Όταν μπήκα στο ΤΕΙ της Πάτρας το 1986, έμαθα ότι "δεν μπορούσα" (δεν κατάλαβα το γιατί, βέβαια) να βγάλω πάσο για έκπτωση εισιτηρίων συγκοινωνιών αν δεν γραφόμουν στον φοιτητικό σύλλογο. Ο πατέρας μου έδωσε το συμβολικό ποσό και έτσι γράφτηκα. Δεν θυμάμαι αν ξεγράφτηκα. Δεν θυμάμαι τίποτε άλλο από αυτό το σύλλογο, ούτε από αυτόν του Πολυτεχνείου όπου φοίτησα αργότερα. Ήταν μέρος αυτής της ιδιότυπης "υποχρεωτικής συμμετοχής" που συχνά απαντάται στο κατά τα άλλα ελεύθερο (α, ναι, και ανεξάρτητο) κράτος μας.
Δεν έχω γραφτεί σε πολλούς συλλόγους στη ζωή μου. Εξαίρεση αποτελεί αυτός των συγκοινωνιολόγων (ΣΕΣ). Μου το πρότεινε (χωρίς να γίνει πιεστικός) ο τότε εργοδότης μου, που ήταν μέλος του Δ.Σ. και ενδιαφερόταν να φέρει στο ΣΕΣ κι άλλα μέλη. Η αρχική μου απροθυμία και καχυποψία κάμφθηκε από δύο, κυρίως, παράγοντες:
- Ο ένας ήταν η νεαρή ηλικία του συλλόγου. Ιδρύθηκε "μόλις" το 1976 κι έτσι, μετά από 20 περίπου χρόνια ζωής (τότε που γράφτηκα), ήταν ακόμη σχετικά φρέσκος, δεν ήταν σοβαροφανής ή παρηκμασμένος. Υπήρχαν ήδη αρκετοί συνομήλικοι και νεώτεροί μου, όχι μόνο "ιερά τέρατα", που ήταν τα (εν ζωή, στη συντριπτική πλειοψηφία τους) ιδρυτικά μέλη.
- Ο άλλος ήταν η αίσθηση ότι ο σύλλογος δεν ήταν "παραπλήρωμα" της ύπαρξης των μελών του. Δεν ήταν σαν τους περισσότερους επαγγελματικούς συλλόγους, που διεκδικούν ή υπερασπίζονται προνόμια, "δικαιώματα" κ.λπ., δυναμώνοντας τις μεμονωμένες φωνές μέσω της ένωσής τους. Ήταν επιστημονικός σύλλογος και όχι συνδικαλιστικό όργανο. Ο καθένας ήταν ό,τι ήταν (ακαδημαϊκός/ερευνητής, μελετητής, δημόσιος υπάλληλος, αργότερα λειτουργός οδών), συχνά είχε απέναντί του τους υπόλοιπους (ή τους ομοειδείς του, ως ανταγωνιστές), όμως μέσα στο σύλλογο λειτουργούσε για κάτι έξω και πέρα από τα μικρά του συμφέροντα και ενδιαφέροντα.
Τουλάχιστον αυτά έβλεπα εγώ. Και ήμουν (και παραμένω) πολύ ευτυχής που μέχρι τώρα τα ψηφοδέλτια δεν ήταν παραταξιακά, ούτε οι υποψηφιότητες κομματικές.
Σε λίγο καιρό ο σύλλογος, όπως όλα τα ζυγά χρόνια, έχει εκλογές. Από το απερχόμενο ΔΣ είχα, όπως έχω γράψει, τόσο προσωπική δυσαρέσκεια όσο και απογοήτευση για τη (μη) παρεμβατικότητά του (ενδιαφέρουσα η πρόταση αλλαγής του καταστατικού - αλλά επειγόντως χρειαζόμαστε εξωστρέφεια).
Το χειρότερο όμως πράγμα που βλέπω είναι ότι η κοσμιότητα, με την οποία παλιότερα (νομίζω ότι) αντιμετωπίζονταν οι περισσότερες (εύλογες, υγιείς) διαφορές μεταξύ ομάδων μελών, πηγαίνει σιγά-σιγά περίπατο. Ακολουθεί, το πιθανότερο, την υπόλοιπη κοινωνία, από την οποία κάποιοι νομίζαμε (αφελώς) ότι διαφέραμε.
Προϋπόθεση για την εγγραφή στο σύλλογο ήταν η κατοχή μεταπτυχιακού τίτλου ειδίκευσης (ή έστω η εξειδικευμένη εμπειρία αρκετών ετών). Σε κάνει "άνθρωπο" όμως το καθηγητιλίκι ή το διευθυντιλίκι; Στο όνομα της (θεμιτής) προσπάθειας για την επικράτηση της μιας ή της άλλης "τάσης", είναι δυνατόν να εκφράζεσαι απαξιωτικά για συνάδελφο επιστήμονα;
Είναι δυνατόν να λες ότι το τάδε εκπαιδευτικό ίδρυμα αποτελεί "βιομηχανία διδακτορικών", όταν εσύ (από επιλογή ή από αδυναμία) δεν έχεις αυτόν τον τίτλο;
Είναι δυνατόν να αποκαλείς "οδοκαθαριστή" ή "καρεκλοκένταυρο" αυτόν που ασχολείται με τη λειτουργία δρόμων ή υπηρετεί τη δημόσια διοίκηση, όταν μιλάς για οδική ασφάλεια μέσα από εργαστήριο αλλά δεν έχεις πάρει μυρωδιά του τι σημαίνει πατημένο σκυλί, απεγκλωβισμός τραυματία ή αστικό/ποινικό δικαστήριο;
Είναι δυνατόν να μιλάς για "πίτα παραχωρησιούχων" όταν τρως και πίνεις από αυτή την (πρωτοχρονιάτικη) πίτα, δηλ. ωφελείται ο σύλλογος από τη μαζική ενίσχυση που έκαναν (στο ταμείο του) οι εταιρείες που αγόρασαν μεγάλο αριθμό των προσκλήσεών του;
Τέτοια πράγματα ακούω. Δεν ξέρω ποιος τα ξεκίνησε, ή μάλλον τα ξέθαψε, διότι ακούγονταν και παλιότερα, αν και πιο περιθωριακά. Μάλλον πάμε κατά διαόλου, κι εμείς όπως και το Ε στο αρχικό μας, η Ελλάδα δηλαδή.
Στην απογοήτευση αυτή υπάρχουν δύο κύριες διέξοδοι. Η εύκολη είναι αυτή της αποχής - προσωρινής ή οριστικής. Η αποχή όμως νομίζω ότι απαξιώνει χειρότερα - τόσο τις δημοκρατίες όσο και τους συλλόγους. Για μένα δεν είναι λύση. Θα προσπαθήσω να πάω στις εκλογές. Κατά καιρούς μου έχουν προτείνει να κατέβω υποψήφιος για το ΔΣ. Δεν θέλω να κρεμάσω κανέναν κι έτσι το αρνούμαι - οι μέρες μου είναι ήδη πολύ γεμάτες. Τουλάχιστον θα συμμετέχω ψηφίζοντας - και πληρώνοντας τη συνδρομή (δεν καταλαβαίνω, παρεμπιπτόντως, γιατί κάποιοι δεν θέλουν να διαγράφονται αυτοί που χρωστούν). Και, παρόλο που το ποιους (και τι) ψηφίζω αφορά μόνο εμένα, ελπίζω να υπάρξουν αρκετές ψήφοι μακριά από τα "μπλοκ" και υπέρ νέων (δηλ. μηδέποτε εκλεγέντων στο παρελθόν) προσώπων που θα είναι:
- αρκετά επαγγελματίες (ώστε να υπάρχει μια ελπίδα, να δουλέψουν στο ΔΣ όσο καλά δουλεύουν και στην κανονική ζωή τους)
- αρκετά πολιτικοί (ώστε να μπορούν να συνθέσουν, να αντιπαραταχθούν και κυρίως να διαχειριστούν)
- και σε καμία περίπτωση "επαγγελματίες πολιτικοί"...
Το αυτό βέβαια προσδοκώ και από την πολιτική ζωή. Στο χέρι μας είναι. Εμείς επιλέγουμε αυτούς που μας εκπροσωπούν.
Δεν έχω γραφτεί σε πολλούς συλλόγους στη ζωή μου. Εξαίρεση αποτελεί αυτός των συγκοινωνιολόγων (ΣΕΣ). Μου το πρότεινε (χωρίς να γίνει πιεστικός) ο τότε εργοδότης μου, που ήταν μέλος του Δ.Σ. και ενδιαφερόταν να φέρει στο ΣΕΣ κι άλλα μέλη. Η αρχική μου απροθυμία και καχυποψία κάμφθηκε από δύο, κυρίως, παράγοντες:
- Ο ένας ήταν η νεαρή ηλικία του συλλόγου. Ιδρύθηκε "μόλις" το 1976 κι έτσι, μετά από 20 περίπου χρόνια ζωής (τότε που γράφτηκα), ήταν ακόμη σχετικά φρέσκος, δεν ήταν σοβαροφανής ή παρηκμασμένος. Υπήρχαν ήδη αρκετοί συνομήλικοι και νεώτεροί μου, όχι μόνο "ιερά τέρατα", που ήταν τα (εν ζωή, στη συντριπτική πλειοψηφία τους) ιδρυτικά μέλη.
- Ο άλλος ήταν η αίσθηση ότι ο σύλλογος δεν ήταν "παραπλήρωμα" της ύπαρξης των μελών του. Δεν ήταν σαν τους περισσότερους επαγγελματικούς συλλόγους, που διεκδικούν ή υπερασπίζονται προνόμια, "δικαιώματα" κ.λπ., δυναμώνοντας τις μεμονωμένες φωνές μέσω της ένωσής τους. Ήταν επιστημονικός σύλλογος και όχι συνδικαλιστικό όργανο. Ο καθένας ήταν ό,τι ήταν (ακαδημαϊκός/ερευνητής, μελετητής, δημόσιος υπάλληλος, αργότερα λειτουργός οδών), συχνά είχε απέναντί του τους υπόλοιπους (ή τους ομοειδείς του, ως ανταγωνιστές), όμως μέσα στο σύλλογο λειτουργούσε για κάτι έξω και πέρα από τα μικρά του συμφέροντα και ενδιαφέροντα.
Τουλάχιστον αυτά έβλεπα εγώ. Και ήμουν (και παραμένω) πολύ ευτυχής που μέχρι τώρα τα ψηφοδέλτια δεν ήταν παραταξιακά, ούτε οι υποψηφιότητες κομματικές.
Σε λίγο καιρό ο σύλλογος, όπως όλα τα ζυγά χρόνια, έχει εκλογές. Από το απερχόμενο ΔΣ είχα, όπως έχω γράψει, τόσο προσωπική δυσαρέσκεια όσο και απογοήτευση για τη (μη) παρεμβατικότητά του (ενδιαφέρουσα η πρόταση αλλαγής του καταστατικού - αλλά επειγόντως χρειαζόμαστε εξωστρέφεια).
Το χειρότερο όμως πράγμα που βλέπω είναι ότι η κοσμιότητα, με την οποία παλιότερα (νομίζω ότι) αντιμετωπίζονταν οι περισσότερες (εύλογες, υγιείς) διαφορές μεταξύ ομάδων μελών, πηγαίνει σιγά-σιγά περίπατο. Ακολουθεί, το πιθανότερο, την υπόλοιπη κοινωνία, από την οποία κάποιοι νομίζαμε (αφελώς) ότι διαφέραμε.
Προϋπόθεση για την εγγραφή στο σύλλογο ήταν η κατοχή μεταπτυχιακού τίτλου ειδίκευσης (ή έστω η εξειδικευμένη εμπειρία αρκετών ετών). Σε κάνει "άνθρωπο" όμως το καθηγητιλίκι ή το διευθυντιλίκι; Στο όνομα της (θεμιτής) προσπάθειας για την επικράτηση της μιας ή της άλλης "τάσης", είναι δυνατόν να εκφράζεσαι απαξιωτικά για συνάδελφο επιστήμονα;
Είναι δυνατόν να λες ότι το τάδε εκπαιδευτικό ίδρυμα αποτελεί "βιομηχανία διδακτορικών", όταν εσύ (από επιλογή ή από αδυναμία) δεν έχεις αυτόν τον τίτλο;
Είναι δυνατόν να αποκαλείς "οδοκαθαριστή" ή "καρεκλοκένταυρο" αυτόν που ασχολείται με τη λειτουργία δρόμων ή υπηρετεί τη δημόσια διοίκηση, όταν μιλάς για οδική ασφάλεια μέσα από εργαστήριο αλλά δεν έχεις πάρει μυρωδιά του τι σημαίνει πατημένο σκυλί, απεγκλωβισμός τραυματία ή αστικό/ποινικό δικαστήριο;
Είναι δυνατόν να μιλάς για "πίτα παραχωρησιούχων" όταν τρως και πίνεις από αυτή την (πρωτοχρονιάτικη) πίτα, δηλ. ωφελείται ο σύλλογος από τη μαζική ενίσχυση που έκαναν (στο ταμείο του) οι εταιρείες που αγόρασαν μεγάλο αριθμό των προσκλήσεών του;
Τέτοια πράγματα ακούω. Δεν ξέρω ποιος τα ξεκίνησε, ή μάλλον τα ξέθαψε, διότι ακούγονταν και παλιότερα, αν και πιο περιθωριακά. Μάλλον πάμε κατά διαόλου, κι εμείς όπως και το Ε στο αρχικό μας, η Ελλάδα δηλαδή.
Στην απογοήτευση αυτή υπάρχουν δύο κύριες διέξοδοι. Η εύκολη είναι αυτή της αποχής - προσωρινής ή οριστικής. Η αποχή όμως νομίζω ότι απαξιώνει χειρότερα - τόσο τις δημοκρατίες όσο και τους συλλόγους. Για μένα δεν είναι λύση. Θα προσπαθήσω να πάω στις εκλογές. Κατά καιρούς μου έχουν προτείνει να κατέβω υποψήφιος για το ΔΣ. Δεν θέλω να κρεμάσω κανέναν κι έτσι το αρνούμαι - οι μέρες μου είναι ήδη πολύ γεμάτες. Τουλάχιστον θα συμμετέχω ψηφίζοντας - και πληρώνοντας τη συνδρομή (δεν καταλαβαίνω, παρεμπιπτόντως, γιατί κάποιοι δεν θέλουν να διαγράφονται αυτοί που χρωστούν). Και, παρόλο που το ποιους (και τι) ψηφίζω αφορά μόνο εμένα, ελπίζω να υπάρξουν αρκετές ψήφοι μακριά από τα "μπλοκ" και υπέρ νέων (δηλ. μηδέποτε εκλεγέντων στο παρελθόν) προσώπων που θα είναι:
- αρκετά επαγγελματίες (ώστε να υπάρχει μια ελπίδα, να δουλέψουν στο ΔΣ όσο καλά δουλεύουν και στην κανονική ζωή τους)
- αρκετά πολιτικοί (ώστε να μπορούν να συνθέσουν, να αντιπαραταχθούν και κυρίως να διαχειριστούν)
- και σε καμία περίπτωση "επαγγελματίες πολιτικοί"...
Το αυτό βέβαια προσδοκώ και από την πολιτική ζωή. Στο χέρι μας είναι. Εμείς επιλέγουμε αυτούς που μας εκπροσωπούν.
1 σχόλιο:
Για την ιστορία και μόνο, σημειώνω ότι τελικά δεν πήγα να ψηφίσω. Το κλίμα ήταν ακόμη χειρότερο απ' όσο περιέγραψα. Λεπτομέρειες ξέρουν όσοι ήταν παρόντες, η "ατμόσφαιρα" εν μέρει "μεταδόθηκε" μέσω κάποιων email. Δεν είναι σκόπιμο, δεν θα προσφέρει τίποτε, το να γράψω εδώ ή σε χωριστή ανάρτηση κάτι. Νομίζω ότι θα αργήσω να ξαναασχοληθώ με το σύλλογο, ελπίζω ωστόσο να ξεπεράσει τη σημερινή δυσάρεστη φάση.
Δημοσίευση σχολίου