Στην "υπόθεση Παπακωνσταντίνου", δεν θεωρώ σημαντικότερο, το αν ο πρώην υπουργός ήταν αυτός που έσβησε τα ονόματα των συγγενών του από "τη" λίστα. Για το τι είναι η λίστα και τι όχι, έχει γίνει πολλή συζήτηση. Οι "εξαδέλφες" και όποιοι άλλοι είχαν καταθέσεις στην HSBC δεν είναι απαραίτητα (μεγαλο)φοροφυγάδες. Για τον δε ανιψιό του Μιχαλάκη "Jack Daniels", του κοζανίτη κεντρώου που "αγκαλιάστηκε" από τη ΝΔ και έγινε, με καθυστέρηση, ο κατάλληλος (λόγω τοπικής γνώσης και σοφίας) ΥπΕξ για τα μετά το '90 Βαλκάνια, η γνώμη μου δεν θα αλλάξει πολύ ακόμη κι αν αποδειχτεί ότι άγαρμπα πήγε να προστατέψει τις συγγενείς του. Ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου, πριν τη νίκη του ΓΑΠ, είχε διατελέσει εκπρόσωπος του Πασόκ. Ήταν δηλαδή στο στενό ηγετικό κύκλο και συνεπώς δεν είναι άμοιρος της βασικής πολιτικής "αμαρτίας" των νικητών των εκλογών του '09: της "κρυφής ατζέντας" που από την ψήφο "ελπίδας και πράσινης ανάπτυξης" οδήγησε στα λάου-λάου προγράμματα ατέρμονης "εξυγίανσης" που ποιος ξέρει πόσο ακόμη θα βιώνουμε.
Η υπόθεση Παπακωνσταντίνου και για την ακρίβεια οι αντιδράσεις στη σχετική "φιλολογία" γίνονται καθρέφτης (ένας ακόμη) για τη συλλογική μας στάση απέναντι σε προβλήματα που ζητούν επίλυση. Δεν πρόκειται για απλή αναβλητικότητα ή αναποτελεσματικότητα, αλλά για συνειδητή (θεωρώ) αδράνεια. Το ζητούμενο υποτίθεται ότι είναι κάποιου είδους κάθαρση: διαλεύκανση του γενικού ερωτήματος, ποιοι (και πώς) δυσκολεύουν ή σαμποτάρουν τη συλλογική προσπάθεια της κοινωνίας να διαχειριστεί δίκαια και αποδοτικά τα δημοσιονομικά, οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα στη σημερινή εκρηκτική τους φάση.
Τη λέξη κάθαρση την ακούσαμε το '89, αλλά εκεί επρόκειτο για την "επανάληψη της ιστορίας" κατά Μαρξ, δηλαδή τη φαρσοκωμωδία. Η σοβαρή εκδοχή ήταν το '74. Η χώρα είχε βγει από τη μεγάλη περιπέτεια της χούντας (και της κυπριακής τραγωδίας) και το αίτημα για δικαιοσύνη ήταν επιτακτικό. Ένα μεγάλο πρόβλημα ήταν το πού θα χαραζόταν η "γραμμή".
Τη μία λογική, σήμερα (λόγω Πάγκαλου) θα την ονομάζαμε "μαζί τα φάγαμε". Σύμφωνα με αυτή, συνένοχοι ήταν όλοι όσοι "συνεργάστηκαν" με κάποιο τρόπο. Πού θα τελείωνε ο κατάλογος; Θα διώκονταν όλοι οι διορισθέντες (κοινοτάρχες, γενικοί γραμματείς κ.λπ.); Και γιατί όχι όλοι όσοι συνήψαν δημόσιες συμβάσεις;
Χάρη στο εφεύρημα του "στιγμιαίου πραξικοπήματος" (έμπνευση εκλιπόντος αρεοπαγίτη, όπως λέγεται), η ανωτέρω "κολοκυθιά" αποφεύχθηκε (και ευτυχώς - γιατί οι διασταλτικές ερμηνείες θα σήμαιναν δεκάδες χιλιάδες "ενόχους"). Αδίκημα θεωρήθηκε το πραξικόπημα (και συγκεκριμένες ακόμη πράξεις) κι όχι οι περισσότερες συμπλεύσεις με το καθεστώς. Οι αδικίες σίγουρα δεν αποφεύχθηκαν: ορισμένοι υπουργοί κρύφτηκαν στο εξωτερικό, οι αρχηγοί όπλων που παρέδωσαν την εξουσία ουσιαστικά αμνηστεύτηκαν, μερικά "μικρά ψάρια" την πλήρωσαν ενώ άλλα τη σκαπούλαραν. Όταν τραβάς μια γραμμή, δεν βγαίνει πάντα τέλεια.
Μόνο τραβώντας τη γραμμή, όμως, μπορεί να βγεια μια άκρη και να αποκτήσει "αρχή, μέση και τέλος" το "ξήλωμα του πουλόβερ". Σήμερα μιλάμε για τιμωρία της διαφθοράς και της φοροδιαφυγής. Η έκφραση με το πουλόβερ, πάντως, μας πηγαίνει μια δεκαετία πίσω, σε ένα ακόμη θετικό παράδειγμα, καθυστερημένης έστω, κάθαρσης. Η 17Ν είμαι σίγουρος ότι μεταξύ '75-'02 καλύφθηκε και στηρίχτηκε από πολύ περισσότερους απ' όσους πέρασαν την πόρτα του Κορυδαλλού μετά την τυχαία έκρηξη στα χέρια του Σάββα Ξηρού. Κι εκεί, όμως, "τραβήχτηκε η γραμμή".
Σήμερα, δεν φαίνονται ακόμη ώριμες οι συνθήκες για κάτι τέτοιο. Ως κοινωνία είμαστε ακόμη, αν συγκρίνουμε πάλι με τη 17Ν, στην εποχή όπου οι απόπειρες συλλήψεων (οι σοβαρότερες, όχι τα "ακουμπάμε την τρομοκρατία") συναντούσαν την αντίδραση συγκεκριμένων πολιτικών τάσεων και της τεγοπούλειας εφημερίδας. Έτσι και τώρα. Με τον Τσοχατζόπουλο, αρκετοί δήλωσαν ενοχλημένοι για τη σύλληψη που έγινε την τελευταία μέρα της κυβέρνησης Παπαδήμου, Μεγάλη Τετάρτη αν δεν απατώμαι - "αντιπερισπασμός" και καλά. Με τον Λαυρεντιάδη, κάτι αντίστοιχο ακούστηκε. Με πολλούς από τους επιχειρηματίες που χρωστάνε (εξαψήφια και επταψήφια) στο Δημόσιο ακούσαμε μάλιστα και κλαψούρες για το "χτύπημα εναντίον της επιχειρηματικότητας". Αλλά τώρα με τον Παπακωνσταντίνου, η "κολοκυθιά" έφτασε το ύψος της φασολιάς του Τζακ. Οι συνήθεις υποστηρικτές του ΓΑΠ, αυτοί που υποστηρίζουν ακόμη και σήμερα ότι ο κακόμοιρος ο Γιωργάκης "εξεπλάγη" όταν μετά την εκλογική του νίκη έμαθε τα χάλια της οικονομίας, μας έχουν φλομώσει στην "κουλτούρα", στις γενικότητες και στο "άλλα λόγια ν' αγαπιόμαστε". Οι πολιτικές δυνάμεις "της πλατείας", πάλι, μάλλον έχουν αλλεργία κι αυτές - για διαφορετικούς λόγους - στο να ξεκινήσει, έστω, η δικαιοσύνη με συγκεκριμένα πρόσωπα: πώς αλλιώς θα διαιωνιστεί ο μύθος ότι "όλοι" τρώνε, "όλοι" είναι διεφθαρμένοι - όλοι, πλην βεβαίως των αγνών "αντιμνημονιακών"; Βέβαια, οι δυνάμεις αυτές έχουν ένα θέμα στο να εξηγήσουν πού ακριβώς (στους διεφθαρμένους ή στους αδιάφθορους) εντάσσονται οι πασοκογενείς και νεοδημοκρατογενείς που τους έχουν στελεχώσει.
Κι έτσι, όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν...
Η υπόθεση Παπακωνσταντίνου και για την ακρίβεια οι αντιδράσεις στη σχετική "φιλολογία" γίνονται καθρέφτης (ένας ακόμη) για τη συλλογική μας στάση απέναντι σε προβλήματα που ζητούν επίλυση. Δεν πρόκειται για απλή αναβλητικότητα ή αναποτελεσματικότητα, αλλά για συνειδητή (θεωρώ) αδράνεια. Το ζητούμενο υποτίθεται ότι είναι κάποιου είδους κάθαρση: διαλεύκανση του γενικού ερωτήματος, ποιοι (και πώς) δυσκολεύουν ή σαμποτάρουν τη συλλογική προσπάθεια της κοινωνίας να διαχειριστεί δίκαια και αποδοτικά τα δημοσιονομικά, οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα στη σημερινή εκρηκτική τους φάση.
Τη λέξη κάθαρση την ακούσαμε το '89, αλλά εκεί επρόκειτο για την "επανάληψη της ιστορίας" κατά Μαρξ, δηλαδή τη φαρσοκωμωδία. Η σοβαρή εκδοχή ήταν το '74. Η χώρα είχε βγει από τη μεγάλη περιπέτεια της χούντας (και της κυπριακής τραγωδίας) και το αίτημα για δικαιοσύνη ήταν επιτακτικό. Ένα μεγάλο πρόβλημα ήταν το πού θα χαραζόταν η "γραμμή".
Τη μία λογική, σήμερα (λόγω Πάγκαλου) θα την ονομάζαμε "μαζί τα φάγαμε". Σύμφωνα με αυτή, συνένοχοι ήταν όλοι όσοι "συνεργάστηκαν" με κάποιο τρόπο. Πού θα τελείωνε ο κατάλογος; Θα διώκονταν όλοι οι διορισθέντες (κοινοτάρχες, γενικοί γραμματείς κ.λπ.); Και γιατί όχι όλοι όσοι συνήψαν δημόσιες συμβάσεις;
Χάρη στο εφεύρημα του "στιγμιαίου πραξικοπήματος" (έμπνευση εκλιπόντος αρεοπαγίτη, όπως λέγεται), η ανωτέρω "κολοκυθιά" αποφεύχθηκε (και ευτυχώς - γιατί οι διασταλτικές ερμηνείες θα σήμαιναν δεκάδες χιλιάδες "ενόχους"). Αδίκημα θεωρήθηκε το πραξικόπημα (και συγκεκριμένες ακόμη πράξεις) κι όχι οι περισσότερες συμπλεύσεις με το καθεστώς. Οι αδικίες σίγουρα δεν αποφεύχθηκαν: ορισμένοι υπουργοί κρύφτηκαν στο εξωτερικό, οι αρχηγοί όπλων που παρέδωσαν την εξουσία ουσιαστικά αμνηστεύτηκαν, μερικά "μικρά ψάρια" την πλήρωσαν ενώ άλλα τη σκαπούλαραν. Όταν τραβάς μια γραμμή, δεν βγαίνει πάντα τέλεια.
Μόνο τραβώντας τη γραμμή, όμως, μπορεί να βγεια μια άκρη και να αποκτήσει "αρχή, μέση και τέλος" το "ξήλωμα του πουλόβερ". Σήμερα μιλάμε για τιμωρία της διαφθοράς και της φοροδιαφυγής. Η έκφραση με το πουλόβερ, πάντως, μας πηγαίνει μια δεκαετία πίσω, σε ένα ακόμη θετικό παράδειγμα, καθυστερημένης έστω, κάθαρσης. Η 17Ν είμαι σίγουρος ότι μεταξύ '75-'02 καλύφθηκε και στηρίχτηκε από πολύ περισσότερους απ' όσους πέρασαν την πόρτα του Κορυδαλλού μετά την τυχαία έκρηξη στα χέρια του Σάββα Ξηρού. Κι εκεί, όμως, "τραβήχτηκε η γραμμή".
Σήμερα, δεν φαίνονται ακόμη ώριμες οι συνθήκες για κάτι τέτοιο. Ως κοινωνία είμαστε ακόμη, αν συγκρίνουμε πάλι με τη 17Ν, στην εποχή όπου οι απόπειρες συλλήψεων (οι σοβαρότερες, όχι τα "ακουμπάμε την τρομοκρατία") συναντούσαν την αντίδραση συγκεκριμένων πολιτικών τάσεων και της τεγοπούλειας εφημερίδας. Έτσι και τώρα. Με τον Τσοχατζόπουλο, αρκετοί δήλωσαν ενοχλημένοι για τη σύλληψη που έγινε την τελευταία μέρα της κυβέρνησης Παπαδήμου, Μεγάλη Τετάρτη αν δεν απατώμαι - "αντιπερισπασμός" και καλά. Με τον Λαυρεντιάδη, κάτι αντίστοιχο ακούστηκε. Με πολλούς από τους επιχειρηματίες που χρωστάνε (εξαψήφια και επταψήφια) στο Δημόσιο ακούσαμε μάλιστα και κλαψούρες για το "χτύπημα εναντίον της επιχειρηματικότητας". Αλλά τώρα με τον Παπακωνσταντίνου, η "κολοκυθιά" έφτασε το ύψος της φασολιάς του Τζακ. Οι συνήθεις υποστηρικτές του ΓΑΠ, αυτοί που υποστηρίζουν ακόμη και σήμερα ότι ο κακόμοιρος ο Γιωργάκης "εξεπλάγη" όταν μετά την εκλογική του νίκη έμαθε τα χάλια της οικονομίας, μας έχουν φλομώσει στην "κουλτούρα", στις γενικότητες και στο "άλλα λόγια ν' αγαπιόμαστε". Οι πολιτικές δυνάμεις "της πλατείας", πάλι, μάλλον έχουν αλλεργία κι αυτές - για διαφορετικούς λόγους - στο να ξεκινήσει, έστω, η δικαιοσύνη με συγκεκριμένα πρόσωπα: πώς αλλιώς θα διαιωνιστεί ο μύθος ότι "όλοι" τρώνε, "όλοι" είναι διεφθαρμένοι - όλοι, πλην βεβαίως των αγνών "αντιμνημονιακών"; Βέβαια, οι δυνάμεις αυτές έχουν ένα θέμα στο να εξηγήσουν πού ακριβώς (στους διεφθαρμένους ή στους αδιάφθορους) εντάσσονται οι πασοκογενείς και νεοδημοκρατογενείς που τους έχουν στελεχώσει.
Κι έτσι, όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου