14 Μαΐ 2011

Φτεράαα

Το πρώτο μου ζεϊμπέκικο το χόρεψα σε ένα αποκριάτικο πάρτυ, στο σπίτι ενός δασκάλου του Suibukan. Στο σαλόνι είχε χαλί, με αποτέλεσμα να πάρω μια μεγαλοπρεπή τούμπα. Έκανα αρκετούς να γελάσουν, κάτι που μάλλον δε συνηθίζεται στον συγκεκριμένο χορό, όπως τουλάχιστον τον έχουμε μάθει στις ελληνικές πόλεις τα τελευταία 90 σχεδόν χρόνια. Το σόλο (και παλιά αμιγώς ανδρικό) ζεϊμπέκικο είναι μια ατομική παράσταση - και αρκετά εξατομικευμένη, μια και δεν έχει αυστηρά βήματα και αρκεί μόνο να κρατάς το ρυθμό. Μια φίλη, με περισσότερα λαϊκά ακούσματα από μένα, μου είχε πει ότι οι γυροβολιές "με τα χέρια ανοικτά" συμβολίζουν το πέταγμα του πουλιού, αν και η βραδύτητα (9/4 είναι συχνά ο ρυθμός, όχι 9/8) παραπέμπει σε συγκεκριμένα πτηνά, π.χ. τον αετό που πεθαίνει στον αέρα, όπως τραγουδούσε (τον καιρό της τούμπας) ο εκκεντρικός Sfaq.

Σχεδόν μια επταετία μετά, πρέπει να είχα βελτιωθεί αρκετά, αν κρίνω από τον έπαινο του τότε διευθυντή μου, μετά από ζεϊμπέκικο (την Όμορφη Πειραιώτισσα;) σε εταιρικό προ-Χριστουγεννιάτικο τραπέζωμα. Ήμασταν σε μια ταβέρνα κοντά στα όρια Θεσσαλονίκης και Καλαμαριάς, σε ένα δρόμο κεντρικό που οι δυο του κατευθύνσεις χωρίζονταν με αυτούς τους κοντούς πλαστικούς οριοδείκτες, που στην πιάτσα λέγονται φτερά. Όχι αετού, αλλά καρχαρία. Δέχτηκα ευγενικά τα καλά λόγια του (μεγαλωμένου στην Τούμπα) κ. Χρήστου, αλλά μέσα μου ήξερα ότι παρέμενα "ξένος", άντε πολιτογραφημένος στην καλύτερη περίπτωση, μια και τα αγαπημένα μου ακούσματα ήταν κυρίως στην ποπ-ροκ. Θαύμαζα ανθρώπους από την ευρύτερη οικογένειά μου (και το φιλικό περιβάλλον) που ήξεραν να χορεύουν, όχι μόνο ζεϊμπεκιές αλλά και πιο έντεχνα είδη όπως το χασάπικο.

Αργότερα διαπίστωσα ότι η αγαπημένη μου περιοχή, του ανατολικού Αιγαίου, είναι η πιθανότερη κοιτίδα του zeybek, όνομα που περιγράφει έναν ιδιαίτερο λαό, από τον οποίο βγήκαν κάμποσοι μουσουλμάνοι κλεφταρματολοί (μερικοί έμειναν στην ιστορία ως ήρωες του ελληνοτουρκικού πολέμου 1919-'22). Οι ρεμπέτες του '30, οι λαϊκοί του '50, οι εμπορικοί του '70 και τα "βαρελάδικα" του '90 δημιούργησαν και διατήρησαν στη ζωή ένα συγκεκριμένο είδος ζεϊμπέκικου, που πέρα από τον ρυθμό (και κάποιες μελωδίες που "ταξίδεψαν", π.χ. το Έμαθα πως είσαι μάγκας) δεν είναι απόλυτα όμοιο με το ανατολίτικο (το οποίο δεν είναι απαραιτήτως σόλο ούτε ανδρικό). Αν κρίνουμε πάντως από τη φωτογραφία που ακολουθεί, ένα κοινό στοιχείο (πέρα από το "9" του αριθμητή στο μουσικό μέτρο) στις 2 πλευρές του Αιγαίου είναι η προτίμηση που δείχνουν, στο χορό αυτό, αρκετοί πολιτικοί ηγέτες.


Δεν υπάρχουν σχόλια: