύο που μόλις ανέφερα. Ούτε όμως επρόκειτο για ένα απλό "χιονάκι". Κάπου ανάμεσα βρισκόταν - σίγουρα η χειρότερη των τελευταίων 3 χρόνων. Ποτέ η χειμερινή συντήρηση δεν είναι ρουτίνα, άλλωστε.
Μόνο την επικοινωνιακή διαχείριση, όπως τουλάχιστον "βγήκε" προς τα έξω, μπορώ να κρίνω. Θα περίμενα μια εικόνα στενότερης επαφής με τους δημόσιους φορείς. Στο κάτω-κάτω, το οποιοδήποτε παραχωρηθέν έργο είναι δημόσιο και για τη λειτουργία του συνεργάζονται πολλοί, διότι δεν έχει όλα τα μέσα ο καθένας μόνος του. Ο ιδιώτης, για παράδειγμα, δεν έχει τη δυνατότητα επιβολής κυκλοφοριακών ρυθμίσεων ή απαγορεύσεων (βλ. Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας), μόνο να τις εισηγηθεί μπορεί και να τις υποστηρίξει τεχνικά, αλλά παραμένουν αρμοδιότητα της Αστυνομίας (συνήθως κατόπιν εγκρίσεως του υπουργείου Υποδομών). Οι δηλώσεις και το δελτίο τύπου "φώναζαν": Εμείς δεν έχουμε ευθύνη, οι άλλοι φταίνε. Δεν τα λες αυτά, κατά την ταπεινή μου γνώμη, παρά μόνο αν είσαι απόλυτα σίγουρος για τα γεγονότα, κάτι που επίσης δεν το "βγάζει" η ανακοίνωση - ήδη αρκετοί συνάδελφοι συγκοινωνιολόγοι σχολίασαν καυστικά τα κυκλοφοριακά δεδομένα που δεν "στέκουν" (τριλώριδος δρόμος ακόμη και χωρίς χιόνι δεν μπορεί να εξυπηρετήσει 12.000 οχήματα την ώρα, το πολύ 6.000 και κάτι, και ανάλογο λάθος φαίνεται να έχει γίνει και στους ημερήσιους φόρτους).
Δυστυχώς ακόμη και δημοσιογράφοι που θεωρούνται σοβαροί έβαλαν στο ίδιο τσουβάλι συλλήβδην τους παραχωρησιούχους. Δεν ξέρω αν κάποιος θα τους απαντήσει ότι "δεν είναι όλοι ίδιοι". Και να το κάνει, δεν ξέρω αν θα ακουστεί, στην τρέχουσα πλημμυρίδα πληροφόρησης. Οι ρετσινιές μάλλον θα μείνουν και θα είναι άδικες, αν μη τι άλλο, όχι τόσο για εμάς τα μεσαία στελέχη (που ακόμη -για πόσο;- αντέχουμε να τροφοδοτούμε το κράτος με φόρους άμεσους, φόρους έμμεσους, έκτακτες εισφορές και λοιπά) όσο για τα παιδιά σαν τον δικό μας εκχιονιστή, που ήρθε κάμποσες ώρες νωρίτερα στη βάρδιά του, επειδή (μέσα στη νύχτα) διαπίστωσε ότι οι δρόμοι στην κωμόπολή του γίνονταν σιγά-σιγά αδιάβατοι από το χιόνι, και ανησυχούσε μήπως αποκλειστεί και δεν μπορέσει να βοηθήσει, στον αγώνα όπου η "νίκη" ποτέ δεν είναι δεδομένη και ποτέ δεν γιορτάζεται.
"Τι θα πει πως φταίει ο χοντρός; Φταίει κι ο χοντρός κι ο λιγνός!"
Από τα στοιχειώδη. Η χειμερινή συντήρηση οδών δεν είναι καθόλου εύκολη δουλειά. Ακόμη και η μεσογειακή Ελλάδα έχει βουνά και βοριάδες και πλήττεται από χιονοπτώσεις, ενίοτε σφοδρές. Οι προγνώσεις μπορεί να σου δώσουν μια (καλή και έγκαιρη) ιδέα για την αναμενόμενη έκταση, ποσότητα και διάρκεια αλλά σπανίως για την ένταση χιονόπτωσης. Οι δε δρόμοι, αν δεν επιβληθεί μια γενική απαγόρευση κυκλοφορίας (πράγμα πολύ δύσκολο να αποφασιστεί από τον αρμόδιο, που είναι η Αστυνομία, ειδικά σε ημέρες μαζικής εξόδου-επιστροφής εκδρομέων), δεν είναι άδειοι: έχουν Ι.Χ., λεωφορεία και φορτηγά, που οδηγούνται από ανθρώπους, όχι πάντοτε συνετούς. Κανένας και ποτέ δεν θα μπορέσει να αποτρέψει
- εκείνους που κινούνται κατά την αναμενόμενη ώρα αιχμής των καιρικών φαινομένων και λένε "έλα μωρέ, θα προλάβω" ή "επικηρύξτε τους μετεωρολόγους, δεν ξέρουν τι λένε"
- εκείνους που δεν προνοούν για (ή αγνοούν) το σωστό εξοπλισμό και τη σωστή χρήση του
- εκείνους που αντικοινωνικά πάνε να διορθώσουν το ένα λάθος με δεύτερο λάθος (παράδειγμα: εμ δε φοράω αλυσίδες όπου χρειάζεται, εμ αρχίζω τα ζιγκ-ζαγκ και "μένω" στη μοναδική ανοιχτή λωρίδα, κλείνοντας εντελώς το δρόμο)
Διαβάστε και δύο σχετικά κείμενα του Μανδραβέλη και του Σπηλιόπουλου. Τι παραπάνω να πω εγώ;
Αυτοί είναι οι οδηγοί, σε πολλές χώρες αλλά μάλλον λιγάκι περισσότεροι στη δική μας.
Και πάμε τώρα στο διαχειριστή του δρόμου. Δεν θα πω στον ιδιώτη "παραχωρησιούχο" μόνο, διότι έγινε (και συνεχίζεται) πολύς θόρυβος. Διαχειριστής δρόμου είναι και η (δημόσια) Εγνατία, όπου την ίδια μέρα όπως και στην Αθηνών-Λαμίας (Καθαροδευτέρα 7/3/2011) ταλαιπωρήθηκε με το χιονιά αρκετός κόσμος. Το τι έκαναν και τι όχι οι δύο αυτοί διαχειριστές ("Νέα Οδός" και "Εγνατία Οδός") στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν γνωρίζω αρκετά ώστε να το παρουσιάσω και να το κρίνω. Ο μεν ένας εκλήθη από το εποπτεύον υπουργείο να δώσει εξηγήσεις - σε ένα κλίμα όχι ιδιαίτερα φιλικό, καθώς είναι σε εξέλιξη και οι διαπραγματεύσεις για τα έργα παραχώρησης, που εκ των πραγμάτων φέρνουν "απέναντι" τα δύο μέρη και οδηγούν σε γενικεύσεις, του τύπου "υπεύθυνοι είναι οι παραχωρησιούχοι" (θα τα πούμε και παρακάτω γι' αυτό) -, για τον δε άλλο πραγματικά δεν ξέρω αν έγινε κάτι ανάλογο (ήταν ανάξια λόγου η ταλαιπωρία εκεί, ή κόρακας κοράκου κ.λπ.;). Ωστόσο, είτε είναι ιδιώτης είτε δημόσιος φορέας, κανένας διαχειριστής δεν έχει "υπογράψει συμβόλαιο με το Θεό" ώστε να εγγυάται ότι ο δρόμος θα μείνει ανοικτός ό,τι καιρό κι αν κάνει και όσα "παρατράγουδα" κι αν συμβούν με χρήστες σαν κι αυτούς που περιέγραψα παραπάνω (δεν χρειάζονται πολλοί - μία διπλωμένη νταλίκα ή δύο "γιωταχήδες" αρκούν). Σίγουρα οι συμβάσεις παραχώρησης δεν έχουν τέτοιο όρο - και δεν θα μπορούσαν να έχουν. Αν έρθει φαινόμενο τύπου blizzard (Buffalo 1977) ή ακόμη και η "μετεωρολογική βόμβα" της Αθήνας (Τσικνοπέμπτη 2004), χαιρέτα μου τον πλάτανο. Η κακοκαιρία της καθαροδευτέρας, βέβαια, δεν είχε την ένταση των δύο που μόλις ανέφερα. Ούτε όμως επρόκειτο για ένα απλό "χιονάκι". Κάπου ανάμεσα βρισκόταν - σίγουρα η χειρότερη των τελευταίων 3 χρόνων. Ποτέ η χειμερινή συντήρηση δεν είναι ρουτίνα, άλλωστε.
Μόνο την επικοινωνιακή διαχείριση, όπως τουλάχιστον "βγήκε" προς τα έξω, μπορώ να κρίνω. Θα περίμενα μια εικόνα στενότερης επαφής με τους δημόσιους φορείς. Στο κάτω-κάτω, το οποιοδήποτε παραχωρηθέν έργο είναι δημόσιο και για τη λειτουργία του συνεργάζονται πολλοί, διότι δεν έχει όλα τα μέσα ο καθένας μόνος του. Ο ιδιώτης, για παράδειγμα, δεν έχει τη δυνατότητα επιβολής κυκλοφοριακών ρυθμίσεων ή απαγορεύσεων (βλ. Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας), μόνο να τις εισηγηθεί μπορεί και να τις υποστηρίξει τεχνικά, αλλά παραμένουν αρμοδιότητα της Αστυνομίας (συνήθως κατόπιν εγκρίσεως του υπουργείου Υποδομών). Οι δηλώσεις και το δελτίο τύπου "φώναζαν": Εμείς δεν έχουμε ευθύνη, οι άλλοι φταίνε. Δεν τα λες αυτά, κατά την ταπεινή μου γνώμη, παρά μόνο αν είσαι απόλυτα σίγουρος για τα γεγονότα, κάτι που επίσης δεν το "βγάζει" η ανακοίνωση - ήδη αρκετοί συνάδελφοι συγκοινωνιολόγοι σχολίασαν καυστικά τα κυκλοφοριακά δεδομένα που δεν "στέκουν" (τριλώριδος δρόμος ακόμη και χωρίς χιόνι δεν μπορεί να εξυπηρετήσει 12.000 οχήματα την ώρα, το πολύ 6.000 και κάτι, και ανάλογο λάθος φαίνεται να έχει γίνει και στους ημερήσιους φόρτους).
Δυστυχώς ακόμη και δημοσιογράφοι που θεωρούνται σοβαροί έβαλαν στο ίδιο τσουβάλι συλλήβδην τους παραχωρησιούχους. Δεν ξέρω αν κάποιος θα τους απαντήσει ότι "δεν είναι όλοι ίδιοι". Και να το κάνει, δεν ξέρω αν θα ακουστεί, στην τρέχουσα πλημμυρίδα πληροφόρησης. Οι ρετσινιές μάλλον θα μείνουν και θα είναι άδικες, αν μη τι άλλο, όχι τόσο για εμάς τα μεσαία στελέχη (που ακόμη -για πόσο;- αντέχουμε να τροφοδοτούμε το κράτος με φόρους άμεσους, φόρους έμμεσους, έκτακτες εισφορές και λοιπά) όσο για τα παιδιά σαν τον δικό μας εκχιονιστή, που ήρθε κάμποσες ώρες νωρίτερα στη βάρδιά του, επειδή (μέσα στη νύχτα) διαπίστωσε ότι οι δρόμοι στην κωμόπολή του γίνονταν σιγά-σιγά αδιάβατοι από το χιόνι, και ανησυχούσε μήπως αποκλειστεί και δεν μπορέσει να βοηθήσει, στον αγώνα όπου η "νίκη" ποτέ δεν είναι δεδομένη και ποτέ δεν γιορτάζεται.
"Τι θα πει πως φταίει ο χοντρός; Φταίει κι ο χοντρός κι ο λιγνός!"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου