Περίπου ένα μήνα μετά την ανάρτηση, στην οποία αναρωτιόμουν αν θα υπάρξει σημαντική κίνηση από πλευράς ευρωπαϊκού "πυρήνα", υπήρξε μια κάποια απάντηση - με τη συμφωνία του πατσά, της (βαθιάς) νύχτας δηλαδή μεταξύ 26 & 27 Οκτωβρίου. Η Ευρώπη έκανε μια κίνηση ανάγκης με πολλά ρίσκα (εγγυήσεις και κόντρα εγγυήσεις, μοχλεύσεις και "μαγικά" λεφτά, εθελοντισμό, κινέζικο input, αναμονή για τις συνήθεις εθνικές εγκρίσεις, κι άλλα που τα καταλαβαίνουν κυρίως οι ειδικοί).
Η κίνηση ανάγκης έγινε χωρίς να έχει προχωρήσει, φυσικά, η δύσκολη υπόθεση της υπερεθνικής ολοκλήρωσης. Το Γιούρογκρουπ άρχισε να λειτουργεί σχεδόν επίσημα ως η "υψηλή ταχύτητα". Εντός αυτού, "παιχνίδι" έκαναν οι ελαφρύτερα χρεωμένοι εκ των μεγάλων, λέγε με Γερμανία. Όλα αυτά καθορίστηκαν βάσει οικονομικής δύναμης. Επιπλέον, τόσο ο πατσάς που λέγαμε όσο και τα μετέπειτα με το παρ' ολίγον δημοψήφισμα, έδειξαν ξεκάθαρα ότι η δημοκρατική νομιμοποίηση δεν είναι η πρώτη προτεραιότητα - τουλάχιστον όχι αυτόν τον καιρό, δηλαδή στη συνέχεια της κρίσης που άρχισε το 2008. Κάπως έτσι συμβαίνει και στους κυριολεκτικούς πολέμους.
Μένει να φανούν πολλά ακόμη. Πρώτα και κύρια, εντός της ευρωζώνης. Θα λειτουργήσει ως ενιαία οντότητα αυτός ο πυρήνας; Θα ανήκουμε σε αυτόν; Όταν περάσει η "μπόρα" (τέλος της δεκαετίας και βλέπουμε), να ελπίζουμε ότι θα λειτουργήσουμε ως "ένα σώμα", με μέλη ανόμοια μεν αλλά ισότιμα και σε τροχιά σύγκλισης; Δύσκολο φαίνεται αυτό τώρα. Γαλλία και Γερμανία (ή τουλάχιστον οι τωρινές τους ηγεσίες) δεν δείχνουν να θέλουν ουσιαστική αλλαγή στην πραγματικότητα που ακόμη διατηρείται, αυτή της σύμπραξης κρατών αντί για "Ηνωμένες Πολιτείες Ευρώπης".
Η κατάσταση περιπλέκεται απο το ότι οι εκτός ευρωζώνης φαίνεται να αντιδρούν στον διαφαινόμενο περιορισμό τους και να συσπειρώνονται γύρω από τη Βρετανία (και τις ΗΠΑ;). Το πού θα οδηγήσει αυτό, μένει να φανεί. Είναι πιθανό, αν ποτέ τελειώσει (ή αμβλυνθεί) η δανειακή μας εξάρτηση από την ευρωζώνη, η Ευρώπη που "θέλαμε" να έχει μεταμορφωθεί σε κάτι αγνώριστο. Στο μεταξύ, πέρα από την αντίθεση σε επίπεδο μέτρων ή μίγματος πολιτικής (η τελευταία, που εκφραζόταν από τον Σαμαρά, "μαζεύτηκε" άτακτα το περασμένο σαββατοκύριακο που του "μπήκε χέρι"), δεν έχει αρθρωθεί καμία σοβαρή εναλλακτική προοπτική. Η γνώμη μου, ότι μόνο χειρότερα μπορούμε να περιμένουμε αν τυχόν βγούμε από την ευρωζώνη, ακόμη δεν έχει αλλάξει. Δεν το στηρίζω σε κάποια οικονομική θεωρία αυτό, μόνο στην παρατήρηση, ότι δεν φαίνεται κανένας άλλος δρόμος διαφορετικής ένταξης ή και αυτόνομης πορείας (για όσους πείθονται από εύκολες ρήσεις όπως του Ανδρέα, ότι "η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες"). Αυτό δεν αναιρεί τα διάφορα ΔΕΝ για τα οποία κατηγορείται (εσωτερικά κυρίως) η χώρα μας και οι ηγέτες της: ότι ΔΕΝ παράγει αρκετά, ΔΕΝ δουλεύει αποδοτικά, ΔΕΝ αξιοποιεί τους πόρους της. Τα ΔΕΝ αυτά είναι αληθινά στη βάση τους, αν και οι θεωρίες της πλάκας (αμύθητα κοιτάσματα πετρελαίου, εύκολα δανεικά από Ρωσία και Κίνα κ.λπ.) μεταθέτουν το ενδιαφέρον αλλού και τελικά καταλήγουν - μαζί με τα, ανεξήγητα έως τώρα, καμώματα του απερχόμενου πρωθυπουργού - να δίνουν τροφή σε μια αντιμετώπιση της Ελλάδας που καθόλου δεν μας τιμά. Η αντιμετώπιση αυτή δεν περιορίζεται μόνο στη χοντροκομμένη σάτιρα αλλά (το χειρότερο για μένα) γίνεται συγκατάβαση (στα όρια εξάντλησης υπομονής) στα χείλη ευρωπαίων ηγετών.
Ας μην έχουμε αυταπάτες, ο Lucas Papademos κλήθηκε να διαχειριστεί μια χώρα υπό πτώχευση. Η θέση του έχει την εξής αναλογία (χωρίς βέβαια να ισχύουν απαραιτήτως γενικότεροι συνειρμοί και παραλληλισμοί) με αυτήν του Καραμανλή το '74: Δεν μπορεί να είναι σίγουρος ότι θα τον στηρίξουν αυτοί που δεσμεύτηκαν να το κάνουν (όπως και ο αείμνηστος είχε να βασιστεί στο λόγο τριών ανθρώπων του Ιωαννίδη). Θα περάσει από ναρκοπέδιο - μένει να αποδειχτεί αν το κράτος επί των ημερών του θα δουλέψει ή αν θα συνεχίσει να είναι παραλυμένο σε μια, ασαφούς διάρκειας, προεκλογική περίοδο.
Τον αυριανό (;) μας πρωθυπουργό εγώ τον συμπαθώ. Είναι ζυγός το ζώδιο όπως κι εγώ, έχει το ίδιο όνομα με το μικρότερο γιο μου, κατάγεται από το χωριό του άξιου συνάδελφου Ι.Π., κι απ' ό,τι διαβάζω έβγαλε ολόκληρο ΜΙΤ (σχεδόν βοστωνέζος, βέβαια, κι αυτό δεν είναι τόσο όμορφο - αλλά, για να ακριβολογούμε, το ξακουστό αυτό πανεπιστήμιο βρίσκεται απέναντι απ' τη Βοστώνη, στο μασαχουσετιανό Καίμπριτζ) και μάλιστα σπουδάζοντας ως φυσικός, μηχανικός και οικονομολόγος (τρία σε ένα). Καλό βιογραφικό έχει, να δούμε ως τι θα τον θυμόμαστε στο τέλος. Ελπίζω όχι μόνο ως τον πρωθυπουργό που επιβλήθηκε από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (της οποίας υπήρξε παλιός αντιπρόεδρος), ούτε (και υπάρχει ακόμη καιρός για να διορθωθεί αυτό) αυτόν που ανέλαβε κατά παράβαση συνταγματικών διαδικασιών.
Η κίνηση ανάγκης έγινε χωρίς να έχει προχωρήσει, φυσικά, η δύσκολη υπόθεση της υπερεθνικής ολοκλήρωσης. Το Γιούρογκρουπ άρχισε να λειτουργεί σχεδόν επίσημα ως η "υψηλή ταχύτητα". Εντός αυτού, "παιχνίδι" έκαναν οι ελαφρύτερα χρεωμένοι εκ των μεγάλων, λέγε με Γερμανία. Όλα αυτά καθορίστηκαν βάσει οικονομικής δύναμης. Επιπλέον, τόσο ο πατσάς που λέγαμε όσο και τα μετέπειτα με το παρ' ολίγον δημοψήφισμα, έδειξαν ξεκάθαρα ότι η δημοκρατική νομιμοποίηση δεν είναι η πρώτη προτεραιότητα - τουλάχιστον όχι αυτόν τον καιρό, δηλαδή στη συνέχεια της κρίσης που άρχισε το 2008. Κάπως έτσι συμβαίνει και στους κυριολεκτικούς πολέμους.
Μένει να φανούν πολλά ακόμη. Πρώτα και κύρια, εντός της ευρωζώνης. Θα λειτουργήσει ως ενιαία οντότητα αυτός ο πυρήνας; Θα ανήκουμε σε αυτόν; Όταν περάσει η "μπόρα" (τέλος της δεκαετίας και βλέπουμε), να ελπίζουμε ότι θα λειτουργήσουμε ως "ένα σώμα", με μέλη ανόμοια μεν αλλά ισότιμα και σε τροχιά σύγκλισης; Δύσκολο φαίνεται αυτό τώρα. Γαλλία και Γερμανία (ή τουλάχιστον οι τωρινές τους ηγεσίες) δεν δείχνουν να θέλουν ουσιαστική αλλαγή στην πραγματικότητα που ακόμη διατηρείται, αυτή της σύμπραξης κρατών αντί για "Ηνωμένες Πολιτείες Ευρώπης".
Η κατάσταση περιπλέκεται απο το ότι οι εκτός ευρωζώνης φαίνεται να αντιδρούν στον διαφαινόμενο περιορισμό τους και να συσπειρώνονται γύρω από τη Βρετανία (και τις ΗΠΑ;). Το πού θα οδηγήσει αυτό, μένει να φανεί. Είναι πιθανό, αν ποτέ τελειώσει (ή αμβλυνθεί) η δανειακή μας εξάρτηση από την ευρωζώνη, η Ευρώπη που "θέλαμε" να έχει μεταμορφωθεί σε κάτι αγνώριστο. Στο μεταξύ, πέρα από την αντίθεση σε επίπεδο μέτρων ή μίγματος πολιτικής (η τελευταία, που εκφραζόταν από τον Σαμαρά, "μαζεύτηκε" άτακτα το περασμένο σαββατοκύριακο που του "μπήκε χέρι"), δεν έχει αρθρωθεί καμία σοβαρή εναλλακτική προοπτική. Η γνώμη μου, ότι μόνο χειρότερα μπορούμε να περιμένουμε αν τυχόν βγούμε από την ευρωζώνη, ακόμη δεν έχει αλλάξει. Δεν το στηρίζω σε κάποια οικονομική θεωρία αυτό, μόνο στην παρατήρηση, ότι δεν φαίνεται κανένας άλλος δρόμος διαφορετικής ένταξης ή και αυτόνομης πορείας (για όσους πείθονται από εύκολες ρήσεις όπως του Ανδρέα, ότι "η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες"). Αυτό δεν αναιρεί τα διάφορα ΔΕΝ για τα οποία κατηγορείται (εσωτερικά κυρίως) η χώρα μας και οι ηγέτες της: ότι ΔΕΝ παράγει αρκετά, ΔΕΝ δουλεύει αποδοτικά, ΔΕΝ αξιοποιεί τους πόρους της. Τα ΔΕΝ αυτά είναι αληθινά στη βάση τους, αν και οι θεωρίες της πλάκας (αμύθητα κοιτάσματα πετρελαίου, εύκολα δανεικά από Ρωσία και Κίνα κ.λπ.) μεταθέτουν το ενδιαφέρον αλλού και τελικά καταλήγουν - μαζί με τα, ανεξήγητα έως τώρα, καμώματα του απερχόμενου πρωθυπουργού - να δίνουν τροφή σε μια αντιμετώπιση της Ελλάδας που καθόλου δεν μας τιμά. Η αντιμετώπιση αυτή δεν περιορίζεται μόνο στη χοντροκομμένη σάτιρα αλλά (το χειρότερο για μένα) γίνεται συγκατάβαση (στα όρια εξάντλησης υπομονής) στα χείλη ευρωπαίων ηγετών.
Ας μην έχουμε αυταπάτες, ο Lucas Papademos κλήθηκε να διαχειριστεί μια χώρα υπό πτώχευση. Η θέση του έχει την εξής αναλογία (χωρίς βέβαια να ισχύουν απαραιτήτως γενικότεροι συνειρμοί και παραλληλισμοί) με αυτήν του Καραμανλή το '74: Δεν μπορεί να είναι σίγουρος ότι θα τον στηρίξουν αυτοί που δεσμεύτηκαν να το κάνουν (όπως και ο αείμνηστος είχε να βασιστεί στο λόγο τριών ανθρώπων του Ιωαννίδη). Θα περάσει από ναρκοπέδιο - μένει να αποδειχτεί αν το κράτος επί των ημερών του θα δουλέψει ή αν θα συνεχίσει να είναι παραλυμένο σε μια, ασαφούς διάρκειας, προεκλογική περίοδο.
Τον αυριανό (;) μας πρωθυπουργό εγώ τον συμπαθώ. Είναι ζυγός το ζώδιο όπως κι εγώ, έχει το ίδιο όνομα με το μικρότερο γιο μου, κατάγεται από το χωριό του άξιου συνάδελφου Ι.Π., κι απ' ό,τι διαβάζω έβγαλε ολόκληρο ΜΙΤ (σχεδόν βοστωνέζος, βέβαια, κι αυτό δεν είναι τόσο όμορφο - αλλά, για να ακριβολογούμε, το ξακουστό αυτό πανεπιστήμιο βρίσκεται απέναντι απ' τη Βοστώνη, στο μασαχουσετιανό Καίμπριτζ) και μάλιστα σπουδάζοντας ως φυσικός, μηχανικός και οικονομολόγος (τρία σε ένα). Καλό βιογραφικό έχει, να δούμε ως τι θα τον θυμόμαστε στο τέλος. Ελπίζω όχι μόνο ως τον πρωθυπουργό που επιβλήθηκε από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (της οποίας υπήρξε παλιός αντιπρόεδρος), ούτε (και υπάρχει ακόμη καιρός για να διορθωθεί αυτό) αυτόν που ανέλαβε κατά παράβαση συνταγματικών διαδικασιών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου